Prep, GIBaren aurkako beste hesi bat
Estrategia eta neurri ugari daude GIB birusari aurre egiteko; horien artean Prep esposizio aurreko profilaxia. Birusarekiko esposizio arrisku handia dutenek eskatu dezakete.
GIB birusari aurre egiteko dauden tresna biomedikoetako bat da Prep, esposizio aurreko profilaxia. Prebentziorako tratamendu antirretrobirala da, eta birusarekiko esposizio arrisku handia dutenei zuzenduta dago. Sare Elkarteko Leticia Remón Serratek azaldu du “oso eraginkorra” dela, baina eraginkortasuna “nabarmen” jaitsi daitekeela ez bada egoki hartzen. Egunero eta ordu berean hartu behar da. Halere, ez du beste sexu bidezko infekzioetatik babesten.
Orokorrean leku guztietan Prep botika hartzeko neurriak antzekoak diren arren, lurralde bakoitzean irizpide desberdinak daude. Nafarroaren kasuan, 18 urtetik gorakoek, gizon homosexualek, gizon bisexualek edota gizonekin sexua daukaten gizonek, sexu langileek eta emakume transek eskatu dezakete botika. Horrez gain, azken urtean bete beharreko bi irizpide daude: hamar bikote sexual baino gehiago eduki izana, preserbatiborik gabe uzki bidezko sexua praktikatu izana, sexuan drogak erabili izana, Prep esposizio osteko profilaxia hartu izana edo infekzio sexual bat edo gehiago eduki izana.
Remónen arabera, eskaria beste emakume batzuei era zabaldu beharko litzateke: “Gure ustez pertsona askorekin harreman sexualak dituzten emakume guztiak ez dira sexu langileak. Emakume askok, gizon askoren arrazoi berdinengatik eta generoak eragindako arrazoiengatik zailtasunak dituzte preserbatiboa erabiltzeko. Hortaz, horiek ere esposizio arrisku altua izan dezakete”. Horregatik, uste du eskaintza “pertsonalizatuagoa” izan beharko litzatekela: “Ez da soilik sexu orientazioa; zerikusi handia dauka momentuko bizimoduarekin, zaintzeko eta harremantzeko moduekin, komunikatzeko estrategiekin eta besteekin”.
Botika eskatzeko sexu- eta ugalketa-osasunaren arretarako zentroetara joan behar da. Arreta hori eskaintzen dutenak bi dira Nafarroan: Andraize Iruñean eta Tuteran. Zentro horietan balorazioa egin, eta zentrora jotzen duenak botika hartu nahi badu Nafarroako edota Tuterako ospitalera bideratzen dituzte. Horrez gain, Sare elkartetik ere, GIBa hautemateko proba azkarra egiteaz gain, osasun sexualaren inguruko aholkularitza ematen dute eta batzuetan, ospitalera bideratzen dituzte.
Nola eskuratu
Tratamenduarekin hasten direnei hiru hilabetetik behin segimendua egiten diete ikusteko dena ongi doala, ez dutela beste sexu bidezko infekziorik eta ez dituela beste osasun arazoak. Azken finean, tratamendu bat da, eta ondorio asko ez dituen arren, luzaz hartuta giltzurrunetan kalteak sor ditzake Gainera, ez da gomendagarria giltzurruneko arazoak edo arazo hepatikoak dituztenentzat.
Hasieran “gutxi” ziren botika hartzen zutenak, baina Remónek dioenez, jendeak ezagutu duen heinean handitu egin da erabilera. Nabarmendu du botika hartzeak “nolabaiteko lasaitasuna” ematen diela zenbait kolektibotako pertsonei: “Horrek sentiarazi dezake zaintzen den eta zaintzen duen pertsona bat dela eta prebentzio neurriak hartzen dituela”. Kontrako erreakzioa dutenak ere badirela dio: “Beste batzuek estigma handia daukate, eta promiskuitatearekin eta beste gauzekin lotzen dute”. Horregatik, uste du “kontu handiz” jokatu behar dela zenbait kolektibo, praktika eta erabilera berriz ez estigmatizatzeko.
Estatuaren biolentziaren biktima gisa onartzeko 125 eskaera egin zaizkio Nafarroako Gobernuari 2023an eta 2024an. Horietatik 41 onartu dira. Egiari Zor eta Torturatuen Elkarteak ongi baloratu dute egiten ari den bidea.
Prozesu onkologikoetarako tresnak lantzen ditu Paula Barrio yoga onkologikoko irakasleak: “Gorputzarekin eta lesionatutako zonaldearekin konektatzen dugu”.
Zestoan (Gipuzkoa), 2024ko irailaz geroztik, baliabide ekonomiko urriko haur eta gazteak bost kultur eta kirol ekintzen artean bat aukeratu, eta horretan doan aritu daitezke. Udalak dirulaguntzen araudia berritu du, haurren aisialdia eskubide bat dela argudiatuta. Aldaketarako... [+]
.jpg)
Ikasturtea hasi denetik hirugarren greba eguna izan da ostegunekoa Nafarroako Hezkuntza Publikoan eta goizeko mobilizazioen ondoren, LAB, Steilas, ELA eta CCOO –protestaren deitzaileak– pozik agertu dira. Euri jasak eta hotzak lagundu ditu etengabe irakasleak... [+]
EAEko Auzitegi Nagusiaren epaiak ez duela "zirrikiturik utzi" dio SOS Talaimendi plataformak, eta "oraindik merezi duten legezko zehapena jaso ez duten zenbait erabaki arbitrario eta ia delituzko" geratzen direla adierazi du. Besteak beste, Zarauzko Udalak... [+]
.jpg)
Osasun Publikoaren Aldeko Herri Plataformak (OPA) manifestazioak deitu ditu otsailaren 1erako. Mobilizatzeko deia egin dute osasunaren pribatizazioari aurre egiteko, lehen arreta indartzeko, osasun arloko langileen baldintzak hobetzeko, prekaritateari aurre egiteko eta kudeaketa... [+]
Genero-indarkeriaren biktima den emakume bat eta haren bost seme-alabak, horietatik hiru hemezortzi urte beherakoak, etxetik bota nahi izan dituzte ostegunean. Erabakia aurrera eramateko baldintzarik ez zegoela argudiatuta ez dute kaleratzea burutu, baina beste data bat... [+]
Kar Kar Car auto elektrikoen erabiltzaileen kooperatiba ibilgailuen flota handitzen eta bere zerbitzua Iruñerriara zabaltzen ari da.
Bizieskola ekimenaren bitartez Gasteizko Eraman kooperatiba ikastetxeetako umeak trebatzen hasi da ikasturte honetan, hirian bizikletaz segurtasunez eta modu independentean ibiltzeko. Gasteizko Udalarekin batera parte hartzen du ekimenean, eta kooperatibako kideek ikastetxeetako... [+]
Gure bizitzetan pantailen inbasioa azkartu da azken urteotan. Euskal Herrian, alde batetik, “pantailak euskaraz” nahi ditugula diogu ikus-entzunezkoen eskaintza handitzeko, eta bestetik, antolatzen gara eskoletan askotariko pantailek irabazi dituzten eremuak... [+]
Greba ataritan jaso nuen zuen e-maila, posta pertsonalean. Hasieran, beste askok bezala, grebaren aurrean ze aukera ditugun jakinarazteko zela pentsatu nuen. Baina ez, grebaren aurkako mugimendu politiko eta komunikatiboa zen jasotako e-maila.
Aitortuko dizuet ahozabalik utzi... [+]
Astearte honetan Baionan egitekoa zen zazpi herritarren aurkako epaiketa zortzi hilabetez atzeratu dute. Iazko Korrikan, Irun eta Hendaia arteko Santiago zubia zeharkatuz, 36 migratzaileri Ipar Euskal Herrian sartzen lagundu izana egotzi die Frantziako Justiziak. Defentsak... [+]
Zalantza asko izan ditut, meloia ireki ala ez. Ausartuko naiz, zer demontre! Aspaldian buruan dudan gogoeta jarri nahi dut mahai gainean: ez da justua erditu den emakumearen eta beste gurasoaren baimen-iraupena bera izatea. Hobeto esanda, baimen-denbora bera izanda ere, ez... [+]
Hirietako egunerokoa interesatzen zaio Sarah Babiker kazetariari; ez, ordea, postaletako irudia, baizik eta auzoetan, parkeetan, eskoletan, garatzen den bizitza; bertan dabilen jendea. Lurralde horretan kokatzen dira bere artikuluak, baita iaz argitaratu zituen bi lanak ere... [+]
Gaur egun, Gazan su-etena dago, eta ez dakigu noiz arte iraungo duen; bitartean, sarraskiak, anexioek, kolonizazioak eta era guztietako giza eskubideen urraketek bere horretan diraute gainerako lurralde okupatuetan. Jarraian irakurriko dituzunak ez dira kasu isolatuak,... [+]