“Olerkiak euskararen, teknologiaren eta naturaren inguruan hausnartzeko”

  • Ofizioz informatikaria eta afizioz aktibista da Dabid Martinez Perez armintzarra. Abuztuan, Eremu Hurbileko Poesia ekimena burutu zuen, poesia, teknologia eta natura uztartzen zituen proposamena.


2022ko urriaren 06an - 11:44
Dabid Martinezek Eremu Hurbileko Poesia egitasmoa burutu zuen abuztuan Armintzan. Argazkia: Hiruka

Proiektu pilotua izan zela dio Martinezek: "Armintzako erromatar zubitik Urizarrera doan ibilbide ezaguna aprobetxatu nuen, jendea euskarazko poesia irakurtzera animatzeko". Horretarako, 11 euskal sortzailek konpartitutako poesia bana zuten kartelak jarri zituen inguru horretan. Kartelak ezkutatuta zeudenez, bisitariek horiek topatzeko NFC (Near-field communication) teknologia eta QR kodeak baliatu behar zituela dio: "Software librearen aldeko mugimenduko kidea naiz, eta teknologia hori erabiliz, eta olerkiak erabiliz, teknologia, natura eta poesia sustatzeko eta horien erabileraz hausnartzeko proiektu txiki hau gauzatu nahi nuen"

Hasieran, espektatiba oso baxuak zituela aitortu du Armintzan bizi den bermeotarrak: "Kontutan izan behar dugu poesia,euskara eta teknologia zirela egitasmoaren gaiak, beraz, ez ziren bat ere mainstream-ak". Gainera, hedapena maila lokalean bakarrik egin zuela dio: "Aritza Bergara idazle eta lagunak bere sare sozialetan partekatu zuen, eta, oro har, lagunen arteko hedapena besterik ez nuen egin". Hala ere, hilabete bakarrean 146 pertsonak parte hartu zuten ibilbidean, eta euretariko 91k ibilbide osoa egin zuten. "Niretzako oso emaitza polita izan da, hedapen baliabideak zeintzuk izan ziren kontutan izanda".

Kultura librearen alde

Eremu Hurbileko Poesiaren lizentzia Copyleft izan dela azpimarratu du Martinezek, kasu honetan CC BY-SA, hau da sormenezko lanak munduan zehar erraz partekatzeko lizentzia zuten. Creative Commons-eko lizentzia horren helburua da edukiak konpartitzeko oztopo legalak murriztea, horiek aitortuz (BY, Attribution) eta berdin partekatuz (SA, ShareAlike). Egitasmoaren aspektu hori nabarmendu gura izan du egileak Copyleft-ean sinesten duelako. "Uste dut bai euskararentzat bai Euskal Herriko kulturarentzat lizentzia berezi mota honek onura asko ekarri ditzakeela, eta, horregatik, saiatzen naiz egiten ditudan proiektu guztietan sortzen diren materialak modu librean zabaltzen". Azken urteetan, kultura librearen aldeko apustua egiten duten taldeek deituta, han-hemenka aritu da, eta Eremu Hurbileko Poesiagaz, besteak beste, hausnarketa bultzatu gura zuela aditzera eman du.

Gaineratu duenez, egitasmoagoaz kulturak eremu publikoa hartu behar duela ere aldarrikatu gura zuen: "Ez nion inori baimenik eskatu proiektua aurrera eramateko, eta modu kontzientean hartu nuen erabakia". Era berean, "teknologiara eta kulturara museo handi bat izan gabe hurbiltzeko aukera dagoela erakusteko", egitasmorako materialak edozeinek edonon errepikatzeko modukoak sortu zituela dio. Horretaz gain, egitasmoa beste hainbat proiektutarako sustatzeko adibide interesgarria izan daitekeela ere erantsi du: "Tokiko turismoa, mitologia, memoria historikoa... Muga bakarra irudimena da". 

11 olerkari

Hauek izan dira poesiak eman dizkiotenen izenak: Ainara Maia Urroz (Irun), Ainhzie Errekatxo Rekalde (Algorta), Asel Luzarraga Zarrabeitia (Mundaka), Dabid Martinez Perez (Armintza), Ibon Zubiela Martin (Bilbo), Jon Etxebarria Txontxe (Gorliz), Koldo Gezuraga Seijido (Muxika), Maider, Matxalen Bezos Arketa (Bermeo), Mikel Babiano Lopez de Sabando (Urretxu) eta Mikel Etxaburu (Ondarroa). 


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Jakintza librea
‘Denbora geldirik dagoen lekua’: Wiki Loves Monuments 2023 lehiaketaren irabazleak

2023ko Wiki Loves Monuments argazki lehiaketako hamabost irabazleak iragarri dituzte. Wikipediaren atzean dagoen Wikimedia Fundazioak urtero antolatzen du eta munduko argazki lehiaketa handiena da. Iaz 46 herrialdetako 4.700 argazkilarik parte hartu zuten, lizentzia libreak... [+]


Euskarazko Wikipedia genero desoreka gainditzeko lanean

Historikoki egin diren entziklopedia gehienetan gizonezkoek leku handiagoa izan dute emakumezkoek baino. Wikipedian ehunekoa handiagoa bada ere, desoreka nabaria da. Gauza bera gertatzen da euskarazko Wikipedian ere. Hala ere, egoera horri buelta eman nahian ari dira wikilariak.


2024-02-02 | Sustatu
Wikiflex: Wikipediaren filmoteka, streaming modura

Wikiflex da Wikipediako Netflix moduko bat. Entziklopedia libre globalaren multimedia atalean, Wikimedia Commons-en, hainbat ikus-entzunezko material daude, eskubidez libre izatera pasatu diren film asko barne. Programatzaile batek, Magnus Manke alemanak, horien... [+]


2023-10-11 | Sustatu
Euskal ondarea airetik drone bidez, Wikipediarako irudi libreak

Euskal Herria airetik... Helikopteroz lehenago eta dronez oraintsuago egindako bideoak ezagutzen ditugu, ETBn saioak egon ziren, gaur egunean sustapen bideoetan ohikoak dira. Baina berritasun interesgarri bat oraingoan: Xabier Cañas wikilariaren eskutik, eta Euskal... [+]


Mugikorrari ere hitz egin euskaraz

Mozilla Fundazioak, Firefox nabigatzaile librearen garatzaileak, beste balio batzuetan oinarritutako ahots ezagutza teknologiak sortzeko apustua egin zuen, Common Voice proiektua garatuz.


2023-03-09 | Sustatu
Euskarazko Wikipedian emakumezkoen 15.000 biografia (oso aurrerapen nabarmena da)

Euskarazko Wikipediak jakinarazi du, Emakume Langilearen Nazioarteko Egunean, emakumezkoen biografien kopuruak 15.000 pertsonen langa gainditu berri duela. Duela urte eta erdi gainditu zen 10.000 emakumezkoen marka, eta hazkundea nabarmena da, baita portzentaian ere; %20tik... [+]


Creative Commons lizentziek 20 urte bete dituzte

2001ean sortu zen irabazi asmorik gabeko Creative Commons erakundea eta 2002an izen bereko lizentziak argitaratu zituzten. Bi gertaera horien 20. urteurrena ospatzen ari dira.


2022-11-02 | ARGIA
‘Pantailaldia’ ekimenarekin bat egin du ARGIAk

Pantailetatik jasotzen dugunak hizkuntza ohituretan “zuzeneko eragina” duela iritzita, astebetez euskarazko ikus-entzunezkoak kontsumitzeko eta horretarako dauden zailtasunez ohartarazteko xedez abiatu du Pantailaldia ekimena Pantailak Euskaraz elkarteak. ARGIAk bat... [+]


2022-10-20 | Sustatu
Euskarazko Wikipedia 400.000 artikulutara iritsi da

Astearte gauez Euskarazko Wikipediak 400.000 artikuluen langa gainditu zuen. Mugarrirako azken egunetan prestaturiko Justizia klimatikoa artikulua prestatu zen; zenbait wikilarik landu dutena, eta estatistiketan une zehatzean argitaratzeko prestatu zena. Hizkuntza bertsioen... [+]


2022-02-21 | Sustatu
Hamar Milako marka, erronka inportante bat euskarazko Wikipediarentzat

Wikipediaren kalitate eta interes orokorra bermatzeko (edo kalibratzeko) tresna bat Wikimedia Fundazioak proposatutako Hamar Mila (10.000) artikulu funtsezkoen zerrenda da. Jakintzaren hainbat alorretan "funtsezko" artikuluak zerrendatu dituzte (ikusi azalpena galegoz,... [+]


2022-01-10 | ARGIA
Patenterik gabeko COVID-19aren aurkako txerto “librea” Indian erabiltzea baimendu dute

Patenteetatik libre dagoen COVID-19aren aurkako txerto berri bat sortu du Texasko haurrentzako ospitaleko txertoen garapenerako zentroak (AEB). Indiak dagoeneko onartu du txerto hori erabiltzeko emergentziazko baimena eta haren sortzaileek espero dute laster Indonesian,... [+]


Toribio Altzaga, Dorothy Parker, Winnie-the-Pooh... Hauek dira 2022an jabetza publikora pasa diren egile eta obra batzuk

Sorkuntza-lanen jabetzak zeresana eman ohi du haien egileak hil ondoren ere, baina beti iristen da hildako artistaren oinordekoekin ika-mikak amaitzen diren momentua: egile-eskubideak iraungi eta obra jabetza publikora pasatzen den momentua. Herrialde bakoitzean hori gertatzeko... [+]


2021-09-16 | ARGIA
Lizentzia libreak, euskal hedabideen etxea eraikitzeko tresna

Iskanbila sortu da Twitterren aste honetan, ARGIAk berrerabili egin duelako Aiurri hedabideak argitaratutako elkarrizketa bat, Creative Commons Aitortu – Berdin partekatu lizentzia baliatuz. Sare sozialak ez dira ingurune onena mota honetako gaiei buruz eztabaidatzeko eta... [+]


Eguneraketa berriak daude