Osasun sistema publikoko hizkuntza eskakizunek hautsak harrotu ditu azken urteetan; Tolosaldean bi familia mediku lanpostu sortu dira eta ez dute hizkuntza eskakizunik.
Afera ez da berria. Osakidetzak euskararekiko duen jarrerak behin baino gehiagotan haserretu ditu bai pazienteak eta baita mediku eta gainerako profesionalak ere, baina arazoa konpondu baino, areagotuz doa azken urteetan. Azken berria da Tolosaldean bi familia mediku postu betetzeko zerrenda ireki dutela, baina horietan ez dago hizkuntza eskakizunik. Hau da, familia mediku horiek ez dute zertan euskaraz egin behar. Hori legez ez da posible, lanpostu finkoetan hizkuntza eskakizuna dago, baina Osakidetzak «jokaldia» egin du osasun arreta publikoan euskara lehenestearen alde jo eta su ari den Aitor Montes medikuak. «Kontratu mota berriak sartu dituzte eta horien arabera, postu horiek betetzeko ez dago hizkuntza eskakizunik», esan du. Iraunkor eta Malgua deitutako kontratu mota berriak dira horiek, hain justu, urtebeteko iraupena dute, hiru urtera arte luzatzeko aukera ematen du, eta ez dute kartelera egonkorrik, hau da, erakunde sanitario integratuko edozein zentrora mugitu behar dute familia mediku eta erizainek eta edozein txandatan. Horrek pazienteen eta mediku zein erizainen hizkuntza eskubideak urratzeaz gain, euren lan baldintzetan ere badu eragina, noski.
Tolosaldeko bi lanpostu horien inguruko hika-mika ez da bakarra. Bi postu horiekin batera atera dituzte beste hainbat, Goierrin eta Bidasoan, esaterako. Horrek «bi urradura» sortzen ditu Montesen arabera: «Euskaldunok bigarren mailako herritar gisa hartuak izatea eta osasun arreta kaskarragoa jasotzea, nahi dugun hizkuntzan ezin dugulako egin».
Eta horretan jartzen du azpimarra familia medikuak, komunikazioan, baina ez ahozkoan bakarrik. «Ahozko eta idatzizko harremanetara eraman behar dugu euskara». Izan ere, Osakidetzak ahozko harremanetara mugatzen du euskara Montesen arabera. Horren harira, historia klinikoa aipatu du. «Historia klinikoa bakarra da, legeak dio hori, eta informatizatua eta babestua dago. Derrigorrezkoa da eta paziente bakoitzak du jabegoa. Pazienteek hala eskatuta euskaraz egin behar da, baina eskaera egiten ez bada gazteleraz egiten da. Euskaraz eskatuko balitz behar bat sortuko luke, dokumentazio klinikora jotzen duten mediku eta profesionalek euskaraz jakin beharko lukete hura irakurtzeko». Sistema osoa irauli beharraz hitz egin du: «Profesionalak, unibertsitateak, pazienteak... sistema aldatu behar da», dio historia klinikoa euskaraz idazten duen mediku bakarrak.
Montesen ustez, Osakidetzak eskaintza ahozko harremanetara mugatzen du euskara zerbitzuak. «Osakidetzak erabakitzen duenaren arabera jokatu behar omen da, posible den heinean. Eurek erabakiko dute, eta ez pazienteak edo langileak». Unitateak ere aipatu ditu, hori baita bere ustez Euskara Planaren hutsik handienetakoa. «Osasun arreta zatikatzen du nire ustez, lehen mailako arreta, bigarrena, ospitaleak, osasun zentroak, biztanleen kopurua eta ezaugarriak». Euskara Planak ez du pazientea bere osotasunean hartzen eta beste zerbaiten arabera egiten da. Medikuaren ustez, pazientea unitate batetik bestera ibiliko da eta beraz, denean bermatu behar da euskara. «Lehen mailako arretatik bigarren mailara pasako da, osaun-zentrotik kanpo kontsultara, edo traumatologotik errehabilitaziora».
Historia klinikoa euskaraz sortzeko gaitasuna behar dute izan medikuek eta horretarako baliabideak jarri behar ditu Osakidetzak Montesen ustez.
Albiste hau Tolosaldeko Atariak argitaratu du eta Creative Commons lizentziari esker ekarri dugu.
Ospitalizatuta dauden pazienteek eskumuturrekoan eramango dute “e” ikurra. Hala, osasun langileek badakite herritar horiek eskatu dutela euskaraz artatua izatea. Osakidetzak dio euskarazko komunikazioa errazteko beste tresna bat gehiago dela. Proiektu zabalago bateko... [+]
Beharbada ez duzu jakingo nor den Donald Berwick, edo zergaitik aipatzen dudan artikuluaren izenburuan. Gauza bera gertatzen zaie, agerikoa da, abian den Osasun Itunean parte hartzen ari diren gehienei. Ez dakite zer den Berwicken Helburu Hirukoitza, are gutxiago eredu hau... [+]
Osakidetzan egun, ez dago bermatuta euskarazko zerbitzua. Zerbitzu gehienetan ez dago hizkuntza irizpiderik eta herritar euskaldunek bere burua nabarmendu beharra daukate, egoera oso zaurgarrian, euskarazko zerbitzua jaso ahal izateko.
Araba, Bizkaia eta Gipuzkoako trans pertsonei zuzendutako protokolo asistentziala eguneratzea da helburua. Lehen Mailako Arretako Taldeak (LMAT), trans pertsonentzako Lehen Mailako Arretako Zerbitzu berriak (tLMAZ) eta Gurutzetako Unibertsitate Ospitalean dagoen Genero... [+]
Jaurlaritzak ziurtatu du itxaron-zerrendak bi hilabetetik behera jaitsi direla azken hiruhilekoan. Manu Lezertua EAEko arartekoak, berriz, beste datu bat nabarmendu du herritarren kexei buruzko urteko txostenean: Osakidetzari dagozkion kexak %70 igo dira, eta batez ere... [+]
Pazienteek Donostiara joan behar dute arreta jasotzeko. Osasun Bidasoa plataforma herritarrak salatu du itxierak “are gehiago hondatuko” duela eskualdeko osasun publikoa.
Barakaldoko ospitaleko larrialdi zerbitzuan sufritzen ari diren "saturazioa larria" dela ohartarazi du sindikatuak. Pazienteak korridoreetan artatu dituztela eta krisia kudeatzeko "behar adina langile" ez dagoela salatu du. Errealitate horren aurrean... [+]
Alberto Martinez Eusko Jaurlaritzako Osasun sailburuak argi dio: ez ditu mediku euskaldunak aurkitzen, eta euskarazko osasun arreta ezin da bermatu mediku egoiliar (formazioan dauden espezialista) gehienak kanpotarrak direlako. Mediku euskaldunak bilatzea perretxikotan joatea... [+]
Bizilagunek "egia eta politika" merezi dutela adierazi dute, oraindik konponbiderik bilatu ez zaizkien arazo ugari edukitzen jarraitzen baitute. Ikasketei eta osasun arretari loturiko arazoak nabarmendu dituzte.
Alberto Martínez Jaurlaritzarne osasun aholkulariak jakinarazi du erabakia, Gasteizeko Legebiltzarrean. Langile guztiak subrogatuko dituztela ere esan du.
Bost hilabete pasatxo beteko ditu Eusko Jaurlaritzak martxan jarritako Euskadiko Osasun Itunaren Mahaiak, eta martxorako bukatuta nahi zuten eztabaida prozesuaren helmuga bileraz bilera urruntzen doa. Ezarritako metodologiak, mahaira deitutako erakundeen zerrendak, kanpoan... [+]
Milaka pertsona kalera atera dira larunbatean, Eusko Jaurlaritzari eta Osasun Sailari "konponbide errealak" eskatzeko, Osakidetzaren arazo estrukturalak konpon ditzaten.
Osasun Publikoaren Aldeko Herri Plataformak (OPA) manifestazioak deitu ditu otsailaren 1erako. Mobilizatzeko deia egin dute osasunaren pribatizazioari aurre egiteko, lehen arreta indartzeko, osasun arloko langileen baldintzak hobetzeko, prekaritateari aurre egiteko eta kudeaketa... [+]
Hauek izan ziren nire azken hitzak zure lo arnas sakonean eskutik helduta ginela joan zinenean. Aparteko minik gabe, xume, duin, geratu zen betiko zure bihotza. Zuk nahi eta eskatu bezala. Guk nahi eta errespetatu bezala.
Jada hilabete, neguaren atarian, gaurik luzeenak diren... [+]
Sánchez, 2019tik 2024ra Plangintza, Antolamendu eta Ebaluazio Sanitarioko zuzendaria izan zena, azaroan hasi zen Mutualia enpresako mediku-zuzendari gisa. 2024ko udan kargua utzi eta hiru hilabete eskasera egin zuen jauzia enpresa pribatura, Jaurlaritzaren oniritziarekin.