“Parke tematiko bat” bihurtuko al da Nafarroako Pirinioa?
Pirinioetako Aezkoa, Zaraitzu eta Erronkari haranak 3,8 kilometro koadroko populazio-dentsitatea duen basamortu demografikoa izango lirateke (Nafarroako batezbestekoa 68,1 biztanle kilometro koadroko izanez). Gainera, biztanleria horren %6,3 adinekoa izango litzateke, eta ekialdeko Pirinioak "aire zabaleko geriatriko" itzela izango lirateke.
Nekazaritzako elikagaien industria berpiztea
Azken hamarkadan, bailara horietako herrietan gazte ekintzaileen belaunaldi bat erroldatzen ari da, eta horrek nekazaritzako elikagaien industria berpiztea eragin du. Horren erakusgarri dira gazta egiten duten enpresak, txerri, arkume, moxal eta txahal ekologikoen produktuak saltzen dituzten beste ustiategi batzuekin batera.
Testuinguru horretan, pasa den urtarrilaren 27an, Andoni Arizkuren eta Iñaki Zoko tokiko ekintzaileek gidatutako Bordaxaki proiektuaren inaugurazioan izan ginen Otsagabian. Instalazio horrek "Euskal txerri" izenez ezagutzen den txerri-arrazako produktuak eraldatzeko lantegi bat eta produktu horiek saltzeko denda bat ditu, eta horrek erakusten du izerdi berria Nafarroako Pirinioen bihotzera iritsi dela eta posible dela Pirinio bizi eta iraunkorra.
Enplegu berrien beharra
Une erabakigarriak bizi ditugu Pirinio gazte, bizi eta jasangarriaren utopia lortzeko, eta premiazkoa da gobernuaren lankidetza etxebizitzak birgaitzeko, eskudirua eskuratzea errazteko eta enplegu-nitxo berriak sortzea bultzatzeko
Energia-merkatuaren aldakortasuna dela eta, energia berdea agertzen da energia-alternatiba gisa. Horrek esan nahi du egungo baso-industria balio erantsi handiagoko espezieak landatzen dituzten ustiapenetara edo erregai fosilekiko mendekotasuna murrizteko behar den biomasa modu iraunkorrean ekoizten duten ustiapenetara bihurtu beharko dela, eta Agoizko (Nafarroa) zurezko ezpalen biomasa-planta paradigma izanez.
Halaber, zurezko ezpalen ekoizpena pellet-ena baino merkeagoa denez, ezin da baztertu ezpalen biomasako planta berriak jartzea Pirinioetan. Horrela, Nafarroako Gobernuak Zaraitzuko Iciz poligonoan ezpal-biomasako planta berri baten bideragarritasunari buruzko azterlan bat enkargatu izango luke, Zaraitzuko, Aezkoako eta Erronkariko haranetako baso-ustiategien sinergiak aprobetxatzeko. Izan ere, pinu-zuraren mozketak esponentzialki handitu ziren lehengai horren prezioa nabarmen igo zelako.
Zoritxarrez, azterketa hori kaxoi batean gordeta egongo litzateke, eta, beraz, premiazkoa iruditzen zaigu hiru haranetako Batzarrek Foru Gobernuari presioa egitea 2025erako martxan jar dadin, eta, ondorioz, lanpostu finkoak sortzea, Nafarroako Pirinioen hazkunde demografikoa ahalbidetzeko.
Banku-basamortutzea
Eskudirua Eskuratzeko Kalteberatasun Indizearen (IVAE) arabera, 36.300 pertsona pasatxo (Nafarroako biztanleriaren %5,5 inguru) "egoera ahulean" egongo lirateke eskudirua modu tradizionalean eskuratzeari dagokionez. Nafarroan, 2008. urteaz geroztik, sukurtsal sarearen %41 itxi dute, eta, beraz, 145 udalerritako 42.000 pertsona inguru linbo digital batean biziko lirateke, izan ere, %6,3 adinekoak eta analfabeto digitalak izango lirateke, eta 20 kilometro baino gehiago egin beharko lituzkete kudeaketak egiteko, eta, gainera, hirugarren pertsonengana jo beharko lukete kutxazain automatikoak erabiltzeko, batez ere Pirinioetako Aezkoa, Zaraitzu eta Erronkariko bailaretan, orografia berezia dutelako eta neguko bideragarritasuna arriskutsua delako.
Okupazio-etxebizitzaren eskasia
Tokiko ekintzaileen ekimenak oztopatu egiten dira alokairuko etxebizitzarik ez dagoelako; Otsagabiaren kasua paradigma izango litzateke, zeren etxebizitza bat erosi edo alokatu nahi duenak aldameneko herrietara joan behar baitu, Zaraitzuko hiribilduan bizitegi-eskaintzarik ez dagoelako.
Ondorioz, Zaraitzuko Batzarrak eta Pirinioetako Mahaiak Nasuvinsari eskatu beharko diote bete dezala Blankoako eskola zaharrak birgaitzeko eta alokairuko lau etxebizitza eraikitzeko emandako hitza, okupaziozko etxebizitzen eskasia endemikoa arintzeko, alokairuko etxebizitzen eskaintzarik gabe ezinezkoa baita Pirinio bizi eta iraunkorra lortzea.
Laburbilduz, Pirinioetan une erabakigarriak bizi ditugu Pirinio gazte, bizi eta jasangarriaren utopia lortzeko, eta hori lortzeko premiazkoa eta ezinbestekoa iruditzen zaigu gobernuaren lankidetza etxebizitzak birgaitzeko, eskudirua eskuratzea errazteko eta enplegu-nitxo berriak sortzea bultzatzeko, Pirinioak "basamortu demografiko baten parke tematiko" bihur ez daitezen.
Germán Gorraiz Lopez, analista (Otsagabia)
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
2021ean hasi ginen Guggenheim Urdaibai proiektuaren inguruko lehen oihartzunak entzuten…Bai ala bai egingo zela esan zigun orduko Unai Rementeria ahaldun nagusiak. Bere esanak indartzeko, 40 milioi euro utzi zituen “blindatuta” museoak eraikitzen zirenerako... [+]
"(Oiongo osoko bilkuraren) helburua argia da, legez legitimatzea tramitazioan irregulartasun nabarmenak dituzten megaproiektu energetikoak"
Joan den asteazkenean egun gogorra eta desatsegina bizi izan genuen, ez bakarrik Labrazarentzat, baita zentral eoliko,... [+]
Irakurlea dagoeneko jakitun dateke Euskal Herrian askatasunaren alde egon den eta dagoen gatazka politikoaren ondorioz urte luzetan kartzelan, erbestean edota deportazioan bizi behar izan duten euskaldunak, etxerako bidean, beren bizitza berregiten hasteko izaten dituzten... [+]
Epistemologia, edo ezagutzaren teoria, filosofiaren arlo nagusietako bat da, eta historian zehar garrantzizko eztabaidak izan dira gure ezagutzaren mugen eta oinarrien inguruan. Honen baitan bi korriente indartsu topatzen dira, ezagutzara iristeko bide ezberdinak proposatzen... [+]
Getxoko Epaitegiak Europa ikastetxeko 4 urteko haurren kasua artxibatu izanaren berri izan dugu aste honetan. Horrek zera galdetzera garamatza: instantzia judizialak, polizialak… prest al daude haurren eskaerei erantzuteko? Benetan babesten al dira gure adingabeak... [+]
Idatzi honen bidez, EITBko Euskara Batzordeak eta azpian sinatzen duten EITBko organoek euren kezka eta gaitzespena agertu nahi dituzte azken hilabeteetan EITBko zuzendaritza-postuetarako abian ipini diren hautatze-prozesuak direla eta, gutxietsi egin baita euskararen... [+]
Ni ez dut nahi nire alaba ijitoz mozorrotzea kaldereroetan. Nik ez dut nahi nire alabaren eskolako haur ijitoak ijitoz mozorrotzea kaldereroetan. Ijito izatea ez delako mozorro bat. Ijito izatea ez delako urtean behin egiten den festa bat, arropa exotikoekin eta aurpegia ikatzez... [+]
Lan aste laburragoak ezartzeko politika orokorra ekarriko du 2025 urteak, enpresentzako kontratazio berrietarako kostu txikiak eta lan harremanetarako aldaketa norabide eraginkorra ekarriz.
Espainiako gobernu akordioa betetzeko helburuarekin, lanaldia astean 37,5 ordutara... [+]
Urtarrilaren 16an, Madrilgo administrazioko Trantsizio Energetikorako Ministerioak irrikaz eta kezkaz itxaroten genuen “Itsaraz” proiektuaren gaineko ingurumen-inpaktu adierazpena argitaratu zuen. Ebazpenak makroproiektu honen aurkako erabaki irmoa bezain argia... [+]
Egiari zor, ez dakit zergatik ari naizen hau idazten. Gaur egungo giro liskartsuan ez dira modu honetako iritziak ondo hartzen. Beharbada, ARGIAk ez du hau argitaratuko, ez baitator bat orain arte argitaratu dituzten iritziekin (baina, azkenean argitaratzea erabaki badute,... [+]
Urtarrilaren 15ean Zedarriak izeneko lobby tekno-enpresarialak bere 6. txostena aurkeztu zuen, Euskadi eta Europar Batasuna, oparotasunaren eta lehiakortasunaren patu partekatua izenekoa. Finantzen mundutik ateratako aditu gorbatadunez osatutako Think Tank neoliberal horrek... [+]
Tipi-tapa mugitzen ditugu euskaltzaleok gure oinak Korrikaren lekukoaren atzetik, gure hizkuntzaren alde, desio dugun Euskal Herri euskalduna helburu, herri euskaldun gisa biziraun nahi dugula aldarrikatzeko.
Tipi-tapa ematen ditu lehen urratsak Afrikako, Hego Amerikako edo... [+]
Eta beste urte batez, sindikatuek prefabrikatutako grebak antolatu dizkigute. Eta guk, indibidualki, erabakia hartuko dugu grebarekin bat egin ala ez, ikastetxean inongo asanbladaren beharrik gabe.
Niri irakatsi zidaten greba eredua jada ez dago modan, antza. Nire... [+]
Gaur, urtarrilak 21, gure oraintsuko historiaren efemeride interesgarri bat gogora ekartzeko eta hari buruz hausnartzeko eguna dugu. 50 urte bete dira Potasas de Navarra enpresako 47 langilek itxialdia amaitu zutenetik. Hamabost egun iraun zuen itxialdi horrek eta greba orokorra... [+]
Duela aste pare bat Norvegiako zenbait datu plazaratu ziren. Ipar Europako herrialde hartan auto elektrikoak nagusitu dira, eta Tesla marka dute salduena; energia birziklagarriaz sortutakoa omen da han kontsumitzen denaren %90. Aldiz, Norvegiako enpresa publikoek ez dute inolako... [+]