Pinu eta eukalipto artean, harizti mistoaren irla
Lurgaia Fundazioak Muxikan 115 hektarea lur kudeatzen ditu eta beste 48 erosteko diru-bilketa kanpaina du abian lurgaia.org -en. Eukalipto landaketak ekiditea eta baso mistoa berreskuratzea du helburu. Irudian, auzolanean landaketak egiten.
Ekosistemak berreskuratzeko lanean dihardu Lurgaia Fundazioak 2002an sortu zenetik. Jardun horretan, Muxikako Ibarruri inguruko hainbat lur-jaberekin hitzarmena sinatu eta Undabaso izeneko parajean bertako basoa berreskuratzen hasi ziren 2008an. “Bi hektarea ingururekin hasi ginen, eta hortik pixkanaka handitzen joan da proiektua”, dio Sergio Gallego Mazarias fundazioko kideak. Gaur egun, dagoeneko 115 hektarea kudeatzen ditu taldeak bertan, eta beste 48 erosteko diru-bilketa kanpaina abian dute orain. Helburua lortzen dutenean, Bizkaiko bigarren harizti mistorik handiena izanen da Undabasokoa. Altxorra pinu eta eukaliptoek geroz eta leku gehiago hartzen duten Urdaibaiko Biosfera Erreserban.
Diru bilketa azken txanpan
Eukalipto landaketa gehiago ekiditeko eta baso mistoa berreskuratzeko helburuarekin abiatu zuen egitasmoa fundazioak, eta ideia berberarekin jarri du orain martxan diru-bilketa. “Ez dugu haritza soilik landatzen, 35 espezie jartzen ditugu. Haritza da agian garrantzitsuena, baina ez bakarra”. Baina, nola egin dute lurrak nagusiki pribatuak diren inguruan bertako basoaren proiektua martxan jartzeko? Lurrak egitasmora batzeko bi modu izan dituzte: erabilpen lagapena egin diete zenbait jabek, lur horiek kudeatzeko aukera soilik emanez fundazioari, eta beste zati batzuk, berriz, erosi egin dituzte. “Bigarren modu hori nolabait ‘seguruagoa’ da, etorkizunean Lurgaiarekin edozer gertatzen dela ere, lurrak naturaren kontserbaziorako beste entitate batentzat izanen liratekeelako”.
Izan ere, basotik etekin ekonomikoa ateratzeako asmorik ez izatea garrantzitsua da honen kontserbazioari begira. Horregatik, diru bilketatik lortzen duten dirua lurrak erostera bideratuko dute. lurgaia.org webgunean egin daitezke ekarpenak: 25 eurorekin, adibidez, 75 metro koadroko lursaila eros dezakete. Otsailaren 28ra arte egonen da martxan, printzipioz.
Landaketak auzolanean
Landaketak boluntarioekin eta auzolanean egiten saiatzen da fundazioa, jendeak haien lana ezagutzeko aukera dutelako modu horretan. “Ekintza horiek balio handia dute, herritarrek ikusten dutelako zer egiten dugun, zertarako eta nola. Gainera, sentsibilizaziorako eta natura zaintzen ikasteko modu polita da”. Dena den, landaketa guztiak ez dituzte boluntarioekin egiten; jasotzen dituzten diru-laguntzei esker fundazioko kideak eta profesionalak ere aritzen dira lan horretan.
Herritarrak basoaren kudeaketarekin geroz eta kezkatuago daudela uste du Gallegok, horren erakusle da bai Bizkaian baita Gipuzkoan ere gaiaren bueltan sortzen ari diren taldeak. Administraziotik, ordea, ez du kezka bera sumatzen: “Herritarren eskariarengatik bada ere, hasi beharko dira haiek ere mugitzen noizbait. Mugimenduren bat sumatzen da, baina ez behar lukeena bezainbestekoa”.
Donostiako Amara auzoko Izko ileapaindegi ekologikoak 40 urte bete berri ditu. Familia-enpresa txikia da, eta hasieratik izan zuten sortzaileek ile-apainketan erabiltzen ziren produktuekiko kezka. “Erabiltzaileen azalarentzat oso bortzitzak dira produktu gehienak, baina... [+]
Ubidekoak (Bizkaia) dira Imanol Iturriotz eta Aritz Bengoa gazteak. “Lagunak gara txikitatik, eta beti izan dugu buruan abeltzaintza proiektu bat martxan jartzeko ideia”, azaldu du Iturriotzek. Nekazaritzari lotutako ikasketak izan ez arren, baserri munduarekin eta... [+]
Iruñean bizi ziren Iñaki Zoko Lamarka eta Andoni Arizkuren Eseberri gazteak, baina familiaren herriarekin, Otsagabiarekin, lotura estua zuten biek betidanik. “Lehen, asteburuetan eta udan etortzen ginen eta duela urte batzuk bizitzera etorri ginen”, dio... [+]
Gipuzkoako hamaika txokotatik gerturatutako hamarka lagun elkartu ziren otsailaren 23an Amillubiko lehen auzo(p)lanera. Biolur elkarteak bultzatutako proiektu kolektiboa da Amillubi, agroekologian sakontzeko eta Gipuzkoako etorkizuneko elikadura erronkei heltzeko asmoz Zestoako... [+]
Emakume bakoitzaren errelatotik abiatuta, lurrari eta elikadurari buruzko jakituria kolektibizatu eta sukaldeko iruditegia irauli nahi ditu Ziminttere proiektuak, mahai baten bueltan, sukaldean bertan eta elikagaiak eskutan darabiltzaten bitartean.
Mauleko Euskalduna ostatuak urteak daramatza Zuberoako etxe ekoizle txikien produktuekin lanean, eta hiriburuko ostatu parean eraikin bat erosi zutenean proposamena egin zien laborari horiei berei: zergatik ez ireki hurbileko ekoizleen saltokia bertan? “Motibatuta zegoen... [+]
Pandemiaren ondorengo testuinguruan, elikadura –ustez oinarrizko eskubide den hori– lantzeko mugitzen hasi zen talde bat Gasteizen. “Militantzia esparruan beste gaiak jorratzen ari ziren ordurako, etxebizitzarena kasu, baina elikadura ardatz hartuta ez zegoen... [+]
Errezilera bizitzera joan eta sagarrondoak landatu zituen Satxa Zeberiok, Bio-K proiektuaren bultzatzaileak, duela zenbait urte. “Iritsi zen sagarrekin zerbait egiteko momentua, eta sagar zukua eta sagardoa ekoizteari ekin genion orduan”, azaldu du. 2015ean sortu... [+]
Urteak daramatza Ipar Euskal Herriko Biharko Lurraren Elkarteak (BLE) bioaniztasun landatuaren inguruan lanean. “Hainbat proiekdu ditugu abian, eta horietako bat baratzeko hazien ingurukoa da”, azaldu du Nico Mendiboure Hazi Sareko kideak. Duela lau bat urte hasi... [+]
Nekazaritzan trebatzeko eta proiektu propioak abiatu aurretik ekoizpenean eta merkaturatzean norbere burua probatzeko, abian dira gurean nekazaritzako hainbat test gune. Araban, 2023an abiatu zuten Aleko nekazaritzako test gunea, baina, antzeko egitasmo gehienekin alderatuta,... [+]
Itsason (Gipuzkoa) elkarren ondoan dauden bi baserri dira Urteaga eta Urkulegi, duela zenbait urte elkartu eta proiektu bateratua martxan jarri zutenak. “Bi baserriak elkartu eta ekoizpen proiektua abiatu genuen, eta 2011tik dedikazio osoarekin ari naiz honetan”,... [+]
Urteak daramatza martxan Ipar Euskal Herrian Trebatu elkarteak, laborantzan proiektua abiatu nahi duten pertsonek aurrez trebatzeko aukera izan dezaten. Ipar Euskal Herriko proiektua eredutzat hartuta eta ideia berari tiraka, Gipuzkoan ere izen bereko elkartea sortu dute aurten... [+]
Gero eta nekazaritzako test gune gehiago ditugu inguruan, hau da, nork bere proiektua martxan jarri aurretik nekazaritzan eta abeltzaintzan trebatzeko guneak. Nafarroako Zunbeltz espazioa eta Gipuzkoako eta Ipar Euskal Herriko Trebatu dira horietako zenbait adibide, gurean... [+]
Herritarrak elkarren artean saretzea eta bizitza sozialerako espazioak bultzatzea da Xiberoko Kolektiboa elkartearen lan ildoetako bat. Bide horretan, baratze kolektiboa sortzeko aukera suertatu zitzaien 2020an Maulen, eta zalantzarik gabe, proiektuari ekitea erabaki zuten... [+]
Arrasateko Beroña auzoan dago kokatuta Xabi Abasolo Etxabek eta Naiara Uriarte Remediosek bultzatutako Errastiko Ogia proiektua. Bakoitza bere bidetik iritsi ziren okintzaren mundura, baina eredu ekologikoan eta ama orearekin ekoizteko oso ongi uztartu dituzte bi gazteen... [+]