PP eta UPN Frankismoaren aurkako eguna ezartzearen kontra agertu dira
Uztailaren 18a “Frankismoaren aurkako eguna” izendatzearen aurka agertu dira astearteko kongresuan PP eta UPN alderdiak. Ezker Anitzak (IU-ICV-CHA) proposatutako lege horrek estatu kolpearen eguna aukeratu du horretarako.
Kongresuko gainontzeko alderdiek –PSOEk, CiUk, EAJk, BNGk, ERCk eta Amaiurrek– bermea eman diote proposamenari, eta UPyD abstenitu egin da.
Ezker anitzaren proposamenak, frankismoa gaitzesteaz gain, gerra zibileko biktimak omentzea du helburu. Espainian frankismoak ekarritako kalte neurrigabeei buruzko debate publikoa oraindik ez dela gauzatu salatu du. “100.000 lagun baino gehiago daude oraindik desagertuta Gerra Zibilaz geroztik, eta bitartean Franco monumentu handi batean dago lurperatua”, esan du José Luis Centella IUko bozeramaileak.
PPk lege horrekin benetako helburua lortuko ez dela uste du, hau da, frankismoaren izugarrikeria alde batera uztea. “80 urte igaro ostean Kongresuak oraindik gai horrekin tematuta jarraitzea Frankismoaren beste garaipen bat kontsidera daiteke”, esan du Pedro Gómez de la Serna Konstituzio Batzordeko bozeramaileak. Oposizioari “frankismoaren eta diktadorearen mamuarengandik liberatzeko” eskatu dio.
Centellak, bestalde, legea “bakearen eta justiziaren alde egiteko” proposatu dutela adierazi du, eta ez “mendekua asetzeko helburuz”. Horrelako ekimenek ez dituztela zauriak irekitzen argudiatu du eta, aitzitik, frankismoaren kondena ez instituzionalizatzeak “zauri horiek irekita mantentzen” utziko duela.
Otxandioko bonbardaketaren erantzule nagusietako bat da Angel Salas Larrazabal urduñarra. Hortaz, herritarren aurka Euskal Herrian eginiko lehen bonbardaketan parte hartu zuen.
German Rodriguez eta Joseba Barandiaran omendu, eta langile mugimenduaren alde egindako lana txalotu dute Iruñean. Palestinari ere elkartasuna adierazi diote, sanferminetan urteroko zitan Iruñean.
Migratzaile familia batek irekitako denda baten aurrean ikur frankistak jarri dituztela salatu du Zurekin Nafarroa ezker koalizioak. Fiskaltzari eraman dizkiote datuak, gorroto delitu bat egon daitekeelako pankarta horren atzean.
1939 eta 1941 bitartean Igari eta Bidankoze arteko errepidea eraikitzera behartu zituzten frankismoaren 2.400 esklaboak omendu zituzten larunbatean, Igariko gainean. Errepresaliatu antifaxista haien memoriak gure bidea izan behar duela aldarrikatu zuten omenaldia antolatu zuen... [+]
Egin gintuztenen eta geure borondatearen kontra eraiki nahi izan zigutenen oinarria berriro ere indar berritzen ari ote den nago.
Eskolako Kontseiluaren izenean honako baldintza hauek jartzen zitzaizkien, gerraostean, gure herrietara maistra lanera zetozenei, derrigorrean... [+]
Hari buruzko aipamenik apenas iritsi zaigu historia liburuetan, baina Jesús Carrera Olascoaga (Hondarribia 1911 – Alcala de Henares 1945) Espainiako Alderdi Komunistaren idazkari nagusi izatera iritsi zen. Frankistek atxilotu, torturatu eta fusilatua, bere... [+]
Madrilgo Cuelgamurosen, Erorien Harana deituriko monumentuan arkeologoak egiten ari diren indusketetan etengabe ari dira jasaten eskuin muturreko jendeen presioa, hala adierazi du Pako Etxeberria auzitegi-medikuak. Egunotan, biktima errepublikarren senideek bisitatu ahal izan... [+]
1971n hainbat euskal abadek Zamorako espetxe hartatik ihes egiteko plana bertan behera geratu zen, poliziek tunela deskubritu ondoren. Nicanor Acosta abade-ohi komunistak Apaiz Kartzela dokumentaleko egileei elkarrizketa batean esan zien Santiago Carrillo izan zela salatzailea:... [+]
Hiru urteko lanaren emaitza jaso du Iruñeko Udalak sinatutako dekretuak. Auzotik sortutako ekimenari esker, zazpi kale eta hiru plaza izendatuko dituzte.
Fuerteventura (Kanariar Uharteak), 1954ko otsailaren 11. Tefiako Nekazaritza Kolonia abian jarri zuten uharteko aireportu abandonatuan, basamortuaren erdian. Nekazaritza kolonia eufemismoaren atzean, praktikan, kontzentrazio eremua izan zen Tefia, nagusiki LGBTI komunitateko... [+]
1936ko Gerra amaitzear zela, Franco diktadoreak Pirinioetan milaka bunker eraikitzea agindu zuen. Mendian horiek ikusten aspaldi ohituak gaude, baina ez genekien defentsarako lerro erraldoi bat osatzen zutela, eta azken urteetan berreskuratzeko ekimenak jarri dira abian. Izan... [+]
Francisco de la Cruz Orellanaren gorpuzkiak identifikatu ditu Gogora Institutuak, eta bere senideen eskuetan utzi ditu.
Olentzero poliziaren jomugan ibili zen 1940ko hamarkadaren bukaeran. Haurren bahiketa eta hilketagatik? Ez! Izan zitekeen, Olentzerok umeak zakuan sartu eta itsasora ematen zituela, edo igitaiarekin etortzen zela umeei lepoa moztera esaten baitzen. Baina, ez, polizia atzetik... [+]
Frankismoa ez zela 1975ean amaitu diktadoreak ohean azken hatsa eman zuenean, hori badakigu. Erregimenaren haziek bizirik iraun zuten poliziaren tortura ziegetan, justizia auzitegien sumarioetan eta militarren zein politikarien deklarazio kolpistetan –Aznarrek azkenaldian... [+]