Pandemiaren eraginez, %50 hazi da arreta psikologikoa jaso duten nerabeen kopurua

  • Elikadura-jokabideen nahasmenduak izan dira arta psikologikoa jasotzeko lehen arrazoia gazteen artean. 2020an baino %153,33 kasu gehiago egon dira Bizkaian. Gazte atzerritarrei eta dibertsitate funtzionala dutenei eragin die bereziki pandemiak.

Argazkia: Marko Milivojevic

2021eko abuztuaren 26an - 09:26

Basurtuko Unibertsitate Ospitalean (BUO) arreta psikologikoa jaso duten nerabeen kopurua %50 hazi da 2019ko eta 2021eko lehen bost hilabeteetan. Arantza Fernández Rivas Haur eta Gazteen Psikiatria Ataleko buruak eta Ángel González Torres Psikiatria Zerbitzuko buruak jakinarazi dituzte datuok Nerabeen adimen-osasunari buruzko txostenean.

Datuen arabera, pandemia hasiz geroztik, elikadura-jokabideen nahasmenduak izan dira nerabeek arta psikologikoa jasotzeko “lehen gertaera klinikoa”. 2020ko martxoan hasi zen gorakada, eta “pandemia uhinen arabera” joan da handituz. Anorexia nerbiosoa izan da elikadura nahasmen ohikoena —batez ere, nesken artean—. Bizkaian, %153,33 hazi dira gaitza pairatzen duten nerabeen kasuak, 2020ko datuekin alderatuta. Baina aurtengo egoera ere larria dela nabarmendu dute adituek: pazienteek desnutrizio larria izaten dute, eta luzaroan egon behar dute zaintzapean. Ondorioz, “gainezka daude nerabeen ospitaleratze psikiatrikorako unitateak”. 

Trauma osteko antsietate sintomak sufritzen dituzten gazteen kasuak ere hazi egin dira pandemiaren ondorioz: 2020an baino %100 kasu gehiago egon dira. Bestalde, ideia edo jokabide suizida edo autolitikoengatik ospitaleratutako nerabeak gehiago izan dira, 2020ko udazkenaz geroztik. Txostenean argitu dutenez, “gorakada hori ere Mendebalde osoan gertatu da, beste pandemia kolateral bat osatuta”. 

Fernández Rivasek eta González Torresek egoera horren eragile diren hainbat faktore aipatu dituzte. Pandemiak errotik eten ditu nerabeek kideekiko zituzten harreman sozialak, eta ondorioz, “bertan behera gelditu da beren heltze-prozesuaren ardatz nagusia”. Era berean, askotan, familia eta ingurukoen egoera psikologikoa ere ez da osasungarria izan, eta koronabirusak eragindako galerek —”ahaideren bat hil edo gaixotu zelako, adiskideak edo ahaideak ezin genitzakeelako ez ikusi, ez bisitatu...”— zaildu egin dute egoera.

“Nerabe askori begitandu zitzaien hori ez zela bizimodua, eta egoera hori ez zela inoiz amaituko”. Beraz, zenbaitek ez dute laguntzarik eskatu, eta hala egin badute ere, eskura izan dituzten bitartekoak ez dira onenak izan. Txostenean nabarmendu dutenez, arreta murriztu egin da, eta medikuekin telefono bidez hitz egin behar izateak eragin negatiboak izan ditu bereziki nerabeen artean, hauek zuzeneko harremanak behar dituztelako profesionalekin “konfiantza-lotura ezartzeko”.

Integrazioa eta aniztasun funtzionala 

BUOren txostena osatzeko, beste hainbat lan bildu ditu Eusko Jaurlaritzak Gazteak eta pandemia. Adituen begiradak izeneko ikerketan. Azaldu dutenez, pandemia gizarte osoak pairatu badu ere, gazteei “modu espezifikoan” eragin die egoerak. Baina talde honen barruan, beste hainbat kolektibo zaurgarri bereiztu dituzte: gazte atzerritarrak eta dibertsitate funtzionala dutenak kasu.

Nerabe atzerritarrei dagokienez, gurasoen laguntzarik ez duten gazteen kasua nabarmendu dute. Pandemiaren eraginez, beren integrazio prozesua zaildu egin dela azaldu dute, “beste gazte batzuekin egoteko eta euskaraz edota gaztelania ikasi eta aritzeko aukerak oso urriak” izan direlako. Horrek inklusiorako bideak moteldu, atzeratu edo eten egin ditu.

Amesten elkartearen arabera (Bizkaian aniztasun funtzionala duten pertsonak gizarteratzearen alde lan egiten duen elkartea), aniztasun funtzionala duten nerabeek ere larritasun gehiagoz pairatu dituzte pandemiaren eraginak. Beren premietara egokitutako informaziorik ez izateak aldaketetara egokitzea zaildu die. Ez dute berdinen arteko babes-sarerik izan, eta bakartze sozial handiagoa sufritu dute. Gainera, aisialdi-jardueretan eta komunitateak parte hartzeko ekintzetan ez dute gizarte-inklusiorik izan.

Ikasketa esparrua

Jaurlaritzaren txostenean nabarmendu dutenez, gazte askori ezinezkoa egin zaio klaseak modu birtualean jarraitzea, beren ikasketen nolakotasunak (sukaldaritza klaseak aipatzen dituzte) modu presentzialean gara daitezen eskatzen baitu. Beste zenbaitek, berriz, ikasketa denbora luzatu egin behar izan du, pandemia garaian praktika egokiak (presentzialtasunarekin) lortzeko ezintasunagatik.

Sozializatzeko aukerek bira eman dute eremu horretan. “Sozializazioaren kantitatea ez da murriztu, baina bai haren kalitatea: burbuila taldeetan batu dira unibertsitatearen, kontserbatorioaren edo eskolaren espazio partekatu/ bereizian”, adierazi du Fernando Bayón Martínek, Aisiako Ikaskuntzen Institutuko zuzendari eta Ikerketa eta Doktoretzako dekanordeak Giza eta Gizarte Zientzien Fakultatea Deustuko Unibertsitatean. Halere, nabarmendu du aisialdiko espazio dibergenteetan (sarean, bereziki), burbuila horiek lehertzeko bidea aurkitu dutela gazteek. “Ermitau digitalen” kate bitxi eta autogestionatuak sortu dituzte.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Buru gaixotasunak
Basauriko espetxeko preso bat hil dela jakinarazi du Salhaketa elkarteak

Presoa ziegan aurkitu dute hilik ostegun iluntzean. Eusko Jaurlaritzak esan du suizidio kasu baten aztarnak dituela. Gainera, Jaurlaritzak 2021ean espetxeen eskumena jaso zuenetik hiltzen den zazpigarren presoa da.


“Kartzelak gaixotzen du eta kartzelak hiltzen du”

Espetxeetako osasun zerbitzuaren gabeziez mintzatu da Libertad Francés Lecumberri, Salhaketa Nafarroa elkarteko koordinatzailea: “Osasun arloko langileak espetxeko logikekin eta irizpideekin kutsatzen direnean, zenbait eskubideren bermatzaile izan beharrean,... [+]


Ahanzturaren gaixotasuna

Frankfurt (Alemania), 1901. Alois Alzheimer psikiatra eta neurologoak Auguste Deter pazientea ikusi zuen lehen aldiz. 51 urteko etxekoandre alemaniarra kasu arraroa zen. "Pazientea eserita dago eta babesgabe dirudi" jaso zuen Alzheimerrek idatziz: "Nola duzu... [+]


Psikiatrikoen aurkako salaketa kalera aterako du Harro Zoroa mugimenduak asteburuan Bilbon

“Hego Euskal Herria da elektroshock gehien praktikatzen den Espainiako Estatuko lurraldea; Basurtuko ospitalean sei elektroshock makina daude”, azaldu dio ARGIAri Heiko Elbira Zoroa GAM taldeko kideak. Hori eta beste hainbat praktika psikiatriko salatzeko Harro Zoroa... [+]


2023-02-16 | ARGIA
Suizidioa, heriotza kausa nagusia Europako presoen artean

Presoen suizidio tasa gizartean dagoen tasaren bikoitza baino gehiago da. Horrez gain, presoen herenak buruko gaitzen bat du. Europako presoen osasunari buruzko 2020ko datuak dira, orain aurkeztu duten OMEren txosten batetik eratorriak.


2023-02-07 | ARGIA
Zumarraga-Azpeitiko haurrak osasun mentalerako zerbitzurik gabe utzi dituzte Osakidetzan

Zumarragako eta Azpeitiko Osasun Mentaleko Zentroek ez dute haurrentzako arreta zerbitzurik, pasa den urtarrilaren 31tik. “Osakidetzak bizi duen egoeraren beste adibide bat da”, salatu du ELAk.


Neurotikoak gara, sentitzen dut

Iragan udan, neurosiaren prebentzioari buruzko ikastaroa eskaini nuen Hik Hasiko topaketa pedagogikoen baitan. Jende askok eman zuen izena, izenburua erakargarria egingo zitzaielako, seguruena, zuzenean ematen baitzuen aditzera buruko osasuna (edo osasun eza) ez dela zorizko... [+]


Mireia Alduncin Zamora. @estereotipak
“Guk ez dugu emakumeen osasun mentala landu nahi, baizik eta osasun mentala feminismotik”

Jendartean eta osasunean eraldaketa eragiteko desiraz, emakume talde batek urtebete darama elkartzen, eta Estereotipak elkartea sortu dute berriki. Osasun mentala generoaren estereotipoekin lotzeko praktika baztertu nahi dute. Mireia Alduncin Zamora bertako kidea da. Psikologia... [+]


Nerabeen suizidio-saiakerak murrizteko plan pilotu bat saiatzen ari dira hainbat ospitaletan

Survive izeneko plana Arabako Unibertsitate Ospitalea proiektuaren parte da eta emaitzak 2023ko urtarrilerako edukitzea espero dute.


Depresioa ez duela desoreka kimikoak sortzen adierazi du ikerketa batek, antidepresiboak zalantzan jarriz

Molecular Psychiatry aldizkarian argitaratu den ikerketa batek nabarmendu du depresioa ez duela serotonina faltak sortzen eta antidepresiboen funtzioa zalantzan jarri du. Hauen helburu nagusia serotonina kantitatea handitzea delako


Albert Piquer, buru osasunaren estigmaren aurka
“Gai izan behar dugu buru osasun nahasmenduari ezaugarri positiboak atxikitzeko”

2010ean Albert Piquerrek telekomunikazio enpresa batean egiten zuen lan, presio handiko lan eremu oso lehiakorrean. "Gauza asko ondoeza eragiten hasi zitzaizkidan, eta egun batean dena lehertu zen eta lana utzi nuen. Nire bizitza pixka bat gelditu egin zen". Piquerrek... [+]


2022-04-26 | ARGIA
Lan gaixotasunen %90 ezkutuan daude oraindik

Milaka lan gaixotasun eta istripu aitortzarik gabe geratzen da. Horren adibide, hainbat sindikatuk plazaratu dituzten kasu hauek: iragan larunbatean lanetik etxera bueltan istripuz hildako langilea; laneko gaixotasun psiko-sozialak; produktu toxikoekin harremanetan laneko... [+]


2022-04-18 | Estitxu Eizagirre
Iñaki Segurola Amutxastegiri agurra

Apirilaren 16an elkartu dira "Ogru"aren etxekoak eta lagunak Azpeitian, azken agurra emateko. Maitasunez bizi eta duin hiltzearen aldarriak entzun dira, hitz puzturik gabe, bere soilean, benetan eta eder.


Eguneraketa berriak daude