Osasun mentala, zeren ondorioa?
Orain dela hil batzuk, zenbait adinetako talde batean nengoen hainbat gairen inguruan hausnarketak egiten. Ni neu adin handiagoa nuen taldekidea nintzen eta gazteenak 14 urte inguru zituen. Osasun mentala gaiarekin geundela eta, bakoitzak bere ikuspuntua eman zuen. Neska gaztearen txanda iristerakoan hainbat esperientzia pertsonal kontatu zituen. Dirudienez, ez zen ondo sentitzen, psikologo eta psikiatrarengana joaten zen normalean eta psikofarmakoak hartzen zituen. Eskolan, buru gaixotasuna zela eta, irakasleek ez zuten nahi gelan egotea, eta etxean ikasteko neurria ezarri zioten. Babes neurri gisa bakarrik ez, irakasleen lasaitasun gisa ere gauzatu zela dio gazteak. Bere ustez, irakasleek ez dute arazorik nahi eta berak bere egoerarekiko ulermena eta enpatia bakarrik behar zuela zioen. Hunkituta gelditu nintzen ikustean zer nolako sufrimendua azaleratzen zuen hitz bakoitzeko.
Egoera horren ondorioz, informazioa bilatu nuen eta ezagutu nituen horrelako kasu gehiago. Dirudienez, bullying, osasun mental eta horrelako kasuetan, posible da irakasle bat gaztearen etxera joatea bertan heztera. Ez dakit nori laguntzen dion neurri horrek egia esan. Alde batetik, umeak edo gazteak ez du harremanik bere adinekoekin eta, beste alde batetik, pairatzen duen buru gaixotasuna ez da osatzen.
Agian haurrak garenetik osasun mentala kudeatu beharko litzateke. Ikasgai bat egon beharko litzateke emozioen kudeaketarako; emozio guztiak sentitzen ikasteko, azken batean
Datuek diotenez, 2021ean medikamentuen gehienezko kontsumoa egon da. Analgesikoen kontsumoa %50 areagotu da. Pandemiak ez du lagundu kontsumoa gelditzen. Adituek diotenez, 2011tik ez zegoen horrenbesteko kontsumoa eta gehien saltzen direnak antsiolitikoak eta antidepresiboak (Espainiako Estatuan salduenetariko taulan bosgarren postua dauka).
Psikofarmakoak dira gaur egun erabilienetarikoak osasun gaitzetan, eta gure inguruan ikusten dugunarekin, argi dago nahikoa ez dela. Erakundeetatik ematen den konponbidea da medikamentuen kontsumoa, eta urteak daramatzagu ikusten ez duela funtzionatzen, beraz, politika pasiboetatik aktiboetara pasatzeko beharrezkoa da. Agian haurrak garenetik osasun mentala kudeatu beharko litzateke. Ikasgai bat egon beharko litzateke emozioen kudeaketarako; emozio guztiak sentitzen ikasteko, azken batean. Triste egotea batzuetan ondo dago, ikasi egin behar da emozio hori kudeatzen. Arazoa beti triste zaudenean dator. Zer arazo izan dezake haur batek 8 urterekin medikatzeko? Benetan beharrezkoa da? Zer gertatzen zaio gazte bati bere buruaz beste egiteko? Zer sentitzen du 14 urteko neskatila batek gainezka eginda dagoela sentitzeko? Hau ez da onargarria. Ez dakit zer gertatzen ari den eta zerk sortzen duen hori guztia.
Neurriak arazoak sortu baino lehen ezarri behar dira eta ezin dugu onartu haur eta gazte medikatu eta tristeak dituen gizartea. Hau ez da batzuen arazoa, hau guztion arazoa da eta denon konpromisoa eskatzen du. Ezer egiten ez badugu, gizarte gaixoa izango dugu.
Nagore González
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Harriduraz irakurri dugu prentsan Aritz Otxandianori etxean bertan bengalekin egindako erasoaren albistea. Berak sare sozialetan eman zuen gertatutakoaren berri. Bai bera, bai bere adierazpenak jasotzen dituzten hedabideak ahalegindu dira eraso hori makro-berriztagarriei buruzko... [+]
Beharbada ez duzu jakingo nor den Donald Berwick, edo zergaitik aipatzen dudan artikuluaren izenburuan. Gauza bera gertatzen zaie, agerikoa da, abian den Osasun Itunean parte hartzen ari diren gehienei. Ez dakite zer den Berwicken Helburu Hirukoitza, are gutxiago eredu hau... [+]
Aurreko egunetan Larraitz Ugarte abokatuak idatzitako La motosierra puede ser tentadora artikuluak zeresan handia eman du sektore zabal batean. Administrazio publikoaren barruan ohikoak diren egoera batzuk mahai gainean jartzen ditu, tartean efizientzia falta, ardura eta kontrol... [+]
Garrantzitsua al da hizkuntza bat zuzen erabiltzea? Zer puntutaraino da hain beharrezkoa gramatika menderatzea edo hiztegi zabal bat edukitzea? Betidanik entzun izan ohi dut hizkuntzaren garrantzia, baina pentsatzen jarri ostean, ondorio batera iritsi naiz. Pentsatzeak askotan... [+]
Aspaldian bisitatzen ez nuen eta hainbertze gustatzen zitzaidan leku batera joan nintzen aurrekoan. Bertan nengoela, gustura sentitu nintzen eta zera pentsatu nuen: hau da nire leku kuttuna. Kuttuna, kuttuna, kuttuna; hitza jira eta biraka etxerako bidean. Kuriositateak jota... [+]
Nerabeek eta gazteek, ibilbide akademikoan zehar, behin baino gehiagotan jasoko dute lagungarria izango zaien ikasketetarako edo-eta lanbiderako orientabidea. Gidaritza eskaini behar zaie, zalantzez beterik egon ohi baitira erabaki garrantzitsuak hartu behar dituzten bakoitzean,... [+]
Gure hizkuntzaren aurkako beste eraso bat jasan behar izan dugu Nafarroako Gobernuko Hezkuntza Departamentuaren eskutik; PAI programan euskararen aurkako aldaketa bat egitera behartu gaituzte. Azken urteotan, legeak hala aginduta, D ereduko ikastetxe berriek PAI programa sartu... [+]
Hezkuntza publikoko irakasleok hamabost urtetan berriztu gabeko lan-hitzarmena eguneratzeko eta hobetzeko beharra eta eskubidea dugu. Horretarako, benetako negoziazio batean murgilduta egon beharko genuke, baina errealitatea negargarria da. Negoziazio batean, alde oro ados... [+]
Badira bi aste beste behin makroproiektuei kaleetan oposizio argi bat erakutsi geniela. Milaka eta milaka pertsona atera ginen kalera dinamika suntsitzaile honek amaitu behar duela aldarrikatzera. Bada, dirudienez horrek ez du lurraren suntsiketaren aldeko politikarietan inolako... [+]
Duela aste batzuk, Diputazio kalean, Gasteizko erdigunean, bi gizonek etxerik gabeko pertsona bat bota zuten lo egiten zuen lokalaren kanpoaldeko eskailera-buru txikitik. Bota ez ezik, berehala metalezko baranda bat ere jarri zuten lonjaren aurrean. Lokala luzaroan hutsik egon... [+]
Hizkuntzakeriatik edo glotofobiatik eta, zer esanik ez, euskararen aurkako gorrototik, askotan ikusi izan dugu gure euskara makila guztien zahagi bihurturik. Azkena, Anton Arriola Kutxabankeko presidentea ibili zaigu makilakari lanetan gure hizkuntzari astindu eta makilakada... [+]
Ez dezazuela lotura hau Ezkiotik bilatu, ez eta Altsasutik ere, are gutxiago Ebro ibaia Castejonetik zeharkatuz. Euskal Yaren eta Nafarroako AHTaren arteko lotura, edo hobeto esanda, loturak, dagoeneko errealitate bat dira. Pluralean dauden lotura horiexek dira kezkatu beharko... [+]
Ez atera zalapartarik, ez konfrontatu, ez biktimizatu... eta obeditu. Subjektu zapaldu gisa, kasu honetan euskaldun gisa, mintzo gara, zenbatetan entzun behar izan ditugu halakoak? Ironiaz, honelaxe esan zuen, duela bi urte, Euskaltzale Independentiston Topaketan, Amets... [+]
Aurten "Israel Premier Tech" txirrindularitza talde israeldarra ez da Lizarraldeko Miguel Indurain Sari Nagusia lasterketara etorriko. Berri ona da hori Palestinaren askapenaren alde gaudenontzat eta munstro sionistarekin harreman oro etetea nahi dugunontzat, izan... [+]
Intsumituek denbora luzez egindako borroka gogorra eta mingarria izan zen, baina irabazi zuten, eta garaipen hura behin betikoa izango zela uste genuen, atzera bueltarik gabea. Baina badirudi, politikari batzuen ahotik aterata, eskalada militaristari gorazarre egin eta berriz... [+]