1936ko biktimak eta kolpistak berdintzeko UPNren saiakera atzera bota du Nafarroako Parlamentuak
Memoria eta Bizikidetzako, Kanpo Ekintza eta Euskarako Batzordeak atzera bota du UPNk aurkeztutako mozioa, 1936ko Gerran Errepublikaren kontrolpean zeuden lurraldeetan izandako biktimak Oroibidea memoriaren datu-basean sartzea eskatzen zuena. Mozioak PP eta Voxen babesa jaso du, baina gainerako alderdi guztiak kontra azaldu dira.
Memoria historikoa berrikusi eta 1936ko Gerrako irabazleen errelatoa berriz ere inposatzeko ahaleginetan ari da eskuina Espainiako Estatuan, eta testuinguru horretan UPNk mozioa aurkeztu du Nafarroako Parlamentuan Oroibidea memoriaren datu-basean Errepublikaren kontrolpeko lurraldeetan izandako biktimak ere gehitzeko.
Talde politiko horren ustez ez dago justifikaturik "indar errepublikarrek eta haien aliatuek eragindako biktimak gerra zibilaren eta frankismoaren artxibo digitaletik kanpo uztea". Proposamenak, zaku berean sartzen ditu 1936an matxinada abiatu zuten kolpistak eta ideia ezkertiarrak izateagatik fusilatu eta gutxienez 40 urtetan bide-bazterretan abandonaturik izan ziren biktima errepublikarrak.
Proposamenak, zaku berean sartzen ditu 1936an matxinada abiatu zuten kolpistak eta ideia ezkertiarrak izateagatik fusilatu eta gutxienez 40 urtetan bide-bazterretan abandonaturik izan ziren biktima errepublikarrak
Mozioak ez du aurrera egin, PP eta Voxen babesa izan arren, PSN, EH Bildu, Geroa Bai eta Contigo-Zurekin taldeak kontra azaldu direlako.
PSNko kide Inma Juríoren ustez "duintasunaren kontrako atentatu bat" litzateke hori egitea. EH Bilduko Arantxa Izurdiagak, berriz, gogorarazi du alde errepublikarreko biktimak ahanzturan izan diren bitartean, frankistakoak omenduak eta beatifikatuak izan direla, kasu askotan: "Bai, irabazleak eta zapalduak egon ziren", berretsi du. Contigo-Zurekin-eko Miguel Garridoren aburuz frankismoa "zuritzea" baino ez da mozio horren helburua. Diario de Noticias-en laburbildu ditu talde politikoen interbentzioak.
Ildo beretik hitz egin du Geroa Baiko Mikel Asiainek, eta Oroibidearen helburuak errepresioa eta ahanztura instituzionala jasan zutenen erreparazioa dela gogorarazi du. Datu basean 23.000 pertsonen izenak ageri dira eta webgunean kontsultatu daitezke biktima haiei buruzko informazio eta dokumentu ugari.
1936ko hildakoak gogoratzeko erakusketa abian
Nafarroako Memoriaren Institutuak erakusketa ibiltari bati hasiera eman dio Lodosan asteartea arratsaldean, Ana Ollo Nafarroako lehendakariordea bertan zela, 1936ko hobi komunak erretratatu eta 1936ko kolpe militarraren ondorioz Nafarroan hildako biktimak gogoratzeko. 3.526* izena du erakusketak, eta lurraldean fusilatutako pertsona kopuruari erreferentzia egiten dio.
Nafarroan, fusilatuen gorpuzkinak lurperatu zituzten 200 hobi baino gehiago daudela uste da, eta horietatik 39ren inguruko argazkiak erakusten dira mostra horretan, Ángel Sanchez Garro argazkilariaren eskutik
Irudikatutako hobi horietan 671 pertsona fusilatu zituzten "inolako lege-prozedurarik gabe, 1936ko uztailean matxinatuek sortu nahi izan zuten ordena berriaren izenean", dio Memoriaren Institutuaren oharrak. Hortaz, fusilatutako guztien bosten bat ordezkatzen dute argazki horiek.
Baina "estatistika soil eta hotzetik" harago, argazki horiek erakutsi nahi dute biktimak eta senideak "isiltasunera eta ikusezintasunera murriztu" nahi izan zituen "estrategia krudel horren aurrean", familiek eta gizarteak lortu dutela erresistentziaren bidez izenak ez ahaztea eta baita kasu askotan gorputzak berreskuratzea ere.
Erakusketa maiatzaren 17ra arte egongo da ikusgai Lodosako kultur etxean eta ondoren herriz herri ibiliko da.
1945ean Neuengammeko nazien kontzentrazio esparruan hil zen Jean Iribarne gamerearraren diru-zorroa berreskuratu eta bere senideei eman diete. Ipar Euskal Herrian gutxienez 350 herritar deportatu zituzten erresistentzian parte hartzeagatik, eta ia erdia ez ziren bizirik atera.
Kirola eta oroimena uztartuko dituzte, bigarrenez, mendi-martxa baten bitartez. Ez da lehiakorra izanen, helburua beste bat delako. La Fuga izeneko mendi martxak 1938ko sarraskia gogorarazi nahi du. Ezkabako gotorlekuan hasi eta Urepelen amaituko da. Maiatzaren 17an eginen dute.
Fusilamenduak, elektrodoak eta poltsa, hobi komunak, kolpismoa, jazarpena, drogak, Galindo, umiliazioak, gerra zikina, Intxaurrondo, narkotrafikoa, estoldak, hizkuntza inposaketa, Altsasu, inpunitatea… Guardia Zibilaren lorratza iluna da Euskal Herrian, baita Espainiako... [+]
Gogora Institutuak 1936ko Gerrako biktimen inguruan egindako txostenean "erreketeak, falangistak, Kondor Legioko hegazkinlari alemaniar naziak eta faxista italiarrak" ageri direla salatu du Intxorta 1937 elkarteak, eta izen horiek kentzeko eskatu du. Maria Jesus San Jose... [+]
Familiak eskatu bezala, aurten Angel oroitzeko ekitaldia lore-eskaintza txiki bat izan da, Martin Azpilikueta kalean oroitarazten duen plakaren ondoan. 21 urte geroago, Angel jada biktima-estatus ofizialarekin gogoratzen dute.
Bilbo Hari Gorria dinamikarekin ekarriko ditu gurera azken 150 urteetako Bilboko efemerideak Etxebarrieta Memoria Elkarteak. Iker Egiraun kideak xehetasunak eskaini dizkigu.
33/2013 Foru Legeari Xedapen gehigarri bat gehitu zaio datozen aldaketak gauzatu ahal izateko, eta horren bidez ahalbidetzen da “erregimen frankistaren garaipenaren gorespenezkoak gertatzen diren zati sinbolikoak erretiratzea eta kupularen barnealdeko margolanak... [+]
1976ko martxoaren 3an, Gasteizen, Poliziak ehunka tiro egin zituen asanbladan bildutako jendetzaren aurka, zabalduz eta erradikalizatuz zihoan greba mugimendua odoletan ito nahian. Bost langile hil zituzten, baina “egun hartan hildakoak gehiago ez izatea ia miraria... [+]
Memoria eta Bizikidetzako, Kanpo Ekintzako eta Euskarako Departamentuko Memoriaren Nafarroako Institutuak "Maistrak eta maisu errepresaliatuak Nafarroan (1936-1976)" hezkuntza-webgunea aurkeztu du.
ELA, LAB, ESK eta STEILAS sindikatuek eta M3 elkarteak "herrikoia eta sozialki plurala" den memoria eguna "errepresiorik gabe" egitea eskatu dute. Eusko Jaurlaritzari zuzendutako eskaera da, "iaz ez bezala", aurten manifestatzeko eskubidea bermatzeko... [+]
Irungo tren geltokian, Aduanaren eraikinaren atzealdean dagoen Pequeña Velocidad pabiloiak zutik jarraituko du, 1936ko gerraosteko giltzapetze-sistema beldurgarriaren lekuko gisa, talde memorialisten borrrokaren ondorioz. Pabiloia frankistek erabili zuten 1936tik 1942ra,... [+]
Donostiako eta Gipuzkoako beste udalerrietako irudiak ikus daitezke unibertsitatearen webgunean.
PSN, EH Bildu eta Geroa Bai talde parlamentarien sinadurarekin aurkeztu da gaur eta onartua izateko babesa izango du.
Lazkaon 1960-70ko hamarkadan galdu ziren inauteriak berreskuratzeko asmotan dabiltzala irakurri dugu azken asteetan. Festa haietatik abiatuta herriko hainbat talde elkartu eta otsailaren 28an plazaratuko dira inauteriak ospatzera. Xehetasun gehiago jakin nahian Oin Arin dantza... [+]
Memoria Demokratikoaren Legea bete eta Lasa eta Zabala bahitu eta torturatu zituzten Donostiako La Cumbre eraikina memoria historikorako gune bihur dezaten exijitu dute Gipuzkoako Batzar Nagusietan. Jauregia 2023an Donostiako Udalari utzi behar zion estatuak, baina prozedura... [+]