“Otxantegiko lur emankorrak ezin dira porlan azpian geratu, arnasgunea izan behar dute”
Apirilaren 13an egitarau indartsua prestatu dute Berangoko Otxantegi Herri Lurra proiektuaren II. urteurrena ospatzeko. Apirilaren 18an, aldiz, bigarren desalojo saiakeraren mehatxua izango dute gainean eta herritarrei dei egin diete proiektua defendatzera joateko. Kideetako batekin hitz egin dugu.
Egitarau indartsua osatu duzue . Goizean, Amaia Perez Orozcok hitzaldi hau emango du: “Desazkundea ekofeminismotik”. Zer lotura du Otxantegi Herri Lurra proiektuak desazkundearekin eta hau nola lotzen duzue ekofeminismoarekin?
Urteurreneko programazioa prestatzerakoan, aintzat hartu genuen ez zedila ospakizun hutsa izan: urteurrenean elkartu eta sarea sendotu nahi dugu, baina garrantzia eman nahi diogu lanketa politikoari ere, hausnartzeari.
Goizean tartea eskainiko diogu desazkundeari, krisi sistemiko oso larrian gaudelako: energia alorrean arazoak ditugu, inflazioa, biodibertsitatearen galera, klima larrialdia... Hori guztia sustengatzen da energia kontsumoan eta energia kontsumo hori batez ere erregai fosiletatik dator. Zientziak oso argi esan du daukagun aukera bakarra desazkundea dela, energia kontsumo hori txikitzea. Amaia Perez Orozcok azaldu ahalko digu egoera horri aurre egiteko nola antolatu: bera ekonomialaria da eta gizartea antolatzeko moduak ezagutzen ditu. Gizartea eraldatu behar denez, gure helburua da ortzimuga berri horiek irudikatzeko pista batzuk ematea berak.
Uribe Kostan aurkako bidean goaz: desarrollismo itsua da eredu hau, porlana da nagusi, eraiki eta eraiki ari dira. Otxantegin argi ikusten ari gara eraikuntza negozio hori. Politikak norabide batean ari dira, porlana eta eraikuntza sektorea bultzatuz eta hori desazkundearen aurkakoa da. Kapitalaren auzia da: gutxi batzuk aberastea egungo eta etorkizuneko biziaren kaltetan. Krisi sistemiko honetan guztiok ez dugu erantzukizun bera, desarrollismo hau guztia gutxi batzuk aberasteko da.
Guk aldarrikatzen duguna da lur emankor horiek ezin direla porlan azpian geratu, euren emankortasuna galtzen dutelako; eta aldiz, arnasgunea izan behar dutela. Ekofeminismoak eskaintzen digu lur emankor horietan zer gauza mota egin ahal diren: nola antolatu modu jasangarrian, nola harremandu...
Zergatik jarri zenuten martxan Otxantegi Herri Lurra?
Uribe Kostako egoeragatik: espekulazio urbanistiko oso handia da, gure eskualdea Bilboren lolekua da. Azken hamarkadetan, oso denbora gutxian, gure lur emankorrak eta berdeguneak nola galtzen genituen ikusi dugu gure begien aurrean.
Porlan uholde horri aurre egiteko eta eskualdean egon diren beste proiektu batzuen esperientzia erreferentzia moduan hartuz, Berango Lurraren Defentsan adibidez, lur emankorren defentsan jarri ginen eta borroka horri elikadura burujabetzaren ideia gehitu genion, ortu komunitarioa martxan jarrita.
Zer da gaur egun proiektua? Zer ematen dio herriari?
Ortu komunitario bat da, defentsaz gain, alternatiba eskaintzeko: jakiak. Topagunea ere bada, lantaldetan antolatu izan gara.
Herriari elkartzeko espazio bat ematen dio, hainbat ekintza egin izan dira bertan: solstizioak ospatu, Gau Beltza, tailerrak, auzolanak ortuan lan egiteko eta lurrarekiko konexioa berreskuratzeko... Izan ere, gehienon bizitzan ez dago lurrarekiko zuzeneko kontakturik. Artoaren zikloa egin dugu bi bider: ereitea, zaintzea, hazten ikustea, aletzea, erretzea, errotara eramatea...
Bizimartxa ere antolatu genuen, garraioari garrantzia emateko.
Familiak askotan hurbildu dira. Eta militantziarako esparru bat ere ematen du, politizatzeko leku bat da eta hori garrantzitsua da, herri mugimenduak behar du.
Lehen desalojo saiakera geldiaraztea lortu zenuten azaroan. Hurrengo desalojo eguna jarria dago, apirilaren 18an. Zertan dago auzia?
Dei egiten dugu hustuketa saiakera egunean jendea etor dadin. Elkartasuna adierazteko bi bide egongo dira: kanpoan elkarretaratzea deituta dago eta barruan ere prest egongo gara gorputzaren bidez defendatzeko, ze bizia bera dago jokoan.
Bide legala ere erabili izan dugu: alegazioak jarri genituen, 20 urte daramatzate lursail horietako birpartzelazioa prestatzen eta udazkenean helegitea jarri genuen, Otxantegin egin nahi dituzten etxeak oinarrituta dauden planaren kontra.
Aguirre-Lipperheide familiarekin hitz egin genuen bere garaian: hasieran ahozko akordio bat zegoen, gero salaketa jarri zuten eta husteko agindua horren ondorioa da.
Berangoko udal gobernuarekin askotan saiatu gara bitartekaritza egon zedin, baina interes kontrajarriak daude, udala familia lurjabe hau babesten ari da azken hamarkadetan. Bide hori itxia dugu, eta herrian gauzak egiten saiatu garenean ere oztopoak jarri dizkigute, adibidez, ez ziguten txosna jartzen utzi.
Elur faltak eski estazio ugari kinka txarrean jarri ditu, klima larrialdiaren ondorioz. Baina paisaiari eta naturari ahalik eta etekin ekonomiko handiena ateratzeko batzuen logikak hor jarraitzen du, eta goi mendietan musika festibal erraldoi eta garestiak antolatzea da azken... [+]
Gizartean gatazka sortzen duten proiektuak jai bezperetan onartzeko ohiturari jarraituz, abenduaren 20an onartu du Eusko Jaurlaritzak Energia Berriztagarrien Lurralde Plan Sektorialaren "behin behineko bertsioa". EH Bizirik-ek elkarretaratzea egin du Jaurlaritzaren... [+]
Ugaztun hitza entzutean, askotan burura etortzen zaizkigun lehen ordezkariak tamaina handienekoak izan ohi dira: hartza, otsoa, oreina… Batzuetan etxekotutako katua edo txakurra dira agertzen lehenak, edo urruneko lehoiak eta elefanteak. Ikusgarritasunak lehia irabazi ohi... [+]
Palestinarren genozidiorako Israelek erabiltzen duen arma nagusietako bat gosea da. Alde batetik, Gazara elikagaiak sartzeko debekuarekin, eta, bestetik, Palestinako elikadura-burujabetza ezabatuta.
Gero eta nekazaritzako test gune gehiago ditugu inguruan, hau da, nork bere proiektua martxan jarri aurretik nekazaritzan eta abeltzaintzan trebatzeko guneak. Nafarroako Zunbeltz espazioa eta Gipuzkoako eta Ipar Euskal Herriko Trebatu dira horietako zenbait adibide, gurean... [+]
Laster urte guztian izango ditugu malko ilar goxoak (Pisum sativum). Oraindik, ordea, negua eta udaberria dira, ia erabat ilar freskoak jateko sasoia; udaberrian jango ditugun azken ilarrak ereiteko garaia orain hasten da. Eta oraintxe jango ditugu urria aldera erein zirenak.
Centre Tricontinental erakundeak kongoarren erresistentzia historikoa deskribatu du The Congolese Fight for Their Own Wealth (Kongoko herriak bere aberastasunaren alde borrokan dihardu) dosierrean (2024ko uztaila, 77. zk). Kolonialismo garaian, Belgikako Force Publique-k... [+]
Balio digu ilunabarrarekin azken erretratu hori ateratzeko. Edo istant batean ordaintzeko barrako zerbitzariari eskatu berri diogun marianitoa. Eta ze arraio, Levi’sak imitatu nahi dituzten praken atzealdeko poltsikoan ezin hobeto datoz. Horretarako ere balio du... [+]
Ikerketa baten arabera, Frantziako Estatuan 6,3 milioi tona CO2 isuriko dituzte herritarrek Gabonetan, eta opariak dira horren erantzule nagusiak: %57. Oparien artean, gehien kutsatzen dutenak aparatu elektronikoak eta bitxiak dira, metal eta mineralen erauzketaren ondorioz, eta... [+]
Garraio publikoaren prezioa handitzea eta deskontuak kentzea “onartezina” dela kritikatu dute dozenaka pertsonak, Jauzi Ekosozialak eta Euskal Herriko Eskubide Sozialen Kartak deituta. Langile klasearentzako “zama gehigarri bat” izango litzatekeela eta... [+]
Sare sozialik opakoena da TikTok: ez du bere isurketei buruzko daturik argitaratzen. Gainontzeko sare sozialek baino gehiago kutsatzen du. 2030erako "karbono neutral" bilakatzeko konpromisoa hartu duela esana du.
"Pictura est laicorum literatura", utzi zuen Umberto Ecok idatzita, Il nome della rosa eleberrian. Irudien bidez mintzatzen da herria, hitzez baino maizago. Artearen funtzio narratiboa nabarmena da Erdi Aroko irudietan, egungo begiekin zail gerta daitekeen arren haiek... [+]
Frantziako Gobernuak Espainiakoari baieztatu dionez, Abiadura Handiko Trena ez da Hego Euskal Herrira iritsiko (Irungo loturara) gutxienez 2042 urtera arte. Ez dago Parisen lehentasunen artean.