Badago errelato bat, hegemonikoa hedabide korporatiboetan, gatazka identitariotzat edo erligiosotzat jotzen duena, palestinarrak ISIS modalitateko yihadismo batekin lotuz, erretorika antiterrorista eta “zibilizatzailea” goraipatuz eta “Israel-Hamas” gerraren mitologia sustatuz. Israel Mendebalde ilustratuaren adierazle izango litzateke “zibilizatu gabeko” lurraldean. Irakurketa horren aurrean, gero eta indartsuago joan da kokatzen begirada alternatiboa, palestinar mugimenduak eta internazionalismoak historikoki sustatutakoa: Palestinakoa deskolonizatu beharreko lurralde bat dela; Israelgo estatuak ezarritako erregimena ez dela soilik okupazio bat, baizik eta apartheid bortitza inposatzen duela biztanlego palestinarraren gain; gako nagusia nazionala eta antiinperialista dela, palestinarren eskubide nazionalen ingurukoa, alegia. Zapalduaren irakurketa, beraz, aurrera nabarmen egiten ari da mundu mailako iritzi publikoan, propaganda sionistaren gainetik pasata.

Errelatoen bataila bortitz honetan, itzelezko arrakala ari da suertatzen Europa eta Estatu Batuetako herri-sektoreen eta agintari politikoen artean. Euskal Herrian badaramatzagu ondoz ondoko hiru asteburu kaleak leporaino betetzen, eta horrela izaten ari da beste hainbat hirigunetan, globala bilakatzen ari den olatu batetan. Hori gertatzen den bitartean, Ursula Von der Leyer, Joe Biden edota Rishi Sunak Israelera doaz prozesioan, Netanyahuren gobernuari babes politikoa eskaintzera operazio genozida honetan. Beste batzuk, Espainiar gobernua kasu, etengabe aldatuz doaz posizioa kaleko giro pro-palestinarraren erabat aurka ez agertzeko, baina Israelgo Gobernuari inolako muga edo mehatxurik ezarri gabe eta, beraz, babes politikoa de facto eskainiz genozidioari. Zergatik gertatzen da hau? Zergatik lerrokatzen dira buru-belarri gure agintariak Israelekin, antza guri zuzenean ukitzen ez gaituen gatazka honetan?

Hau ez da gauza berria, jarraitasun historiko koherentea baizik. Horrela izan zen, gorabeherekin, Gerra Hotzak iraun zuen bitartean. Baita Osloko akordioa izan zen palestinarren kontrako tranpan ere, non argi eta garbi lerratu ziren potentzia zentral hauek Israelen mesedetan, akordioak sistematikoki ez-betetzeko estrategiari ekin zionean barne. Azkenengo urteotan, okupazioa eta apartheid-eko erregimen israeldarra “normalizazio” baten moduko prozesuan murgildu denean, potentzia hauek ez dute ezer egin palestinarren statu quo-a hobetzeko, eta konfrontazio armatua epel egon den horretan Israelen nazioarteko posizioa etengabe finkatzeko lana egin dute. Israelen aldeko Mendebaldetar jokabidea, beraz, sistematikoa eta historikoa da.

Oldarkorrago azken hilabetean

Baina urriaren 7tik hona, ikus dezakegu agintari europar eta estatubatuarrak lerratze oldarkorragoak, nabarmenagoak, esplizituagoak egikaritzen ari direla Israelen alde. Lehen bakarrik “belatz” belizistenek esaten zutena, diskurtso ofizialaren neurri bilakatuz doa. Horrela, nahiz eta sarraskiaren dimentsioa gero eta jasangaitzagoa izan, nahiz eta israeldar erretorika esplizituki genozida eta supremazista bilakatu, Macron edo Schultz bezalakoek bere horretan jarraitzen dute, beren diskurtsoan matizaziorik barneratu gabe, Israelen “defendatzeko eskubidearen” mantra tranpatian ezkutatuz, nahiz eta gizarteak gero eta palestinarren aldekoagoak bilakatu. Hari historikoak bere horretan darrai, baina kontrakotasunak areagotuz doaz.

Badaude Israelen aldeko joera hau neurri batean azaltzen duten hainbat elementu: askotan aipatzen den lobby israeldarrak AEBetan duen indarra, Alemaniaren erru-konplexu historikoa judutar komunitateekiko, eta abar. Halako argudioek rol bat jokatzen dutela ukaezina da. Baina ez dira nahikoa egunotan ikusten ari garen Israelen jokabidearekiko Mendebaldeko babes politiko lotsagabea azaltzeko. Badago hau azaltzeko lehen mailako elementu bat, gero eta gehiago azaleratzen ari dena egungo krisi honetan, eta beste elementu guztiak baldintzatzen dituena: Israel da, egungo geopolitika gatazkatsuan, bloke euro-estatubatuarraren posiziorik garrantzitsuenetarikoa eskualde erabat estrategiko horretan. Azkar esanda, Israel da sistema-mundu kapitalistako potentzia zentralen –hau da, Estatu Batuen eta Europar Batasunaren– ordezkari nabarmenena Ekialde Hurbilean. Zentzu horretan, rol inperialista argia jokatzen du jada bere sorrera historikotik abiatuta, zorroztasunez eta erabateko disziplinapean. Horrek ez du esan nahi Israelek agentzia propiorik ez duenik, baizik eta bakoitzaren dinamikak –Israelenak eta potentzia zentralenak– funtzionalak direla elkarren artean eta helburu estrategikoak partekatzen dituztela hein handi batean. Azken finean, AEBen eta Europar Batasunaren zonalde osoko alianza-politikek Israelen inguruan pibotatzen dute.

Artikulazio inperialista honek baditu inplikazio zehatzak gaur egungo testuinguruan eta hein batean Europa eta AEBetako agintarien jarrera bereziki oldarkorra azaltzen dituzte. Horrela, bizi dugun testuinguru geopolitikoaren izaera korapilatsua normalitate berria bilakatzen ari da: BRICS taldearen gorakada, Europa eta AEBen hegemonia globalaren gainbehera, Txinarekiko lehia komertzial, teknologiko eta militarra, Frantziaren kanporatzea mendebaldeko Afrikako bere posizio poskolonialetatik, Ukraniako gerra, eta beste hainbat eta hainbat adibide. Hau guztia, kapitalismoaren errentagarritasun krisi organikoa eta klima-larrialdiaren aurrerakada direla medio. Testuinguru honetan, eta euren posizio politikoa, ekonomikoa, korporatiboa, militarra, kulturala kolokan ikusita, potentzia zentral hauek gero eta modu oldarkorragoanari dira jokatzen beraien hegemoniazko posizioei eusteko, mundu mailan influentzia-esparruak mantendu eta zabaltzeko. Eta Ekialde Hurbileko kasuan, honek zera dakar: Israelekiko aliantza estrategiko horri eustea, potentzia zentralen mesederako den posizio hori indartzea. Horrek telebisatua izaten ari den genozidio bat politikoki babestea badakar ere. Konpromisoek eta erdibideek gero eta leku gutxiago duten munduan, Europar Batasunak (eta, noski, hard power inperialista egikaritzera askoz ere ohituagoak dauden AEBk) euren aldea babesten dute irmoki.

Testuinguru gero eta gatazkatsu honetan, Israelek rol estrategikoa jokatzen du bloke euro-estatubatuarrak Txinarekiko irekitako lehian, adibidez. Horrela, ez da kasualitatea Bidenek pasadan udako G-20aren gailurrean iragarritako India – Ekialde Hurbila – Europa Korredorea (IMEC, ingelesezko hizkietan) Israeletik pasatzea eta Haifa-ko portuan izatea bere geldiune estrategikoetako bat. Zetaren Bide Berriari aurre egiteko, Israel lerrokatua dago erabat potentzia zentralekin, eta horrela gertatzen da bestelako hainbat eta hainbat nazioarteko gakoekin. Hau da, gure ustetan, Israel eta Europa zein Estatu Batuek osatzen duten botere-blokearen arteko harremana egituraz azaltzen duen arrazoia.

Herri mugimenduek lana, etxetik hasita

Horrek eginbehar espezifikoak ezartzen dizkio herri-mugimendu internazionalistari Europa mailan. Ez gaude gure eraginpetik at gertatzen den ezbehar tragiko baten aurrean, geopolitika propioaren ondorioz gertatzen ari den sarraski baten aurrean baizik. Gu ez gara kanpotik begira ari diren lekuko hutsak, zuzeneko partaide aktiboak baizik. Israelen posizioa Europar Batasunaren posizioa da, eta beraz, Israelek egiten duena posizio hori mantentzeko (genozidioa eta garbiketa etnikoa, kasu honetan), guri ere badagokigu. Israelen jokabide koloniala palestinarrekiko Europaren eta AEBen proiekzio kolonial-inperialaren adierazle zuzena da. Israel gu geu gara, hegemonia globalerako lehian eskualde horretan jardunez. Horregatik, erantzukizun zuzena daukagu, lehendabizi, sarraskia eteteko; bigarrenik, konponbide demokratiko bat bultzatzean (hau da, Palestinaren erabateko deskolonizazioa sustatu eta Israelen azpiegitura supremazista indargabetu). Txosten honetan azaltzen genuen bezala, jokabide internazionalista eraginkorrena gure logika eta eragile kolonial-inperialak gurean, geure etxean borrokatzean, kortozirkuitatzean eta, indargabetzean datza.

Zentzu horretan, eta israeldar ofentsibak eragindako larrialdi egoeraren aurrean, berehalako helburu bat sarraskia etenaraztea da. Horretarako argi dago agintari europar eta estatubatuarrak bidaltzen ari diren mezuak –bonbardaketen “pausa bat” eskatuz, korridore humanitarioak bilatuz, hildako zibilak gutxitzeko ahaleginak erretorikoki galdatuz…– ez direla nahikoa helburu hori lortzeko. Are gehiago, agintari horiek badakite hori, eta beraz, beraien jarrerak Israelekiko babes politiko bat suposatzen du de facto. Modu kalkulatuan nahikoa ez egitea sarraskia geldiarazteko, sopikuntza hutsa da. Horregatik, gutxieneko helburu hori lortzeko gaur egun eraginkorra izan daitekeen bide bakarra Israelen nazioarteko isolamendu eta gaitzespen irmoa sustatzea da. Soilik nazioarteko ostrazismoaren mehatxupean gelditu daiteke martxan dagoen genozidioa. Beraz, herri-mugimenduaren lehendabiziko egiteko bat zera litzateke: bakoitzaren esparruan agintari politikoek Israelekin harremanak hausteko presioa eragitea. Hau da, Foru Aldundietatik hasita, EAE eta NFEko gobernu autonomikoetatik jarraituta, Espainiako Estatuko Gobernutik pasata, eta Europar Batasuneraino iritsita, harreman diplomatikoen etetea bultzatzea. Boliviak, Kolonbiak eta Txilek egin duten bezala. Kale mobilizazioa eta herri-indarra ezinbestekoak dira horretarako, maila guzti horietako egungo agintariek ez baitute egingo euren ekimenez. Aliantza geopolitiko irmo bat kolokan jartzea suposatuko luke eta.

Hortaz haratago, Israelgo Estatuarekiko gure maila guztietako erakundeen egiturazko harremanak ahalbideratzen dituzten tresna guztiak indargabetzeko ekimenak bultzatu behar da. Europar Batasunak indarrean daukan Asoziazio-akordio Euromediterraneotik hasita, eta Bizkaiko Foru Aldundiak 2018an Sosa israeldar enpresa-azkartzailearekin eginiko hitzarmenean amaituta. Israelekin armagintza-merkataritzan diharduten gure lurraldean errotutako enpresak, okupatutako lurraldeetan operatzen dutenak (CAF trenbideen euskal enpresa kasu), eta abar. Guztiak herri mugimendutik kolokan jarri beharreko harremanak dira.

Hauxe da egungo eginbehar nagusia internazionalismotik: palestinar herriaren alboan kokatu gure geopolitika inperialista propioa kortozirkuitatuz. Eta horretarako, kaleetan jarraitu beharra dago.