Panpa-belarraren mehatxua

  • Badira hilabete batzuk Urola Bizirik natur taldeko kideok bailarako hainbat gunetan panpa-belarra zabaltzen ari dela konturatu garela. Jakingo duzuenez, espezie hau –cortaderia selloana– Hegoamerikakoa da, Argentinako Panpakoa hain zuzen ere; hortik datorkio izena. Landarea Espezie Exotiko eta Inbaditzaileen Katalogoan sartuta dago. Horrek esan nahi du gure ekosistemarentzat kaltegarria dela. Adibidez, belardien kalitatea gutxitzen du, eta hori arazo larria izan daiteke baserritarrentzat. Katalogoan sartuta dauden beste espezie guztiekin gertatzen den bezala, debekatuta dago landare hori saltzea edo landatzea.

Artikulu hau CC BY-SA 3.0 lizentziari esker ekarri dugu.

2021eko otsailaren 04an - 09:45
Panpa-belarra

Bestalde, Trantsizio Ekologikorako Ministerioaren plumeroa kudeatzeko, kontrolatzeko eta desagerrarazteko estrategia nazionalaren arabera, "arnas alergiaren kasuak areagotu egin dira" plumeroa loratzen den garaian, eta landare horrek eragin dezake hori; izan ere, data horietan, beste gramineoak polen gutxien duten unean izaten dira.

Gizakia izan da hedapenaren erruduna, lorazaintzan eta azpieguretako obratan eraikitako biribilguneak eta abar dotoretzeko erabili izan duelako, sor zitzakeen ondorioetan pentsatu gabe. Horregatik aurkitzen da hainbeste errepide ondoetan edo herrilanak egin diren guneetan. Hala ere, oso moldakorra denez, askotariko inguruneetan eta klimetan haz daiteke. Gainera, oso emankorra da, hazi asko ekoizten baititu.

Kantauri isurialdean eta beste eskualde batzuetan ere, landare hori arazo larri bihurtu da: Asturias, Kantabria, Bizkaia... Bertako erakundeek programa bereziak eratu behar izan dituzte landarearen inbasioari aurre egiteko, eta dirutza handia gastatzen ari dira.

Guzti horrengatik, eta arazoa zabaldu eta handitu aurretik, Urola Bizirik natur taldea inguruko panpa-belarrak kokatzeko mapa bat eratzen ari da, bailarako udalei horren berri emateko eta hartu beharreko neurriak era zehatz eta zuzen batean hartzen laguntzeko.

Landarearekin amaitzea ez da erraza, bere ezaugarri batzuk kontuan hartu behar direlako:

  • Hosto gogorrak ditu eta ebaki egin dezakete.
  • Mozten bada ere, berriro ernaberritzen da.
  • Sua erabiltzea saihestu behar da, ez baita horrekin suntsitzen. Aitzitik, inguruko landaretza naturala ezabatzen du, eta, beraz, panpa-belarra are hobeto garatzen da, lehiarik gabe geratzen delako.
  • Udan loratzen da, uztailetik urrira, eta landareak 100.000 ale sortu ditzake sasoi batean. Beraz, landarea handitu aurretik, loratu eta haziak sortzen hasi aurretik alegia, ezabatzea da egokiena. Eta landarea handia bada, hazi horiek biltzen dituzten mokorrak edo plumeroak moztu aurretik plastikozko poltsa batean sartu behar dira, haziak zabal ez daitezen.
  • Horiekin amaitzeko teknika egokiena errotik ateratzea da, sustraiak gelditzen ez direla ziurtatuz. Produktu kimikoak ere erabili ohi dira, baina inoiz ez ura egon daitekeen tokietan, oso produktu kaltegarriak baitira uretan bizi diren espezieetarako.
  • Beste teknika bat da sastraka moztu ondoren belarren aurkako sarez edo bestelako material opako edo beltz batez estaltzea. Horrela, argirik gabe eta gehiegi berotuta, ez da ale berririk ernaltzen.

Beraz, landare horien suntsipena errazteko asmoz, herri inguruan ikusten dituzuen panpa-belarren berri ematea eskertuko genuke, horretarako gure sare sozialak (Facebook eta Instagram) edo posta elektronikoa (urolabizirik@gmail.com) erabiliz, landareen kokapena zehaztuz eta, ahal bada, argazki bat bidaliz.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Landareak
Kamamila txarrik ez da

Gaurko artikuluari ekitera noalarik Chamaemelum nobile loretxoari larranbiloa, larramilua, amasabel-belarra edo bitxeleta deitzen diozuenak ere nire gogoan zaudete; zuetako batek idatzi baitit duela ez egun asko Instagrametik “gaur Goizueta aldean kamabillua bildu dut eta... [+]


2024-07-30 | Estitxu Eizagirre
Baratze-oihana
Bizitzaren ederra lantzen buruaskitasunerantz

Odei Etxeberri Bimboire, Gorka Roca Torre eta beraien seme Oihan eta Miru buruaskiak dira elikaduran. Horretarako, aztertu behar izan dute gorputzak zer elikagai eta zein kopurutan behar dituen; horiek zein janaritan dauden; urtaro bakoitzean horiek denak eskuratzeko zer landu... [+]


Gregorio Ugartemendia. Pagadien egile
“Jendeak arbola aldatu eta segituan nahi du etekina, eta hori ez dago”

Tolosatik abiatu eta Bedaion gora egin, Menditxiki aldera. Batean Bedaio, bestean Zarate, Gipuzkoako eta Nafarroako muga-mugan gara. Hantxe dira helburu ditugun lursailak, Itxitua eta Erlo, garai batean lahar, pagadi gaur egun: Gregorio Ugartemendia Zubillagaren basoa duzu.


2024-07-22 | Garazi Zabaleta
Erroak landaretegia
Fruta-arbola, fruitu ttipi eta landare mintegi ekologikoa

Mahaño Lanathoua 2017an hasi zen aitaren lurretan arbolak landatzen, oihan baratzea lantzeko ideiarekin. “Hasieran asmoa ez zen horretatik ekonomia bat sortzea, gure buruaskitasunerako bidean pausoak ematea baizik”, gogoratu du laborariak. Baina, landaketekin... [+]


Euskal Herriko tigreak

Duela gutxiko kontua da. Iberiar katamotza (Lynx pardinus), mundu mailako felino espezie mehatxatuenetarikoa, “galtzeko arriskuan” egotetik “kaltebera” kategoriara igaro da IUCNren Espezie Mehatxatuen Zerrenda Gorrian. Espeziea kontserbatzeko egindako... [+]


2024-07-22 | Jakoba Errekondo
Zientoka izen

Zuhaitzen eta arbolen sarobean nabil azken urte hauetan. Larrean, abaroan eta biaoan hor nabil atera ezinik. Zuhaitzei eta arbolei aparteko begirunea diedala jabetua izango zara, tarteka behinik ARGIAren Bizi Baratzea txoko honetan ibiltzen bazara. Eta azkenaldi honetan,... [+]


2024-07-15 | Jakoba Errekondo
Porruak eta santuak

Porrusalda hemen da.


2024-07-15 | Garazi Zabaleta
Langileak ordezkatzeko zerbitzua
Laborariek ere oporretarako eskubidea izan dezaten

Nekazaritzaz eta abeltzaintzaz askotan entzuten da lanbide "oso lotua" dela, jai egunik edo oporrik ez dela existitzen. Ipar Euskal Herriko Onetik eta Etxaldia gasnategiek, Berria eta Aldudeko Esne Kooperatibekin elkarlanean, laborariei bakantzak bermatzeko egitasmoa... [+]


“Azken dantza hau” bisiguarena izan ez dadin

Txikitan kaian arrantzatu ohi genituen ‘pantxito’ gehienak ziurrenik bisiguak izango ziren, baina nekez ikusten genituen bisigu handiak. Izatekotan, jatetxe ezagunetan izango zen, arraindegietako bisigu gehienak kanpotik ekarriak ziren bitartean. Egun, kostaldeko... [+]


2024-07-08 | Jakoba Errekondo
Erein aurreko hazien bedeinkazioak

Galdera hau jaso berria dut Bizi Baratzeako postontzian: "Gaia San Joan bezperako familia afarian atera huen, Unanue sagardotegian, Azpeitian. Seguran Santa Engrazia egunean erein behar ditugun haziak bedeinkatzen dira. Erein beharreko hazi guztiak eramatea komeni al da?,... [+]


2024-07-08 | Garazi Zabaleta
Nafarroako hazien liburutegia
“Kultura, liburuetan ez ezik, esperientzia pertsonal eta komunitarioetan ere badago”

2022an Nafarroako Liburutegien Sareak martxan jarritako proiektu berezia da hazien liburutegia. Clara Flamarique Goñi da Nafarroako Gobernuaren liburutegi zerbitzuko proiektuen arduraduna, eta honela gogoratu ditu hastapenak: “Zaragozako liburutegian martxan zuten... [+]


Bustitzen ez den arranoa

Ur azaletik gertu dabiltza arrainak igerian. Zerbait uretarantz gerturatzen ari da, hegan: arrano bat dator, bere atzaparrak aurrerantz luzatuta eta zaplast! Uretan sartu da, bete betean. Arraina harrapatu ostean burua uretatik atera du arranoak, baina arrainak hondorantz egiten... [+]


Traktoreen protestak hasi zirela bost hilabete
Zerekin egiten dugu amets? Elikagaien merkatu globalizatuan bira egiteaz harago

Bost hilabete bete dira otsailaren 6an traktoreen mobilizazioak hasi zirenetik. Mirene Begiristainek eta Isabel Alvarezek ekofeminismoaren betaurrekoak jantzita aztertu dituzte mobilizazio hauek eta fokutik kanpo geratu diren laborariak eta aldarrikapenak ekarri dituzte lehen... [+]


Jolastoki berdeagoak Ipar Euskal Herriko ikastetxeetan, klima aldaketari aurre egiteko

Ingurumena, bioaniztasuna, uraren gestioa eta haurren beharrak oinarri hartuta, ikastetxeetako patioak aldatzeko proiektu kolektiboa jarri dute martxan Pirinio Atlantikoetan; Euskal Herriko lau herrik hartuko dute parte. Iruñean ere, itzal eta landare gehiago izango... [+]


2024-07-01 | Jakoba Errekondo
Tomate anderea eta presa kontuak

A zer lanak ematen dizkigun! Txoratzen gaitu tomateak (Solanum lycopersicum). Artaxoakoa dela, edo Tuterako Itsusia, edo Aretxabaletakoa, edo Erandiokoa, pikoluzea, gerezia dela, madari tomatea dela, Igeldo, mendigorria, transgenikoa dela, Eusko Labela dela, idi-bihotza, korta... [+]


Eguneraketa berriak daude