Badira hilabete batzuk Urola Bizirik natur taldeko kideok bailarako hainbat gunetan panpa-belarra zabaltzen ari dela konturatu garela. Jakingo duzuenez, espezie hau –cortaderia selloana– Hegoamerikakoa da, Argentinako Panpakoa hain zuzen ere; hortik datorkio izena. Landarea Espezie Exotiko eta Inbaditzaileen Katalogoan sartuta dago. Horrek esan nahi du gure ekosistemarentzat kaltegarria dela. Adibidez, belardien kalitatea gutxitzen du, eta hori arazo larria izan daiteke baserritarrentzat. Katalogoan sartuta dauden beste espezie guztiekin gertatzen den bezala, debekatuta dago landare hori saltzea edo landatzea.
Bestalde, Trantsizio Ekologikorako Ministerioaren plumeroa kudeatzeko, kontrolatzeko eta desagerrarazteko estrategia nazionalaren arabera, "arnas alergiaren kasuak areagotu egin dira" plumeroa loratzen den garaian, eta landare horrek eragin dezake hori; izan ere, data horietan, beste gramineoak polen gutxien duten unean izaten dira.
Gizakia izan da hedapenaren erruduna, lorazaintzan eta azpieguretako obratan eraikitako biribilguneak eta abar dotoretzeko erabili izan duelako, sor zitzakeen ondorioetan pentsatu gabe. Horregatik aurkitzen da hainbeste errepide ondoetan edo herrilanak egin diren guneetan. Hala ere, oso moldakorra denez, askotariko inguruneetan eta klimetan haz daiteke. Gainera, oso emankorra da, hazi asko ekoizten baititu.
Kantauri isurialdean eta beste eskualde batzuetan ere, landare hori arazo larri bihurtu da: Asturias, Kantabria, Bizkaia... Bertako erakundeek programa bereziak eratu behar izan dituzte landarearen inbasioari aurre egiteko, eta dirutza handia gastatzen ari dira.
Guzti horrengatik, eta arazoa zabaldu eta handitu aurretik, Urola Bizirik natur taldea inguruko panpa-belarrak kokatzeko mapa bat eratzen ari da, bailarako udalei horren berri emateko eta hartu beharreko neurriak era zehatz eta zuzen batean hartzen laguntzeko.
Landarearekin amaitzea ez da erraza, bere ezaugarri batzuk kontuan hartu behar direlako:
Beraz, landare horien suntsipena errazteko asmoz, herri inguruan ikusten dituzuen panpa-belarren berri ematea eskertuko genuke, horretarako gure sare sozialak (Facebook eta Instagram) edo posta elektronikoa (urolabizirik@gmail.com) erabiliz, landareen kokapena zehaztuz eta, ahal bada, argazki bat bidaliz.
Sare sozialen kontra hitz egitea ondo dago, beno, nire inguruan ondo ikusia bezala dago sare sozialek dakartzaten kalteez eta txarkeriez aritzea; progre gelditzen da bat horrela jardunda, baina gaur alde hitz egin nahi dut. Ez ni optimista digitala nauzuelako, baizik eta sare... [+]
Bada Borda bat ilargian. Bai, bai, Borda izeneko krater bat badu ilargiak; talka krater edo astroblema bat da, ilargiaren ageriko aldean dago eta bere koordenadak 25º12’S 46º31’E dira; inguruan 11 krater satelite ditu. Akizen jaiotako Jean Charles Borda de... [+]
Donostiako Amara auzoko Izko ileapaindegi ekologikoak 40 urte bete berri ditu. Familia-enpresa txikia da, eta hasieratik izan zuten sortzaileek ile-apainketan erabiltzen ziren produktuekiko kezka. “Erabiltzaileen azalarentzat oso bortzitzak dira produktu gehienak, baina... [+]
Ugaztunei eskainitako azken artikuluaren amaierako hitzak hurrengo animalia aurkezteko aitzakia paregabea dira. Bertan esaten genuen muturluzeak erreka “garbi eta txukunak” behar dituela, kutsadurarik gabeak baina elementu natural anitzekin. Animalia txiki horren... [+]
Mila milioika mintzo dira agintariak. CO2 isurketak konpentsatzeko neurri eraginkor gisa aurkeztuta, zuhaitz landaketei buruzko zifra alimaleak entzuten dira azken urteetan. Trantsiziorako bide interesgarria izan zitekeen, orain arteko oihanak zainduta eta bioaniztasuna... [+]
Kutsatzaile kimiko toxikoak hauteman dituzte Iratiko oihaneko liken eta goroldioetan. Ikerketan ondorioztatu dute kutsatzaile horietako batzuk inguruko hiriguneetatik iristen direla, beste batzuk nekazaritzan egiten diren erreketetatik, eta, azkenik, beste batzuk duela zenbait... [+]
Magnoliak eleganteak dira. Dotoreak. Anddereak. Pontxoak. Apainak. Pimentak. Gurbilak. Ponposak, ponpoxearrenak. Ortiroak. Ia-ia fazazkoak, kriket eta kraket. Ez naiz harritzen, beren loraldien azpian lurrarekin urtzerainoko handitasunaren menpeko sentitzen naiz urtero.
Ubidekoak (Bizkaia) dira Imanol Iturriotz eta Aritz Bengoa gazteak. “Lagunak gara txikitatik, eta beti izan dugu buruan abeltzaintza proiektu bat martxan jartzeko ideia”, azaldu du Iturriotzek. Nekazaritzari lotutako ikasketak izan ez arren, baserri munduarekin eta... [+]
Antxoa, bokarta edo albokartia, gure arrain komertzialen artean txikiena, euskal kostaldera hurbildu da.
Katalanen ustetan artzainak engainatzen omen ditu hegazti honek: “enganyapastors”. Espainiar eta latindarrek, aldiz, ahuntzari esnea kentzen diola diote, hortik datorkio hain zuzen ere izen zientifikoan (Caprimulgus europaeus) islatzen den caprimulgus (capra... [+]
Iruñean bizi ziren Iñaki Zoko Lamarka eta Andoni Arizkuren Eseberri gazteak, baina familiaren herriarekin, Otsagabiarekin, lotura estua zuten biek betidanik. “Lehen, asteburuetan eta udan etortzen ginen eta duela urte batzuk bizitzera etorri ginen”, dio... [+]
Noizbait. Noiz izan ote zen? Noizbait landareren batek lorea egitea erabaki zuen. Bai, bai, landareek ere erabakiak hartzen dituzte, eta guk maiz ez bezala, erabakiak bete egiten dituzte. Eta loreak sortu zituzten.
Gaur abiatu da Bizi Baratzea Orrian kide egiteko kanpaina. Urtaro bakoitzean kaleratuko den aldizkari berezi honek Lurrari buruzko jakintza praktikoa eta gaurkotasuneko gaiak jorratuko ditu, formato oso berezian: poster handi bat izango du ardatz eta tolestu ahala beste... [+]
Festa egiteko musika eta kontzertu eskaintza ez ezik, erakusketak, hitzaldiak, zine eta antzerki ikuskizunak eta zientoka ekintza kultural antolatu dituzte eragile ugarik Martxoaren 8aren bueltarako. Artikulu honetan, bilduma moduan, zokorrak gisa miatuko ditugu Euskal Herriko... [+]
Udaberri aurreratua ate joka dabilkigu batean eta bestean, tximeletak eta loreak indarrean dabiltza. Ez dakit onerako edo txarrerako, gure etxean otsailean tximeleta artaldean ikustea baino otsoa ikustea hobea zela esaten baitzen.