Pobreziatik ateratzeko balio al du Diru Sarrerak Bermatzeko Errentak?
Diru Sarrerak Bermatzeko Errentan aldaketak adostu dituzte Jaurlaritzak eta Elkarrekin Podemos-IUk: prestazioa jasotzeko malgutasun handiagoa eta eskatzaileentzat diru gehiago iragarri dituzte EAEn. Baina diru kopuruan, baldintzetan eta gestioan sakonduz gero, “aurrerapauso berritzaile gisa saldu nahi” izan dutena ez dela hala kritikatu du hainbat ahotsek.
Aurreakordiotik eratorritako aldaketak
2023tik aurrera, DSBE eskatzeko adina 23 urtetik 18 urtera igaro da, 18-23 urte arteko gazteak frogatzen badu gutxienez urtebete daramala lan bila eta emantzipatuta dagoela. EAEn erroldatuta egoteari dagokionez, orain arte bezala hiru urteko erroldatzea frogatu beharko du gehiengoak, baina kolektibo zaurgarrienen kasuan urtebeteko erroldarekin aski izango da eta Eusko Jaurlaritzaren eta Elkarrekin Podemos-IUren arteko akordioarekin errolda epea murriztuko zaio hainbat kolektibori, orain arte ez bezala (errefuxiatuak, indarkeria matxistaren biktimak, sexu esplotazioaren biktimak). Azpimarratu duten beste aldaketa bat: gehieneko errenta ez da izango Espainiako Estatuko batez besteko errentaren %60 baino txikiagoa –bestelako diru sarrerarik balu, DSBErekin ahalbidetu beharko litzateke kopuru horretara iristea–. Alegia, hurrengo urtean adibidez, 803 eurokoa izango da zenbateko hori. Gaur egun 727 eurokoa da kopuru hori eta 737 eurora igotzea zen hasierako proposamena.
Kritika nagusiak
Bi kritika nagusi jaso ditu DSBEren planteamendu berriak. Batetik, diru kopurua; bestetik, berau eskuratu ahal izateko baldintzak.
DSBEren zenbatekoa kalkulatzeko Espainiako Estatuko batez bestekoa hartu dela kontuan eta EAEkoa hartu beharko litzatekeela dio hainbat eragilek. Hala uste du baita ere EH Bilduk, eta kasuan kasu kopuru ezberdina bada ere, EAEko datuak kontuan hartuta errenta 933 eurokoa izan dadila eskatu du, aurreakordioan adostu duten 737 eurokoaren ordez.
Baldintzei dagokionez, oraindik ere badela zer malgutu diote batzuek eta besteek, eta nabarmendu dute DSBE jasotzeko EAEn erroldatuta hiru urtez egon behar izatea urtebetera pasa beharko litzatekeela –aipatu moduan, hainbat kolektiborentzako horrela da dagoeneko, baina ez herritarrentzat oro har–. Are gehiago, kontzeptua aldatzea eskatu du EH Bilduk, pobreziaren aurkako borrokan: 18 urtetik aurrera baldintzarik gabeko errenta unibertsala ezartzearen alde egin du.
Prestazioaren kudeaketan ere jarri dute azpimarra Argilan-ESKtik eta Lanbideren Ikuskapen Kidego berria sortu izana salatu dute, “Lanbideren benetako polizia berria” delakoan, “jasotzaileak zaintzeko eta kontrolatzeko, nahiz eta Lanbideren iruzurra ez den %1era iristen”.
Prestazioarekin ere, txiro
Funtsean, DSBEren ereduak ez duela funtzionatzen dio Argilan-ESK-k, pobreziari aurre egiteko ez baita eraginkorra izan hiru hamarkada baino gehiagotan. Pobrezia arriskuan dauden biztanleen %30 estaldurarik gabe uzten ditu –“baldintza eta betebehar ugari daude, eta horrek ezinezkoa egiten du jende pobrearen ia herenak DSBE eskuratzea”– eta prestazioa jasota ere, hartzaileen %53k ez du lortzen pobrezia egoeratik ateratzea –"aurrekontuko diru kopurua eskasa baita"–.
Lanbidek Diru-sarrera Bermatzeko Errentetako iruzurraren aurkako kanpaina jarri du martxan, eta salaketetarako buzoi anonimoa sortu du. Jaso dituen kritikei erantzunez, adierazi du buzoi hau salaketak eta jakinarazpenak ordenatzeko tresna huts bat dela. Ez du ez klase... [+]
Duin bizi ahal izateko prestazio ekonomikoa jasotzen dutenak lupapean ditu, berriro ere, Eusko Jaurlaritzak: postontzia jarri du martxan, herritarrek modu anonimoan “jardun irregularren edozein susmo” jakinarazi dezaten, eta Lanbideko Kontrol Unitatea indartu du,... [+]
Eusko Jaurlaritzako Enplegu sailak emandako datuek erakusten dutenez, Diru Sarrerak Bermatzeko Errenta (DSBE) gaizki jasotzen duten herritarren artean apenas dago iruzurrik, eta gehien gehienean administrazioaren tramitazio atzerapenek eragindakoak dira. Ordainketa horiek gero... [+]
ESK sindikatuaren Argilan plataformak, Berri Otxoak plataformak eta Euskal Herriko Etxebizitza Sindikatu Sozialistak helegitea jarriko diote DSBEaren araudi berriari, prestaziorako sarbidea mugatu eta "eskubide gehiago murriztuko" dituelako euren esanetan.
Diru-Sarrerak Bermatzeko Errentaren legea martxoan onartu zuen Eusko Jaurlaritzak, eta bertan aurreikusitako neurrietako bat jarri dute orain martxan: 19 ikuskatzailek osatutako Kontrol Unitatea, Lanbideren baitan. Iruzurrik apenas dagoen prestazioaren bueltan pobreak... [+]
EAEko parlamentuan aurrera egin du Inklusiorako eta Diru Sarrerak Bermatzeko Euskal Sistemaren lege aldaketak. Badago zer aztertu legearen eztabaidak, aldaketa egiteko ezker zein eskuin egin den akordioak, eta legeak ekartzen dituen berrikuntzak izan duten oihartzun eskasari... [+]
Teorian pobreak egoera horretatik ateratzea helburu duen Diru-Sarrerak Bermatzeko Errentan aldaketak adostu dituzte EAJ, PSE eta Elkarrekin Podemos-IUk, eta indarrean sartu da lege berria. Jende asko kanpoan uzten duela, pobrezia egoeratik ateratzeko ez duela balio eta txiroak... [+]
Diru Sarrerak Bermatzeko Errenta kobratzen hasi aurretik ere, prestazioa eskatu duen jendearen etxeak arakatzen ari da Ertzaintza: “Prebentzioaren izenean, egunero-egunero ari dira etxeetan sartzen; astakeria da eta jendea beldur da, modu oldarkorrean ari direlako,... [+]
Haurrak dituzten bi familia kaleratzeko duen asmoagatik ikatza bota dute Bilboko Santander banketxeko egoitzetako batean. EAJ, PSE eta Elkarrekin Podemosentzat ere izan dute ikatzik Olentzerok eta Mari Domingik, adostu duten Diru-sarrerak Bermatzeko Errentaren erreformak... [+]
Jaurlaritzak Gizarteratzeko eta Diru Sarrerak Bermatzeko Euskal Sistemaren Lege-proiektua onartu du eta Legebiltzarrean aurtengo urte bukaerarako onartuko dela espero da. Jaurlaritzaren esanetan, lege berriak jende gehiagori emango dio estaldura eta prestazioa jasotzen duen... [+]
Bizitzeko Gutxieneko Diru-sarrera onartu du Espainiako Gobernuak, EAEn eta Nafarroan lehendik ere daude DSBE eta Errenta Bermatua zeuden. Hala ere, milaka dir halako errentarik gabe geratuko direnak, desberdintasun sozialak maila asko baititu: generoan, nazionalitatean,... [+]
LAB sindikatuak adierazi du gizarte segurantzak hartu duela beregain berez zerbitzu sozialen eskuduntza den gutxieneko diru-sarreren errenta. Hego euskal herritarrentzat ez dakarrela onurarik azaldu du, eta burokratizazioa gehitzea ekarriko duela, "jasotzaileen... [+]
Diru sarrera aldetik baldintzak betetzen dituzten herritar askok ez dutela Espainiako Gobernuak onartutako errenta jasotzerik izango eta 462 eurok ez duela inor miseriatik ateratzen adierazi du Bazterkeriaren Aurkako Argilan-ESK plataformak.
Espainiako Gobernuak onartu duen bizitzeko gutxieneko diru-sarrera 460-1.000 euro artekoa izango da familia bakoitzarentzat. Hego Euskal Herrian, gutxieneko errenta horren osagarri izatera igaroko dira Diru Sarrerak Bermatzeko Errenta (DSBE) eta Nafarroako errenta.
Espainiako Gobernua onartzear den gutxieneko errenta izango da oinarri, eta horren osagarri izatera igaroko dira Diru Sarrerak Bermatzeko Errenta (DSBE) eta Nafarroako errenta. Hego Euskal Herrian Eusko Jaurlaritzak eta Nafarroako Gobernuak kudeatuko dituzte laguntzak.