Pirinioetako ibaien ur emaria 2040an %15 murriztera heldu litekeela ohartarazi du ikerketa batek
Proiektua Euskal Herria, Aragoi, Katalunia, Andorra, Akitania Berria eta Okzitaniako erakundeekin lankidetzan garatu da, eta klima-aldaketara egokitzeko neurriak planteatzen ditu.
Pirinioetako ibaiek gero eta emari txikiagoak izango dituzte, urteko emaria %15 murriztera heldu daiteke 2040an eta %20tik gora mende amaieran, Piragua ikerketak argitaratu duenez. Urtarokotasuna ere gero eta nabarmenagoa izango dela ondorioztatu du, “agorraldi luzeago eta biziagoekin”. Pirinioetako eta mendikate hori hartzen duten eskualdeetako (Euskal Herria, Aragoi, Katalunia, Andorra, Akitania Berria eta Okzitania) ur baliagaiak aztertuz atera dituzte ondorioak, eta klima-aldaketara egokitzeko neurriak planteatu.
Bi argitalpenetan jaso dituzte ikerketaren emaitzak: batek, Pirinioetako ur baliagaien egungo eta etorkizuneko egoera aztertzen du; besteak, klima-aldaketara eta ur-baliagaien gaineko eskari hidrikoen aldaketen kudeaketara egokitzeko neurriak proposatzen ditu.
EHUko Prozesu Hidro/Ingurumenekoen Ikertaldeak ere hartu du parte ikerketan. Taldeko kide Jesús Angel Uriarte, Ane Zabaleta eta Iñaki Antiguedaden esanetan, ibaien erregimen naturaleko emari datuen azterketak erakusten du azken hamarkadetan ur baliagaien adierazle guztien “beherakada orokorra” eman dela. Aldaketa horiek arrazoi klimatikoengatik eta lurzoruaren erabileran izandako aldaketengatik gertatu direla ere gaineratu dute.
Klima aldaketari aurre egiteko neurriak
Ikerketaren arabera beharrezkoa da Pirinioetako baliagai hidrikoen kudeaketa klima-aldaketara egokitzea; bai tokian-tokian, bai ibai-arroetan, bai mendikate osoan. Neurrien artean, “naturan oinarritutako konponbideak” nabarmentzen direla adierazi dute ikertzaileek, “zerbitzu ekosistemikoak mantentzera eta are indartzera bideratuak”. Bestalde, funtsezko egokitzapen-neurri gisara herritarren parte-hartzea sustatzea eta inplikatutako eragileak aintzat hartzea daude.
Metano isurketak murriztearen beharra berresten du klima aztertzen dabilen The Global Carbon Project proiektuko 69 ikerlarik plazaraturiko txostenak. Horrez gain, biharamunean atera du bere txostena Lurraren Aldeko Batzarrak, eta argiki dio: aldaketa sistemikoak bideratzeko... [+]
Espainiako Estatuan 1.386 pertsona hil dira gehiegizko beroagatik abuztuan –iazko abuztuan baino %3 gehiago–, Osasun Ministerioaren Carlos III. Institutuak emandako datuen arabera. Araba, Bizkaia eta Gipuzkoan 44 lagun hil dira, eta Nafarroan 22.
Munduko klima gogorrenetakoa du Balutxistanek: basamortuko klimaren muturreko bero eta lehorteak, eta Arabiako itsasotik ekarritako montzoiaren eurite irregularrak, urte batzuetan eskasak eta bertzeetan uholdeak eragiteko modukoak. Hala eta guztiz ere, bertan laborantza badago,... [+]
Itsasoaren heina 9,4 zentimetroz igo da azken 30 urteetan, baina guneka anitzez handiagoa da igoera –besteak beste, Pazifikoko eremu batzuetan 15 eta 30 zentimetro artekoa da–. Beroketa efektuko gasen isurketak ttipitzeko eta klima larrialdiari aurre egiten... [+]
Hori da ikerketa berri batek ondorioztatu duena, baldin eta betetzen badira gaur egun berotzearen handitzeari buruz dauden aurreikuspenak. Eta NBEren arabera, mende amaierarako tenperaturak 3 graduko igoera izango du XX. mende hasierarekin konparatuta.
Mundu mailan erregistratutako urterik beroena izan zen, eta Europako bigarren beroena, ISGlobalek egindako azterlanaren arabera. Europa hegoaldeko estatuak dira heriotza-tasa handienak dituztenak. Parisko Akordioan zehaztutako helburuak ez dira betetzen ari.
Munduko erakunde militar suntsitzaileenak 75 urte bete ditu, eta eztei horiek behar bezala ospatzeko, esan du bere kideek gehiago gastatu beharko dutela armetan. Gainera, urtemugaren goi bileran beste potentzien kontrako gerra hauspotu du NATOk, Txinaren eta Errusiaren kontrako... [+]
Akainak edo kaparrak batetik, eltxo tigreak bestetik, Euskal Herrian duten presentziaz eta gurean dauden espezieez mintzatu zaigu Aitor Cevidanes ikertzailea. Osasuna eta ingurumena hizpide, dituzten arriskuez, herritarron uste faltsuez eta klima aldaketaren nahiz gizakion... [+]
Klimari buruzko datuak jasotzen dituen Copernicusen arabera, hamahirugarren hilabetez jarraian errekorra hautsi da aurtengo ekainean. Parisko Akordioan hitzartutako 1,5ºC-en helburua ez da bete eta egoera aldatzen ez bada, errekor negatibo berriak izango direla aurreikus... [+]
Ingurumena, bioaniztasuna, uraren gestioa eta haurren beharrak oinarri hartuta, ikastetxeetako patioak aldatzeko proiektu kolektiboa jarri dute martxan Pirinio Atlantikoetan; Euskal Herriko lau herrik hartuko dute parte. Iruñean ere, itzal eta landare gehiago izango... [+]
Zeintzuk dira gure benetako beharrizanak ondo bizitzeko? Zer da ondo bizitzea? Galdera hauei erantzutea funtsezkoa da gehiegikeriaren gizartean, are gehiago larrialdi klimatiko, ekologiko eta zibilizazio krisiaren garaiotan.
Azken urteotan nabaritu den beroketa globalaren emendatzea neurri batean kutsadura murriztearen ondorioa da, hain zuzen, murriztuz doazen aerosol sufredunen isurketek, berez, berotegi efektuaren zati bat konpentsatzen dutelako. Paradoxa horrek egoera berri batean sartzen gaitu,... [+]