Ongi etorri euskararen mundura
Ongi etorri euskararen mundura harrera jardunaldiak izan berri ditugu Gasteizen, Euskalgintzaren Kontseiluak eta Eusko Jaurlaritzak antolatuta. Euskararen biziberritze prozesuaren egungo erronka nagusietako bat da gurera datozen herritar berriak helburu hori erdiesteko aliatu egitea. Hau da, euskararen ezagutza eta erabilera sustatzeko, funtsezkoa da etorri berriei ere harrera linguistiko egokia eskaintzea, euskararen transmisioa eta ikasketa-prozesua errazteko, bai eta euskararen komunitateko kide aktibo bihurtzeko ere. Gizartearen inklusibitatea eta parte-hartzea oinarrizkoak dira euskararekin lotutako hizkuntza politika arrakastatsua izan dadin eta, horretarako, metodologia eta politika eraginkorragoak behar ditugu. Bide batez, ez dezagun utzi etorri berrien bizkar gainean bakarrik, euskararen biziberritzearen erantzukizun osoa, kudeaketa eta harrera egokiak egin beharko bailirateke hizkuntzaren aldagaia ageri den egoera guzti-guztietan, administrazioetatik hasi eta mota guztietako enpresa eta erakundeetatik jarraituz, hizkuntzen kudeaketari ematen zaion garrantziaren adierazgarri.
Zoritxarrez, esango nuke, oro har, oso urriak direla praktika hauek gurean. Etorri berriei begira, horietako zenbaiten berri eman zen jardunaldietan. Hezkuntza munduak garrantzi berezia du etorri berriak, ikasleak eta euren familiak, euskarara eta euskal kulturara hurbiltzeko, eta horretarako, ezinbestekoa da etorri berriekin maiz sortu ohi diren eta gure artean dauden ghettoak ezabatzea; Euskal Herri osoan, bere luze-zabalean, baditugu zenbait adibide ezagun. Ikastetxe horiek aukera galdua dira ikasle etorri berriak eta euren familiak euskararen komunitatera erakartzeko bidean; asko zailtzen zaie euskararekin lotutako inolako zuzeneko bizipen eta harremanak sortzea. Euskararen oinarrizko ezagutza eskuratzea bera ere ez da erraza halako ingurune batean, beharrezko baliabiderik eta tresnarik gabe, eta inguruan erabilerarako aukerarik antzeman gabe.
Ez dezagun utzi etorri berrien bizkar gainean bakarrik, euskararen biziberritzearen erantzukizun osoa, kudeaketa eta harrera egokiak egin beharko bailirateke hizkuntzaren aldagaia ageri den egoera guzti-guztietan
Beste eremu batzuetan gertatzen ari dena ere kezkagarria da. Esate baterako, azken hamarkadetan eremu sozioekonomikoan izandako lorpenak arriskuan daude, euskara kudeatzen ari diren Euskal Herriko hainbat enpresatan atzerapausoak gerta baitaitezke, kontratazio berriak edo erretiroa hartzen ari diren pertsonen ordezkapenak egiteko garaian zailtasunak daude eta. Askotan, bidegurutzearen metafora erabili ohi da euskararen biziberritzearekin lotuta. Bada, kasu honetan, gaiari heldu ezean, atzera egiteko arriskuan gaude, azken hamarkada hauetan hizkuntzen kudeaketa egokia egin dutenek ere, zailtasunak baitituzte orain, hala zerbitzua euskaraz eskaintzen segitzeko, nola lana euskaraz egiteko.
Gero eta gehiagotan ikusten ari naiz lehen euskarazko zerbitzua ematen zuten zenbait erakunde publiko, enpresa eta saltokitan ez dela gehiago horretarako aukerarik. Kontratatu diren langile berriei ematen zaien formazioan, ba al du euskarak inolako presentziarik? Inor ari al da langile berri horien harreran euskarak izan behar duen tratamenduari buruzko eskala handiko plangintzarik lantzen? Administrazioak ari dira datozen urteotarako helburuak eta lehentasunak zehazten, herritarrok euskaraz gehiago eta errazago ikasteko aukerak handitzeko, eskolaz kanpoko ekosistema euskaldunagoa lortzeko, ingurune digitalean euskarak leku gehiago izateko, eremu sozioekonomiko publiko zein pribatuan euskaraz lan egiteko aukerak ugaritzeko... Langile etorri berriak eta euren familiak ere euskararen mundura erakartzea ezinbestekoa izango da helburu horiek lortzeko bidean, eta orain egin behar dugu horren aldeko ahalegina, datozen urteetan etorriko direnak egoki hartu ahal izateko.
Aurreko batean Andoni Egañak esaten zuen bezala, nahiz eta euskaraz kontatzen dugun, ia dena erdaraz gertatzen da hemen. Mugaren alde batean zein bestean. Lankidetza egokiak josi beharko dira erronkei berme osoz heldu eta egoera hori iraultzeko.
Rober Gutiérrez
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Barkatu hariztiak, artadiak, zumardiak, lertxundiak, lizardiak, haltzadiak, gaztainadiak, urkidiak, gorostidiak, sagastiak, pinudiak eta zuhaitzen elkarte guztiak, baina, gaur, pagadiak du hitzordua negu-mugako ospakizunak direla eta.
Errazagoa egiten zait negu-mugako... [+]
Badator Euskaraldia, berriz ere. Urte berriko udaberrian izango da oraingoan, antza. Dagoeneko aurkeztu dute eta, egia esanda, harritu egin nau; ez Euskaraldiak berak, ezpada beraren leloak: Elkar mugituz egingo dugu.
Irakurri edo entzun dudan lehenengoan, burura etorri zait... [+]
Ildo beretik dator Eusko Jaurlaritza berriaren politika. Hitzak bai, baina ekintzak ez dira argi ikusten Pradalesen gobernuak aurkeztutako aurrekontuan.
Nobedadea izan ohi da Durangoko Azokari lotzen zaion hitz entzunenetako bat. Nobedadea han, eta nobedadea hemen. Zenbaitetan, ordea, lehengokoari beste itxura ematea aski izaten da etiketa hori itsasteko. Talentu berriztagarriz birmasterizatutako CDek eta berrargitalpenek badute... [+]
Euskara txikitasunean handia den ur emaria dugu. Bertako tanta bakoitzak gure kultura ureztatzen eta biziberritzen du. Egarri den hari itsaso bete ur eskaini. Euskara putzu sakon eta ilun batetik etorri izan bada ere, guztiok atera dugu gure ur-gazi lagina, eta guztiok bilakatu... [+]
Gazteak gero eta lehenago hasten dira pornografia kontsumitzen; izan ere, bere sexu heziketa bakarra da pornoa. Nola demontre heldu gara honaino?
Gaur egun, onartu behar da Interneti esker pornografia ikustea askoz errazagoa dela. Tamalez, klik baten bidez 7-9 urte arteko... [+]
Joan den abenduaren 5ean, PPk lege proposamen bat aurkeztu zuen Nafarroako Parlamentuan, Nafarroako toki entitateetako Idazkaritza eta Kontu-hartzailetza lanpostuetan funtzionarizazioa lortzeko prozesuak bereizteko. Hori gertatuko balitz, 30 pertsona inguruk merezitako... [+]
Nazio Batuek abenduaren 10ean Giza Eskubideen Nazioarteko Eguna aldarrikatu zutenetik 51. urteurrena bete da aurten. Data horrek garrantzia hartu du Euskal Herrian eta Euskal Herriko Giza Eskubideen Behatokitik gogoetarako zenbait elementu eskaini nahi ditugu.
Nazioarteko... [+]
Bazen behin kulturaren gordailu bilakatu zen herria. Denboraren poderioz, munduko agintariek kultura adierazpide ororen aurka hartutako neurri murriztaileen erruz, herrien garra, sormena eta irudimena amatatuz joan ziren, emeki-emeki kandela bat bailitzan. Hala ere, herrialde... [+]
Elon Musken presentzia hedabideetan gora doa, suziri baten moduan, Etxe Zuriko lorategian lurreratu ostean. Lortzen ari den botereaz eta influentziaz asaldatuta omen daude beste botere batzuk eta, bere eragina gutxitzeko asmoz, X sarearen kontra kargatu dute. Azken asteetan The... [+]
Gure eskubideak, gure etorkizuna, orain! lelopean, Giza Eskubideen Nazioarteko Egunak 76 urteetako ondarea ospatzen du. Egunak mundu baketsuagoa, berdinzaleagoa eta jasangarriagoa eraikitzearen alde egitea du xede. Hala ere, aurrerapenak ospatzen diren bitartean, babesturik... [+]
Euskalgintzaren Kontseilua hizkuntza larrialdia bizi dugula ohartarazten ari da azken astetan. Urte dezente pasa dira euskararen biziberritze-prozesuaren egoera bidegurutzean, errotondan, inpasse egoeran eta antzeko hitzekin deskribatzen hasi zenetik, hizkuntza politikek... [+]
Azaroaren 25ean, Indarkeria Matxistaren Aurkako Nazioarteko Egunean, Steilas sindikatuko Idazkaritza Feministak kartel bat argitaratu du: Gure gorputza gudu zelai bat da du leloa, eta Hego Euskal Herriko ikastetxe guztiek jaso dute. Gatazka armatuetan emakumeek eta adingabeek... [+]
Mundu-mailan antifeministak eta arrazistak diren gorroto-diskurtsoak larriki areagotzen ari diren testuinguruan bizi gara. Mundu zabalean sare sozialek zein agenda
politikoek txertatzen dituzte eskuin-muturreko narratibak. Arrazismoa eta antifeminismoa tokian tokiko... [+]