Cayuela, Bengarai, Agirre, Jaso eta Zilbeti ekarriko dituzte gogora.
Ekitaldia Sadar Bizirik eta Peña Osasunisten Elkarteak antolatu dute, eta Osasuna Fundazioa eta Zentral Kafe Antzokiak dituzte laguntzaile. Omenaldia goizeko 10:30ean eginen dute Burguen plazan, Osasunazalearen Egunaren egitarauaren barruan. 14:00etan euskal derbia jokatuko dute Sadarren, Alavesen aurka.
Omenduak Natalio Cayuela, Ramon Bengarai, Fortunato Agirre, Andres Jaso eta Eladio Zilbeti izanen dira.
Eladio Zilbeti Osasunaren sortzaileetako bat izan zen, eta zenbaitek diote hark asmatu zuela taldearen izena. EAE-ANV alderdiko kidea zen, baita ELA sindikatukoa ere. 1937ko urtarrilaren 16an frankistek Etxauri inguruan fusilatu zuten.
Fortunato Agirre Osasunaren sortzaileetako bat izan zen, Lizarrako alkatea, EAJ alderdiaren eskutik, eta Lizarrako ikastolako sortzaileetakoa. Frankistek fusilatu zuten, 1936ko irailaren 29an.
Ramon Bengarai Osasunako zuzendaritzako kidea izan zen, Larraina elkartearen sortzaileetakoa, UGT sindikatuko kidea, eta Nafarroako Partido Republicano Radical Socialistaren (Alderdi Errepublizale Erradikal Sozialista) sortzaileetakoa. 36an desagertu zen.
Natalio Cayuela Osasunako presidentea izan zen 1923an, eta 1928tik 19356era. Acción Republicana de Navarrako (Nafarroako Ekintza Errepublikazalea) presidentea ere izan zen. Nafarroako Auzitegiko areto idazkaria zen. Eta 36an fusilatu egin zuten.
Andres Jaso Osasunako jokalaria izan zen, eta Valentzia eta Sporting Gijon taldeetan ere jokatu zuen. Gerrak hain zuzen ere Gijonen harrapatu zuen, eta uste da hango hondartzan hil zela, bonbardaketa batean.
Pilotari famatua izan zen, munduko txapelduna, baina tartean behin baizik ez zuen Euskal Herrian jokatu, Mexikon jaio, hazi eta hantxe bizi baitzen, gurasoak haraxe joanda 1936ko gerratik ihesi. Abertzalea, Mexikoko euskal etxeko presidentea, Jaurlaritzaren aholkularia,... [+]
Hari buruzko aipamenik apenas iritsi zaigu historia liburuetan, baina Jesús Carrera Olascoaga (Hondarribia 1911 – Alcala de Henares 1945) Espainiako Alderdi Komunistaren idazkari nagusi izatera iritsi zen. Frankistek atxilotu, torturatu eta fusilatua, bere... [+]
"Garai batean, nire herrian, kateme guztiek Remigia izena zuten, kateme belaunaldi oso bat, Iruñeko ikuspegi panoramiko ederrenak konkistatu zituztenak”. Horrela hasten da Remigia Etxarren funanbulistaren bizitza kontatzen duen Argako erregina antzezlana... [+]
86 urte bete dira asteazkenean Iruñean 795 preso errepublikarrek Europako ihesaldi handiena egin zutela. Aldiz, abantzu 800 iheslari horietarik bakarrik hiruk erdietsi zuten muga trabeskatzea.
Madrilgo Cuelgamurosen, Erorien Harana deituriko monumentuan arkeologoak egiten ari diren indusketetan etengabe ari dira jasaten eskuin muturreko jendeen presioa, hala adierazi du Pako Etxeberria auzitegi-medikuak. Egunotan, biktima errepublikarren senideek bisitatu ahal izan... [+]
Andatza mendia memoria leku bihurtu zuen Usurbil 1936 elkarteak apirilaren 13ko birsortze historikoan. Herritarren lan boluntarioarekin berreskuraturiko lubakiak antzezleku bihurtu ziren egun batez. Gerraren eraginez Usurbilen jazotakoak elkarbanatzeko enegarren ekimena izan da.
87 urte bete dira ostiral honetan, 1937ko apirilaren 26an abiazio faxistak Gernika bonbardatu eta sarraskitu zuenetik. Urtero legez ekitaldi andana antolatu dute erakunde eta eragile sozialek. Tartean, pasealekuan eta Astra fabrikan dauden sirenak martxan jartzea.
Ángel Salas Larrazabal militar frankista urduñarrak gidatzen zuen hegazkinak bonbak bota zituen Otxandioko Andikona plazan zibilen aurka, 1936ko uztailaren 22an. Gutxienez 61 herritar hil ziren. Frankismoan hainbat kargu militar eta politiko izan zituen, eta 1991n... [+]
Irisarriko herrigunera sartu orduko, hantxe, etxe baten atarian, ikurrina eta estelada. Jokin Etxebarriaren bizitokia duzu. Gerrako ume izandakoa, hamaika ibilera –eta hamaika baino gehiago ere bai–, han eta hemen egindakoa. 92 urtek nahi beste bizitzeko aukera... [+]
Otsailaren 21ean Missak Manouchian eta Melinée Assadourian senar-emazte armeniarren gorpuzkiak Pariseko Panteoian sartuko dituzte ohore guztiekin. Poeta eta partisano komunista, Manouchianek ekintza ikusgarriak gidatu zituen Bigarren Mundu Gerran okupaturiko Frantzian,... [+]
1936ko Gerra amaitzear zela, Franco diktadoreak Pirinioetan milaka bunker eraikitzea agindu zuen. Mendian horiek ikusten aspaldi ohituak gaude, baina ez genekien defentsarako lerro erraldoi bat osatzen zutela, eta azken urteetan berreskuratzeko ekimenak jarri dira abian. Izan... [+]
Frankismoa ez zela 1975ean amaitu diktadoreak ohean azken hatsa eman zuenean, hori badakigu. Erregimenaren haziek bizirik iraun zuten poliziaren tortura ziegetan, justizia auzitegien sumarioetan eta militarren zein politikarien deklarazio kolpistetan –Aznarrek azkenaldian... [+]
50 urte bete dira ETAk Madrilen Luis Carrero Blanco hil zuela, 1973ko abenduaren 20 hartan lehergailu batekin bere autoa airetik bidalita. Hilketa horrekin ETAk frankismoa herren utzi zuela esan ohi da, Carrero Blanco Francisco Franco diktadorearen oinordekoa izango zela garbi... [+]