Donostiako Udalak, Ondarretako presoak oroitzeko monolito bat jarri du. Frankismo garaian fusilatu eta abusatutako pertsonen omenez jarri dute. Juan Karlos Izagirre alkatearen esanetan monolitoa kartzela horretan egon ziren “gizon, emakume eta umeei aitortu behar zaienaren zati txiki bat besterik ez da”.
1890ean ireki zen presondegia eta mota guztietako presoak egon ziren barruan: komunak eta politikoak, emakumeak eta gizonak.
1931tik aurrera, preso politikoak izan ziren gehienbat. Donostiako alkateak haiek eduki ditu bereziki gogoan: “1936tik aurrera preso politiko asko izan ziren torturatuak, jipoituak eta fusilatuak, 1948an itxi eta Martutenera lekualdatu zituzten arte”.
Garai hartan "frankistek eginiko neurrigabekeriak eta krimenak" ezkutatu egin zirela ere esan zuen Izagirrek.
Udaleko alderdi guztietako ordezkariak izan ziren bertan (Bildu, PSE-EE, PP eta EAJ) baita presoen senitartekoak ere. Monolitoaren oinarria Aranzadi Elkarteak Ondarretako hondartzan aurkitutako presondegiko harriekin egina dago.
Pilar Garciandiarekin (93 urte) eta Marcelo Usabiagarekin (96 urte) batera egin zuen alkateak aurkezpena. Usabiagak eginiko adierazpenetan argi utzi zuen orain “pozik” bizi dela nahiz eta bere bizimodua ez den izan “ideala”. Askatasuna lortzeko “jende asko hil eta sakrifizio handiak egin behar izan direla” gaineratu zuen, eta kartzela hartako egoera “tragikoa” ekarri zuen gogora.
Bere hitzaldia "Viva la Republica" ("Gora Errepublika") batekin amaitu zuen eta bertaratutako guztiei “mundu hobea eraikitzeko” lan egitea eskatu zien.
Nafarroako Fusilatuen Senitartekoen Elkarteak gogor kritikatu du Iruñeko Erorien Monumentuaren inguruan EH Bilduk, Geroa Baik eta PSNek egindako akordioa. "Pedagogia" egiteko toki hobeagoak daudela dio eta interpretazio zentroari Maravillas Lamberto izena... [+]
Iruñeko Erorien monumentua faxismoaren salaketarako eta memoria demokratikorako Maravillas Lamberto interpretazio zentroa bilakatzea adostu dute EH Bildu, PSN eta Geroa Baik. Eraikinaren parte bat eraitsiko dute, eta adiera frankistako elementuak kendu edo estaliko... [+]
"88 urteko isiltasuna nahikoa da; gure herritarrek behingoz aitortza ekitaldi bat merezi dute"
Espainiako eta Frantziako Estatuak “nazio askapen mugimendua ito” nahi dutela ohartarazi du Sortuk, eta Santi Brouard eta Josu Muguruza HBko militanteen erailketak estatu biek egiten duten “gerra zikinaren parte direla” adierazi du.
Saturraran Elkarteak antolatuta, Oroimen Eguneko ekitaldian batu dira larunbatean 1939tik 1944 bitartean Saturrarango Emakumeen Kartzela egon zen inguruan, bertan preso egondako emakume eta umeak oroitu eta omentzeko.
Egun hartan Espainiako Poliziak bost langile hil zituen eta dozenaka zauritu. Orain, identifikatu gabeko beste zazpi zauritu aurkitu dituela iragarri du Martxoak 3 elkarteak. Oraindik, alabaina, ez dute lortu zauritutako beste 20 pertsona identifikatzea.
Espainiako Gobernuak dokumentu bat helarazi die Salvador Puig Antichen arrebei, Oroimen Demokratikorako ministro Ángel Víctor Torresen eskutik. Frankismoak anarkista katalanari jarritako heriotza kondenaren “baliogabetasun akta” dela diote. Harrigarria... [+]
Gaur gauean, urriak 17, 88 urte faxistek Jose Ariztimuño, Aitzol, hil zutena. Fusilamendu pelotoiaren aurrean ez zuela isilik gelditu nahi irakurri berri dut. Soldaduei tiro egitea kosta egin omen zitzaien, behin eta berriz agindu behar izan omen zieten su egiteko. Hala... [+]
“Gaur eguerdiko albistegian, zuen hiriburuko alkatea ikusiko duzue, torturatu gintuen gorputz militarrari hiriko plaza nagusia eskaintzen. Gaur eguerdiko albistegian, gure lagun eta senideak hil zituen egitura ikusiko duzue gure kaleetan desfilatzen. Eta guk, beste egun... [+]
La Cumbre Jauregia biktimen aitortzarako, erreparaziorako eta dibulgaziorako gune bilakatzeko proposamena egin dute memoriaren inguruan dabiltzan hainbat taldek eta Joxean Lasa eta Joxi Zabalaren senideek. Memoria Demokratikoaren Legearen arabera, eraikina Donostiako Udalaren... [+]