1936ko biktimak eta kolpistak berdintzeko UPNren saiakera atzera bota du Nafarroako Parlamentuak
Memoria eta Bizikidetzako, Kanpo Ekintza eta Euskarako Batzordeak atzera bota du UPNk aurkeztutako mozioa, 1936ko Gerran Errepublikaren kontrolpean zeuden lurraldeetan izandako biktimak Oroibidea memoriaren datu-basean sartzea eskatzen zuena. Mozioak PP eta Voxen babesa jaso du, baina gainerako alderdi guztiak kontra azaldu dira.
Memoria historikoa berrikusi eta 1936ko Gerrako irabazleen errelatoa berriz ere inposatzeko ahaleginetan ari da eskuina Espainiako Estatuan, eta testuinguru horretan UPNk mozioa aurkeztu du Nafarroako Parlamentuan Oroibidea memoriaren datu-basean Errepublikaren kontrolpeko lurraldeetan izandako biktimak ere gehitzeko.
Talde politiko horren ustez ez dago justifikaturik "indar errepublikarrek eta haien aliatuek eragindako biktimak gerra zibilaren eta frankismoaren artxibo digitaletik kanpo uztea". Proposamenak, zaku berean sartzen ditu 1936an matxinada abiatu zuten kolpistak eta ideia ezkertiarrak izateagatik fusilatu eta gutxienez 40 urtetan bide-bazterretan abandonaturik izan ziren biktima errepublikarrak.
Proposamenak, zaku berean sartzen ditu 1936an matxinada abiatu zuten kolpistak eta ideia ezkertiarrak izateagatik fusilatu eta gutxienez 40 urtetan bide-bazterretan abandonaturik izan ziren biktima errepublikarrak
Mozioak ez du aurrera egin, PP eta Voxen babesa izan arren, PSN, EH Bildu, Geroa Bai eta Contigo-Zurekin taldeak kontra azaldu direlako.
PSNko kide Inma Juríoren ustez "duintasunaren kontrako atentatu bat" litzateke hori egitea. EH Bilduko Arantxa Izurdiagak, berriz, gogorarazi du alde errepublikarreko biktimak ahanzturan izan diren bitartean, frankistakoak omenduak eta beatifikatuak izan direla, kasu askotan: "Bai, irabazleak eta zapalduak egon ziren", berretsi du. Contigo-Zurekin-eko Miguel Garridoren aburuz frankismoa "zuritzea" baino ez da mozio horren helburua. Diario de Noticias-en laburbildu ditu talde politikoen interbentzioak.
Ildo beretik hitz egin du Geroa Baiko Mikel Asiainek, eta Oroibidearen helburuak errepresioa eta ahanztura instituzionala jasan zutenen erreparazioa dela gogorarazi du. Datu basean 23.000 pertsonen izenak ageri dira eta webgunean kontsultatu daitezke biktima haiei buruzko informazio eta dokumentu ugari.
1936ko hildakoak gogoratzeko erakusketa abian
Nafarroako Memoriaren Institutuak erakusketa ibiltari bati hasiera eman dio Lodosan asteartea arratsaldean, Ana Ollo Nafarroako lehendakariordea bertan zela, 1936ko hobi komunak erretratatu eta 1936ko kolpe militarraren ondorioz Nafarroan hildako biktimak gogoratzeko. 3.526* izena du erakusketak, eta lurraldean fusilatutako pertsona kopuruari erreferentzia egiten dio.
Nafarroan, fusilatuen gorpuzkinak lurperatu zituzten 200 hobi baino gehiago daudela uste da, eta horietatik 39ren inguruko argazkiak erakusten dira mostra horretan, Ángel Sanchez Garro argazkilariaren eskutik
Irudikatutako hobi horietan 671 pertsona fusilatu zituzten "inolako lege-prozedurarik gabe, 1936ko uztailean matxinatuek sortu nahi izan zuten ordena berriaren izenean", dio Memoriaren Institutuaren oharrak. Hortaz, fusilatutako guztien bosten bat ordezkatzen dute argazki horiek.
Baina "estatistika soil eta hotzetik" harago, argazki horiek erakutsi nahi dute biktimak eta senideak "isiltasunera eta ikusezintasunera murriztu" nahi izan zituen "estrategia krudel horren aurrean", familiek eta gizarteak lortu dutela erresistentziaren bidez izenak ez ahaztea eta baita kasu askotan gorputzak berreskuratzea ere.
Erakusketa maiatzaren 17ra arte egongo da ikusgai Lodosako kultur etxean eta ondoren herriz herri ibiliko da.
Irungo tren geltokian, Aduanaren eraikinaren atzealdean dagoen Pequeña Velocidad pabiloiak zutik jarraituko du, 1936ko gerraosteko giltzapetze-sistema beldurgarriaren lekuko gisa, talde memorialisten borrrokaren ondorioz. Pabiloia frankistek erabili zuten 1936tik 1942ra,... [+]
Donostiako eta Gipuzkoako beste udalerrietako irudiak ikus daitezke unibertsitatearen webgunean.
PSN, EH Bildu eta Geroa Bai talde parlamentarien sinadurarekin aurkeztu da gaur eta onartua izateko babesa izango du.
Lazkaon 1960-70ko hamarkadan galdu ziren inauteriak berreskuratzeko asmotan dabiltzala irakurri dugu azken asteetan. Festa haietatik abiatuta herriko hainbat talde elkartu eta otsailaren 28an plazaratuko dira inauteriak ospatzera. Xehetasun gehiago jakin nahian Oin Arin dantza... [+]
Memoria Demokratikoaren Legea bete eta Lasa eta Zabala bahitu eta torturatu zituzten Donostiako La Cumbre eraikina memoria historikorako gune bihur dezaten exijitu dute Gipuzkoako Batzar Nagusietan. Jauregia 2023an Donostiako Udalari utzi behar zion estatuak, baina prozedura... [+]
Astearte gauean egin dituzte pintaketak, bizilagunek azaldu dutenez. Fatxada nagusia, bertako ateak eta alboetako paretak margotu dituzte. Gazte Koordinadora Sozialistak urtarrilaren 25rako deitutako mobilizazioarekin bat egiten du aldarriak.
Elkarte memorialisten ustetan, Rozalejoko Markesaren Jauregia, Nafarroako Memoriaren Institutua kokatuko litzatekeen tokia, "omenaldi, oroimen eta oroimenerako lokal bat" izan daiteke, eta Maravillas Lamberto izena eraman. Manifestariek adierazi dute ez dela nahikoa... [+]
Tafallan, nekazal giroko etxe batean sortu zen 1951. urtean. “Neolitikoan bezala bizi ginen, animaliez eta soroez inguratuta”. Nerabe zelarik, 'Luzuriaga’ lantegian hasi zen lanean. Bertan, hogei urtez aritu zen. Lantegian ekintzaile sindikala izan zen;... [+]
Talde memorialistek deitutako manifestazioa Erorien monumentuan hasiko da 18:00etan eta Gazteluko plazan bukatuko da. Amaierako ekitaldian El Drogas, Gran Ritxarson, Ilargigorri eta La Chula Potrak esku hartuko dute, besteak beste. Gaia orokorrean nola dagoen azaldu dugu... [+]
Jesus Carreraren erailketaren 80 urteurrenean udal adierazpena plazaratu dute Hondarribiko udalbatza osatzen duten alderdi politiko guztiek.
Eraispenaren aldeko elkarteek manifestazioa antolatu dute larunbatean Iruñean. Irrintzi Plazan manifestazioaren deitzailea den Koldo Amatriarekin hitz egin dugu.
Elkarte memorialistek kritikatu egin dute Iruñeko Udalak Erorien Monumentua eraisteari uko egiteko hartutako erabakia. Memoria Demokratikoaren Legea “oker interpretatzea” egotzi diote Joseba Asiron alkateari, eta mobilizazio batera deitu dute urtarrilaren... [+]
Astelehenean abiatu zituzten lanak eta frankismo garaiko 20 biktima berriren gorpuak topatu dituzte honezkero. Asteburura arte luzatuko dute gorpuzkiak lurpetik ateratzeko hirugarren kanpaina.
Donostiako Udalak Mikel Zabalza Garateren (1952-1985) omenezko plaka bat jarriko du larunbat honetan (hilak 30), Guardia Zibilaren Intxaurrondoko kuartelaren aurrean (Baratzategi kalea, 35). Guardia Zibilak gaurko egunez atxilotu zuen Zabalza, 1985ean, Altzako bere etxean... [+]