Pandemiaren arrasto beltza herrialde txiroetan
Txertoen banaketa bidegabeak, milaka umeren hezkuntza eskubidea mugatzeak, prekarietatearen areagotzeak edota pandemiaren aitzakian egiten diren giza eskubideen urraketak herrialde zaurgarrietan ondorio larriak uzten ari direla gogoratu dute EAEko Gobernuz Kanpoko Erakundeek.
Pandemia pobreziaren eta bazterkeriaren eragile izaten ari da, eta pertsona askoren bizimodua, lehendik oso ahula zena, are larriago bihurtu da, hala nola Afrika, Asia eta Erdialdeko zein Hegoaldeko Amerikako herrialdeetan. Urtebete egin duen pandemiaren balantzetik ondorio hori atera du Euskadiko Garapenerako Gobernuz Kanpoko Erakundeen Koordinakundeak, Urtebeteko pandemiaren eragina euskal lankidetza lanean ari den herrialde kalteberetan txostenean.
Hamarkadatan pobrezia eta bazterkeria gainditzeko eta giza eskubideen alde lortutako aurrerapenak arriskuan jarri ditu larrialdi honek, ohartarazi dute GKEek.
Txertoen banaketa bidegabea jarri dute mahai gainean. “Herrialde aberastuek etorkizuneko horniketa ziurtatzeko dosiak pilatzen dituzte eta gainerako herrialdeentzat ez dago bermatuta eskuratzea. Pandemiari amaiera emateko ezin ditugu txertatu herrialde batzuetako pertsona batzuk bakarrik”.
Konfinamenduak, murrizketek eta nekazaritzako produktuak saltzeko tokiko azoken faltak ere etxe askotako ekonomia familiar eta informaletan eragin handia izan duela gogoratu dute, baita pandemiak milaka umeren hezkuntza-eskubidea mugatu duela ere: “Herrialde askotan, ikastetxeak ixteak bazterkeria areagotzen du, baita umeak lan egitera bultzatu ere”.
Genero desberdinkeriak eta indarkeria matxista areagotu direla azpimarratu dute, eta emakumeen egoera bereziki prekarizatu dela, “konfinamenduagatik eta emakumeek bete ohi dituzten enpleguen galeragatik”.
Gatazkan diren lurraldeetan ere zentratu dira GKEak, bertan egoera larriago bihurtu baitu pandemiak, Gazan edo Sirian kasu. “Zenbait lekutan, osasun-larrialdia aitzakia gisa erabiltzen ari dira baliabide naturalez indarrez jabetzeko, askatasunak eta eskubideak murrizteko eta giza eskubideen defendatzaileak jazartzeko”.
GKEn lanari esker, egoera hauek guztiak “nolabait samurtzen” ari direla diote. Elikagaiak, ura eta gairik beharrezkoenak banatu dituzte lanean ari diren herrialdetan, baita osasun-materiala, ekipamenduak, sendagaiak eta tratamenduak ere ospitale eta osasun-zentroetan, eta besteak beste baliabide teknikoak jartzen lagundu dute, ume askoren hezkuntza bertan behera gera ez zedin.
Eskaera zehatzak administrazioari
Lankidetza-politikak blindatzeko eskatu diete erakundeei GKEek, egiten duten lana indartzeko. Proposamen zehatzak ere egin dituzte, hala nola zerbitzu publikoak sendotzea eta haietan inbertitzea; COVID-19aren aurkako txertoa, sendagaiak eta tratamenduak herritar guztiek doan eskuratzeko aukera bermatzea; zaintza-lanen balioespena sustatzea; enplegua galdu dutenei laguntzea; justizia soziala eta trantsizio ekologikoa lehenestea ekonomiaren suspertzean; pertsona guztien askatasunak eta eskubideak bermatzea; eta politika publiko guztietan genero-ikuspegia jasotzen dela ziurtatzea.
Donostian, 300 pertsona baino gehiago “pobrezia eta muturreko bazterkeria egoeran” bizi direla salatu dute Kaleko Afari Solidarioak (KAS) eta Hiritarron Harrera Sarea taldeek. “Michelin izarrak dituzten zortzi jatetxe dituen hirian eta Basque Culinary Center... [+]
181 milioi haur inguru bizi dira egoera larrian eta gobernuz kanpoko erakundeak dio hilgarria izan daitekeen desnutrizio-motaren bat jasateko %50 aukera gehiago dutela. Desberdintasunak, gatazkak eta krisi klimatikoa dira arrazoi nagusiak.
Pobreziaren eta gizarte-bazterketaren kontrako Nafarroako sarearen arabera, Nafarroan bizi diren pertsonen %17,2 bazterketa edo pobrezia egoeran dago.
Ipar Euskal Herriko biztanleriaren %12 pobrezian bizi da. Hori dio INSEE Frantziako estatistika institutuak iragan urrian egindako ikerketa batek. Horrek erran nahi du gure lurraldeko 35.000 herritar 1.102 euro azpiko hilabete sariarekin bizi direla.
Diru-Sarrerak Bermatzeko Errentaren legea martxoan onartu zuen Eusko Jaurlaritzak, eta bertan aurreikusitako neurrietako bat jarri dute orain martxan: 19 ikuskatzailek osatutako Kontrol Unitatea, Lanbideren baitan. Iruzurrik apenas dagoen prestazioaren bueltan pobreak... [+]
Nafarroako Gobernuak pobreziari eta desberdinketa sozialari buruzko zazpigarren txostena kaleratu berri du. Datuak adierazgarriak dira: Erriberako herriek pobrezia arrisku handiagoa dute, %40 iparraldeko herriek %10. 2021ean urtean 12.000 euro jasotzen zituzten herritarrak... [+]
Populazioaren %10,9 bazterkeria egoeran dago, eta %14,5 arriskuan, biak Espainiako Estatuko daturik txikienak Arope tasaren arabera, Unai Hualde Foru Legebiltzarreko lehendakariak azpimarratu duenez.
2022an, egoera hori jasaten zuten ia hogei milioi haur eta nerabe zeudela kalkulatu du Eurostatek. Espainiako Estatuak Europar Batasun osoko hirugarren markarik altuena du, %32,2koa.
Etxerik gabeko pertsonen aldeko eta bizileku-bazterketaren aurkako BesteBi plataformak, azken asteetan Santurtzin eta Bilbon hil diren etxerik gabeko emakume eta bi gizonen heriotzak salatu ditu.
Iruñeko Arrotxapea auzoko Plazaolako tunelean aurkitu dute astelehenean 44 urteko gizonezkoaren gorpua. Martxoan Jesus eta Maria aterpetxea itxi zuten eta zazpi elkartek salatu egin zuten. Iruñean gutxienez 40 lagunek egiten dute lo kale gorrian urte osoan.
EAEko parlamentuan aurrera egin du Inklusiorako eta Diru Sarrerak Bermatzeko Euskal Sistemaren lege aldaketak. Badago zer aztertu legearen eztabaidak, aldaketa egiteko ezker zein eskuin egin den akordioak, eta legeak ekartzen dituen berrikuntzak izan duten oihartzun eskasari... [+]