“Orain garagardogilea naiz, baina asmoa da noizbait laborari ere izatea”
Martin Lemaire gazte senpertarra dago Arkatza garagardotegiaren atzean. Unibertsitatean laborantza ikasketak egin eta gero, Belgikan izan zen garagardoaren inguruko masterra egiten. “Garagardogintzan lanean hastea zen nire asmoa handik bueltan, baina garai hartan ez zegoen aukera hori, oraindik ez zegoen ia gargardotegi txikirik”, azaldu du. Azkenean, garagardogintzan beharrean, ardogintzan topatu zuen lana, eta horretan aritu zen zenbait urtez, esperientzia hartzen. Buruan eta gogoan, baina, beti mantendu zuen noizbait garagardora pasatzeko ideia.
“Lurra xerkatzen hasi nintzen eta oraindik jarraitzen dut horretan, bertan ene zereala eta lupulua ekoizteko. Ardoan bezala, lehengaiak ekoiztu eta eraldatu nahi ditut, prozesu osoa egin”, azaldu du Lemairek. Lurra eskuratzeko dituen zailtasunen aurrean amore eman beharrean, baina, beste estrategia bat erabili du gazteak: “Oso zaila dela lurra topatzea? Bada, laborari lagun onak atzematea hautatu dut”, azaldu du umorez. Hurbilean zereala eta lupulua ekoizten duten laborariekin ari da elkarlanean, haiei lehengaiak prezio duinean erosiz.
Hiru urte daramatza martxan Arkatza garagardotegiak. Osagai guztiak Ipar Euskal Herrian eta modu biologikoan ekoitziak direla azpimarratu du Lemairek, eta hurbileko zenbait produkturekin esperimentatzen ere aritu da: arto gorriarekin, mahatsarekin, ogi beltzarekin… Bitartean, lur bila jarraitzen du, eta lehengai guztiak ekoizteko adinako zatirik eskuratu ez badu ere, bi hektarea eta erdiko lursail txikietan probak egiten ari da. Aurten, lehenbizikoz, bere zereala biltzea aurreikusten du. “Lupulutegi txiki bat ere badut, beraz, 2024 hastapenean, gauzak ongi bidean, espero dut garagardo batzuk behintzat joanen direla nire baserritik ateratako osagaiekin bakarrik”.
Hurbileko osagaietara egokitutako garagardoa
Hiru motako garagardoak egiten dituela azaldu du Lemairek, baina dioenez, betiko "klasikoetatik" kanpokoak dira gehienak. Esaterako, azken aldian oso boladan dagoen IPA motakorik egiten ez duela dio. Zergatik? “IPAk ezin ditut egin, Iparraldeko lupulua ez dagoelako horretarako. 2022an ekoizpenaren %90 galdu zen, lupulu gutxi ukan dugu, eta beraz, gutxi erabili dugu. Ez badut inguruan osagai bat nire oinarrien arabera, bada, ez dut erabiltzen. Beste zerbait atzematen dut”. Horratx gaztearen egiteko moduaren gakoa.
Azken urtean, gainera, eta ardogintzako bere hastapenetara itzuliz, zenbait mahasti ere landatu ditu Lurzaindiaren eremu batean, eta maiatzean gehiago jarriko ditu. Ardoa ekoizten hastea da bere asmoa. “Antzeko tresnak erabiltzen dira bi prozesuetan, eta esperientzia ere, gehiago dut ardoan”, dio. Itsasun dago kokatua Arkatza garagardotegiaren tailerra, Euskal Hirigune Elkargoak alokatutako gune batean. Salmenta ere, guztia Iparraldean egiten du, ekoizle dendetan eta hurbileko merkaturatze sareetan. Euskal Herriko garagardoa da Arkatza, beraz, zentzu guztietan: bertan ekoitzia, eraldatua eta kontsumitua.
Proventza eskualdean, Alpeen hegoaldean abiatu zuten Lili Saint-Laurent euskaldunak eta Mathias Guibert proventzarrak abeltzaintza proiektua duela hamar urte pasatxo. “Ardi, ahuntz, behi, txerri eta pottokekin plantatu ginen etxalde dibertsifikatua landuz, baina laborantza... [+]
2021 inguruan hasi zen Itziar Presa Blasco gernikarra konbutxaren munduan murgiltzen. “Magisteritza ikasi nuen nik, eta hezkuntzan aritu nintzen urteetan lanean, baina semeak jaio zirenean etxean geratzeko aukera izan nuen, eta ordu arteko guztia, nolabait, apurtu egin... [+]
Gasteizko Basaldea etxaldean dago kokatuta Soilik nekazaritza birsortzaileko proiektua, Abetxuko auzoan, eta Jaime Garcia, Joseba Vigalondo eta Javier Chaves dira bultzatzaileak. “Lehen sektorean, eredu agroekologikoan inkorporazio berriak bultzatzea da gure helburua,... [+]
Duela lau urte abiatu zuten Azpeitian Enkarguk proiektua, Udalaren, Urkome Landa Garapen Elkartearen eta Azpeitiako eta Gipuzkoako merkatari txikien elkarteen artean. “Orain proiektua bigarren fasera eraman dugu, eta Azkoitian sortu dugu antzeko egitasmoa, bere izenarekin:... [+]
Donostiako Amara auzoko Izko ileapaindegi ekologikoak 40 urte bete berri ditu. Familia-enpresa txikia da, eta hasieratik izan zuten sortzaileek ile-apainketan erabiltzen ziren produktuekiko kezka. “Erabiltzaileen azalarentzat oso bortzitzak dira produktu gehienak, baina... [+]
Ubidekoak (Bizkaia) dira Imanol Iturriotz eta Aritz Bengoa gazteak. “Lagunak gara txikitatik, eta beti izan dugu buruan abeltzaintza proiektu bat martxan jartzeko ideia”, azaldu du Iturriotzek. Nekazaritzari lotutako ikasketak izan ez arren, baserri munduarekin eta... [+]
Iruñean bizi ziren Iñaki Zoko Lamarka eta Andoni Arizkuren Eseberri gazteak, baina familiaren herriarekin, Otsagabiarekin, lotura estua zuten biek betidanik. “Lehen, asteburuetan eta udan etortzen ginen eta duela urte batzuk bizitzera etorri ginen”, dio... [+]
Gipuzkoako hamaika txokotatik gerturatutako hamarka lagun elkartu ziren otsailaren 23an Amillubiko lehen auzo(p)lanera. Biolur elkarteak bultzatutako proiektu kolektiboa da Amillubi, agroekologian sakontzeko eta Gipuzkoako etorkizuneko elikadura erronkei heltzeko asmoz Zestoako... [+]
Emakume bakoitzaren errelatotik abiatuta, lurrari eta elikadurari buruzko jakituria kolektibizatu eta sukaldeko iruditegia irauli nahi ditu Ziminttere proiektuak, mahai baten bueltan, sukaldean bertan eta elikagaiak eskutan darabiltzaten bitartean.
Mauleko Euskalduna ostatuak urteak daramatza Zuberoako etxe ekoizle txikien produktuekin lanean, eta hiriburuko ostatu parean eraikin bat erosi zutenean proposamena egin zien laborari horiei berei: zergatik ez ireki hurbileko ekoizleen saltokia bertan? “Motibatuta zegoen... [+]
Pandemiaren ondorengo testuinguruan, elikadura –ustez oinarrizko eskubide den hori– lantzeko mugitzen hasi zen talde bat Gasteizen. “Militantzia esparruan beste gaiak jorratzen ari ziren ordurako, etxebizitzarena kasu, baina elikadura ardatz hartuta ez zegoen... [+]
Errezilera bizitzera joan eta sagarrondoak landatu zituen Satxa Zeberiok, Bio-K proiektuaren bultzatzaileak, duela zenbait urte. “Iritsi zen sagarrekin zerbait egiteko momentua, eta sagar zukua eta sagardoa ekoizteari ekin genion orduan”, azaldu du. 2015ean sortu... [+]
Urteak daramatza Ipar Euskal Herriko Biharko Lurraren Elkarteak (BLE) bioaniztasun landatuaren inguruan lanean. “Hainbat proiekdu ditugu abian, eta horietako bat baratzeko hazien ingurukoa da”, azaldu du Nico Mendiboure Hazi Sareko kideak. Duela lau bat urte hasi... [+]
Nekazaritzan trebatzeko eta proiektu propioak abiatu aurretik ekoizpenean eta merkaturatzean norbere burua probatzeko, abian dira gurean nekazaritzako hainbat test gune. Araban, 2023an abiatu zuten Aleko nekazaritzako test gunea, baina, antzeko egitasmo gehienekin alderatuta,... [+]
Itsason (Gipuzkoa) elkarren ondoan dauden bi baserri dira Urteaga eta Urkulegi, duela zenbait urte elkartu eta proiektu bateratua martxan jarri zutenak. “Bi baserriak elkartu eta ekoizpen proiektua abiatu genuen, eta 2011tik dedikazio osoarekin ari naiz honetan”,... [+]