Otsaportilloko lezean gorpuzkin gehiago opatu dituzte
Aranzadi zientzia elkarteko kideak lastailaren 12a eta 15a bitartean jaitsi ziren berriro. Bi hezurdura eta makina bat hezur berreskuratu zituzten. Zein diren identifikatzeko DNA probak egiten ari dira.
Satorrak espeleologia taldeko kideak 1979an lezera jaitsi zirenean 10 metro egin zuten behera eta 14 gorpu opatu zituzten (13 gizonezko eta emakumezko bat). Aranzadi zientzia elkartekoak joan den urteko garagarrilaren aurreneko bi larunbatetan lezera sartu zirenean 7,8 metro egin zuten behera eta metalezko kutxan gordeak zeuden hezur guztiak jaso zituzten, zortzi pertsonarenak.
Bitartean zer gertatu zen lezeak sakonera galtzeko eta hezurdurak ez egoteko? Batetik, 1979an Jimeno Juriok eraildakoen inguruan hainbat albiste argitaratu ondoren, lezea profanatu egin zuten. 1982an senideek metalezko kutxa batean sartu zituzten hezurrak, tartean zortzi buruhezur. Bestetik, propio kaskailu pila handi bat bota zuten, arrastoak ezabatzeko.
Pilareko zubian Aranzadi zientzia elkarteko kideak bi metroko altuera eta kono itxura zuen kaskailu pila lezetik atera zuen. Lezearen zoruraino jaitsi nahi zuten kaskailuaren azpian edo artean hezurdura gehiago ote zegoen jakiteko. Lanak emaitza eman du: bi hezurdura eta hezur pila berreskuratu dituzte Aranzadikoek, kaskailu pilaren 0,4 eta 2 metroko sakoneran zeudenak. Beraz, Otsaportilloko lezean gutxienez 11 pertsona erail zituztela ziurtatu dute zientzialariek. Pistola bat eta zenbait bala ere berreskuratu dituzte.
Opatutako hezurrak zeinenak ziren identifikatzeko DNA probak egiten ari dira. Haiek Nafarroako Gobernuak sortutako DNA bankukoekin parekatuko dituzte identifikazioren bat lortu asmoz. Aranzadikoek, gainera, analisi antropologikoa eta patologikoa eginen dute. Ikerketak despeditu ondoren identifikatutako pertsonen hezurrak euren familiei bueltatuko dizkiete.
Egitekoak
Joan den urteko ikerketak bederatzi pertsonaren hezurrak opatzea ekarri zuen. DNA proben bidez haietako lau Francisco San Roman Galbete (Urdiain), Meliton Agirre Lezea (Olatzagutia) eta Domingo eta Francisco San Roman Otxoa anaiak (Ziordia) zirela jakin zen. Saroiko lezean 2015ean egindako azterketaren ondoren Narciso Artola Razkin, Clemente Araña Migel, Paulo Garziandia Arin, Andres Gonzalez eta Antonio Maiza Miranda etxarriarrak identifikatu zituzten. Gerrakoan eraildako senideak dituztenak eta haiek non dauden ez dakitenek Aranzadirekin harremanetan jartzeko eskatu dute zientzia elkartetik. Izan ere, Otsaportilloko lezetik 2016an ateratako bost hezurdura eta Urbasako saroitik 2015ean ateratako bat identifikazio zain daude.
Albiste hau Guaixek argitaratu du eta Creative Commonz lizentziari esker ekarri dugu.
Nafarroako Fusilatuen Senitartekoen Elkarteak gogor kritikatu du Iruñeko Erorien Monumentuaren inguruan EH Bilduk, Geroa Baik eta PSNek egindako akordioa. "Pedagogia" egiteko toki hobeagoak daudela dio eta interpretazio zentroari Maravillas Lamberto izena... [+]
Iruñeko Erorien monumentua faxismoaren salaketarako eta memoria demokratikorako Maravillas Lamberto interpretazio zentroa bilakatzea adostu dute EH Bildu, PSN eta Geroa Baik. Eraikinaren parte bat eraitsiko dute, eta adiera frankistako elementuak kendu edo estaliko... [+]
"88 urteko isiltasuna nahikoa da; gure herritarrek behingoz aitortza ekitaldi bat merezi dute"
Espainiako eta Frantziako Estatuak “nazio askapen mugimendua ito” nahi dutela ohartarazi du Sortuk, eta Santi Brouard eta Josu Muguruza HBko militanteen erailketak estatu biek egiten duten “gerra zikinaren parte direla” adierazi du.
Saturraran Elkarteak antolatuta, Oroimen Eguneko ekitaldian batu dira larunbatean 1939tik 1944 bitartean Saturrarango Emakumeen Kartzela egon zen inguruan, bertan preso egondako emakume eta umeak oroitu eta omentzeko.
Egun hartan Espainiako Poliziak bost langile hil zituen eta dozenaka zauritu. Orain, identifikatu gabeko beste zazpi zauritu aurkitu dituela iragarri du Martxoak 3 elkarteak. Oraindik, alabaina, ez dute lortu zauritutako beste 20 pertsona identifikatzea.
Espainiako Gobernuak dokumentu bat helarazi die Salvador Puig Antichen arrebei, Oroimen Demokratikorako ministro Ángel Víctor Torresen eskutik. Frankismoak anarkista katalanari jarritako heriotza kondenaren “baliogabetasun akta” dela diote. Harrigarria... [+]
Gaur gauean, urriak 17, 88 urte faxistek Jose Ariztimuño, Aitzol, hil zutena. Fusilamendu pelotoiaren aurrean ez zuela isilik gelditu nahi irakurri berri dut. Soldaduei tiro egitea kosta egin omen zitzaien, behin eta berriz agindu behar izan omen zieten su egiteko. Hala... [+]
“Gaur eguerdiko albistegian, zuen hiriburuko alkatea ikusiko duzue, torturatu gintuen gorputz militarrari hiriko plaza nagusia eskaintzen. Gaur eguerdiko albistegian, gure lagun eta senideak hil zituen egitura ikusiko duzue gure kaleetan desfilatzen. Eta guk, beste egun... [+]
La Cumbre Jauregia biktimen aitortzarako, erreparaziorako eta dibulgaziorako gune bilakatzeko proposamena egin dute memoriaren inguruan dabiltzan hainbat taldek eta Joxean Lasa eta Joxi Zabalaren senideek. Memoria Demokratikoaren Legearen arabera, eraikina Donostiako Udalaren... [+]
1944an, Stauffenberg-en agindupean, Hitler bonba batekin hiltzen saiatu ziren, soldadu eta herritar alemaniar batzuen artean prestatutako ekintza baten. Hurrengo hilabeteetan naziek 90 pertsona exekutatu zituzten ekintza haren ondorioz.