Peruko Gobernuak larrialdi-egoera ezarri du hainbat tokitan, protestei aurre egiteko
Igandean sartu zen indarrean larrialdi-egoera Cusco, Lima eta Puno departamentuetan, 30 egunerako. Bertan behera geratu dira, beraz, "bizilekuaren bortxaezintasuna, lurraldetik askatasunez ibiltzeko eskubidea, biltzeko eskubidea, eta askatasun eta segurtasun pertsonalak". Gainera, etxeratze agindua ezarri dute Punon. Gutxienez 47 pertsona erail dituzte indar militar eta polizialek azken krisia lehertu zenetik.
Gobernu berriaren kontrako protesten olatuaren aurrean, neurri errepresiboak inposatzen jarraitzen du gobernuak berak: larrialdi-egoera ezarri berri du Peruko hainbat eremutan, piztu diren protestak geratzen saiatzeko. Zehazki, Cusco, Lima eta Puno departamentuetan, Andahuaylas probintzian (Apurímac departamentua), Tambopata eta Tahuamanu probintzietan (Madre de Dios departamentua) eta Torata barrutian (Mariscal Nieto probintzia, Moquegua departamentua) hartu du neurri hori. Igandetik dago indarrean larrialdi-egoera aipatutako eremuetan, gutxienez 30 egunerako. Zenbait neurri zehatz dakartza horrek: bertan behera geratu dira "bizilekuaren bortxaezintasuna, lurraldetik askatasunez ibiltzeko eskubidea, biltzeko eskubidea, eta askatasun eta segurtasun pertsonalak" zona horietan. Punon, gainera, etxeratze agindua izango da martxan hamar egunez, 20:00etatik 04:00etara bitartean.
Gabonetako eten laburraren ostean, mobilizazio jendetsuak hasi ziren berriz Peruko hamaika lekutan. Batez ere, hauteskundeak urte honetara aurreratzea, Kongresua zarratzea edota Boluartek dimisioa aurkeztea exijitzen dute protestetan. Urtarrilaren 4an greba mugagabe bat hasi zen Peru osoan, eta kaleetan ez dute etenik izan mobilizazioek, salbuespen-neurriek eta indar militar eta polizialen errepresioak aurrera egin arren.
Pedro Castillo presidenteak dimisioa aurkeztu eta Perun krisi politiko berri batek leher egin zuenetik, gutxienez 47 lagun erail dituzte protestetan indar polizial eta militarrek. Ehunka izan dira atxilotuak, eta 500 pertsona baino gehiago zauritu dituzte. Aurreko astean jakinarazi zuten, antza, gaur-gaurkoz Peruko presidentea den Dina Boluarte ikertzen ari dela fiskaltza, protestetan izan diren hildako guztiengatik genozidioa leporatuta. Hiru ministro eta bi ministro ohi ere ikerketapean omen daude.
Yamagata unibertsitateko Masato Sakai arkeologo japoniarra buru duen ikerlari talde batek geoglifo ugari aurkitu berri ditu Nazcako basamortuan (Peru). Guztira 303 geoglifo topatu dituzte, orain arte ezagutzen zen geoglifo kopurua ia bikoiztuta. Horretarako adimen artifiziala... [+]
Peru iparraldeko kostaldean, Pañamarca aztarnategian, mochica kulturako (K.a. 330- K.o. 800) tronu areto bat aurkitu berri dute. Arkitektura ikusgarriagatik, iruditeria erlijioso zabalagatik eta xehetasunez betetako hormairudi koloretsuengatik ezaguna da kultura... [+]
Bere agintaldian egindako krimen ugariengatik eta ustelkeriagatik zigortua, Perun esku gogorra erabili zuen Fujimorik 1990eko hamarkadan. 87 urterekin hil da Keiko Fujimori politikari ultraeskuindarraren aita.
Davoseko talaimendi distiratsu eta zuritik hitz egin digu Repsoleko sheriffaren ahotsak, denok entenditzeko moduan: “We have to broaden our mind”. Alegia, mentalitatea zabaldu behar dugula, ezin dugula pentsatu erregai fosilik gabe bizi gaitezkeenik. Ze uste zenuten... [+]
Davoseko talaimendi distiratsu eta zuritik hitz egin digu Repsoleko sheriffaren ahotsak, denok entenditzeko moduan: “We have to broaden our mind”. Alegia, mentalitatea zabaldu behar dugula, ezin dugula pentsatu erregai fosilik gabe bizi gaitezkeenik. Ze uste zenuten... [+]
Lourdes Huanca ekintzaile feminista eta nekazari perutarra Europan ibili da azken hilabetean, egoera salatzeko asmotan. Peruk Espainiako Estatuan duen enbaxadak komunikatu ofizial batean adierazi du Huanca gezurretan dabilela, eta ohartarazi egin gaitu hedabideok kontuz... [+]
Abenduaren 7tik kartzelan, Pedro Castillok bere burua Peruko legezko presidentetzat du. El Salto-k hainbat galdera helarazi ahal izan dizkio, eta Chotako politikariak galdera horiei erantzun die espetxetik. Castillok prozesu konstituziogile bat eskatu du bere herriarentzat, eta... [+]
Pasa den abendutik Perun gertatzen ari diren istiluak, herrialdearen egoera politiko ahularekin lotu dituzte munduko hedabide nagusiek. Pedro Castillo presidente ezkertiarraren noraeza, haren kargugabetzea, Andeetako eskualdeetako herritarren altxamendua eta haien kontrako... [+]
Ostegun honetarako manifestazio handia espero da Liman Dina Boluarte kargutik kendu, parlamentua desegin eta Perurentzako beste konstituzio bat eskatzeko. Herritar asko autobusez eta kamioiez karabanetan antolatuta iritsi da hegoaldeko eskualdeetatik herrialdeko hiribururaino.
Perun protestak hasi eta hilabete baino gehiagora, Dina Boluarte behin-behineko presidentearen gobernuak larrialdi egoera ezarri du Liman eta herrialdearen hegoaldeko eskualdeetan. Oraingoz, Poliziak ia 50 lagun hil ditu, ia denak indigenak eta andetarrak, eta giza eskubide... [+]
Peru hegoaldean abenduan hasitako protestak berpiztu egin dira eta Juliaca hirian poliziak sarraskia eragin zuen astelehen arratsaldean, beste hamazazpi lagun tiroz hilda. Peruko fiskaltzak aurretiazko ikerketa ireki du "genozidioagatik", Dina Boluarte presidentearen... [+]
Ion Brakamonte Unanue zumaiar musikari eta irakasleak ia Amerika osoa zeharkatu zuen bi urte eta erdiz (2018-2021), Argentinatik hasi eta AEBetara arte. Bidaiaren bizipenak biltzen dituen Amapatxa. Amets bat, bide bat liburua kaleratzeko crowdfundinga jarri du martxan... [+]
