Olaia Beroiz: “Emakume errepresaliatuen kemena gogoratzea ezinbestekoa da”

  • Iruñeko Txantrea auzoko kale-izendegian frankismoan errepresaliatuak izan ziren hamar emakume gogoratuko dituzte. Ekitaldia egin zuten atzo eta auzoaren hegoaldean dagoen plaza bat oroimen gune ere izendatu zuten. "Garrantzitsua da historian gertatutakoa gogoratzea; berriz errepikatzea nahi ez badugu ezinbestekoa da", adierazi zuten Txantrea Auzo Ekimeneko kideek. Kale horiek eramanen dituzten plaken erreplika eman diete errepresaliatutako emakume horien senideei. Olaia Beroizen birramona da horietako bat eta Euskalerria Irratian kontatu du haren historiaren pasartea. 


2024ko apirilaren 29an - 06:40
Azken eguneraketa: 10:21
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.

Frankismoan errepresioa pairatu zuten hamar emakumeren izenak kale izendegi bilakatu dituzte Txantrean. Auzoko kaleetako karteletan ageriko dira Julia Bea Soto, Dora Serrano Baztan, Aurora Gomez Urrutia, Maria luisa Elio Bernal,, Josefina Gerendiain Caro, Nemesia Baztan Turrau, Ramona Zapatero Zapatel, Matilde Huitzi Navaz eta Mari Carmen Huder Carlosena. Euren izenak hartuko dituzte kale eta plazek hemendik aurrera. Hala, memoriarako "baliagarria" izanen da espazio publiko hori eta gogoan izanen dituzte Txantrean.

Iruñeko Udaleko alkatea, Joseba Asiron eta gainerako alderdietako zinegotziek kale izendegiko plaken erreplika bana eman diete emakume horien senitartekoei. Txantrea Auzo Ekimena taldeko kideen babesa izan du ekitaldiak ere: "Bizitako hura errepika ez dadin ezinbestekoa da herriak memoria izatea eta gaurko ekimena horretara bideratuta dagoela uste dugu", esan du taldeko ordezkarietako batek.

Nemesia Baztan Turrau

 "Emakume errepresaliatuen kemena gogoratzea ezinbestekoa da", esan du Euskalerria Irratian egindako elkarrizketan Olaia Beroizek, Nemesia Baztan Turrau zenaren birbilobak. Ez zuen ezagutu Beroizek bere birramona, baina amona Consuelok asko hitz egin zion bere ama zenaz: "Jandako errepresioaren berri kontatu digu beti. Nola, gorritzat jo zituzten eta nire birbilobaren senarra lanetik atera zen egun batez fusilatu zuten. Ez dugu oraindik haren gorpurik aurkitu. Amona Consuelo duela sei hilabete zendu zen pena horrekin. Poza ere bazuen atzoko ekitaldiaren berri jakin zuelako", azaldu du Beroizek. Elkarrizketa osorik entzun daiteke hemen:

 

 


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Kale izendegia
Frankismoak errepresialatutako emakumeen izenez jantziko dira Txantreako karrikak

Hiru urteko lanaren emaitza jaso du Iruñeko Udalak sinatutako dekretuak. Auzotik sortutako ekimenari esker, zazpi kale eta hiru plaza izendatuko dituzte.


2023-12-13 | Axier Lopez
Gipuzkoa konkistatu zuen Gaztelako erregearen omenezko kaleari izena aldatu dio Arrasateko Udalak herritarren eskariz

Gipuzkoa Nafarroako Erresumatik aterarazi eta Gaztelarentzat konkistatu zuen Alfonso VIII. erregearen omenezko kaleari izena aldatuko diote. Horren partez, “17 emakume" deituko da kale hori, frankismoaren lege matxisten aurka borroka egin zuten herriko emakume batzuen... [+]


2022-09-23 | ARGIA
Kale izendegi parekidea helburu, Veronica Urkiola plaza inauguratuko dute Hondarribian

Hiriko paisaian eta zehazki kaleetan emakumeek duten presentzia urria orekatzeko asmoz, zazpi plazari emakumeen izenak jartzea proposatu zuen Hondarribiko Emeki emakumeen elkarteak. Zazpigarrena inauguratuko dute larunbat honetan: Veronica Urkiola Lekuona plaza.


Karriketako plakak euskaraz ere jartzea “gure hizkuntza kalean ikusgai egiteko aurrerapauso handia izan da”

Sartagudako esperientziari jarraiki, zonalde ez euskaldunean kokatuta dagoen Lodosan ere gaztelania hutsean zeuden karriketako plakak bi eletan jartzea lortu du Lodosa Bizirik ekimenak. "Euskara bere lekua hartzen eta poliki-poliki bidea egiten" ari dela kontatu digu... [+]


2022-07-14 | Peru Iparragirre
Axier Lopez
“Dekolonialitateari buruzko eztabaida pil-pilean dagoenean gure zilborrari begirako diskurtsoak gailendu dira hemen”

Gure heroiak liburua idatzi du Lopezek Elkanoren mundu biraren bosgarren mendeurrenaren aitzakian, eta ARGIAk argitaratuko du, irailean. Euskal Herriko kaleetan kolonialismoarekin eta esklabotzarekin lotura duten pertsonaiek duten presentzia aztertu du, nazioartean sinbolo... [+]


2022-04-22 | Axier Lopez
Espainiako kolonialismoarekin lotutako bost kaleren izenak aldatzea eskatu dute Orion

Orioko bost kaleri izena aldatu diete Etxeluze gaztetxeko kideek hilaren hasieran, bideo batean jaso dutenez. Espainiako Inperioaren zerbitzura aritutako hiru militar eta bi goi arduradunen omenezko kaleak dira. Aldarrikapen hau ez da berria. 2019ko Gazte Festen hasieran bost... [+]


2021-01-05 | ARGIA
Euskal Herriko emakume ahaztuen izenak Iparraldeko kaleetan

Les Bascos elkarteak abiarazi du "Berdintasunaren bideak" ekinema, Euskal Herriko historiako emakume ezezagunak gogora ekartzeko. 


2020-01-14 | ARGIA
Gasteizko Espainia plaza berriz ere Plaza Berria izan dadin, sinadura bilketa

Presio herritarra egin eta gaia Udalera eramateko asmoz, sinadura bilketa abiatu dute interneten, 1936ko Espainiako Gerra Zibilaren ondorioz Espainia plaza izena hartu zuenak jatorrizko izena berreskuratu dezan: Plaza Berria.


Izen frankistak kenduko dituzte Erandioko kale-izendegitik

Aho batez onartu zuen Erandioko osoko bilkurak, urriaren 31ko saioan, frankismoagaz lotutako pertsonen izenak kentzea kale-izendegitik. Horien ordez zer izen ipini erabakitzeko herri-kontsulta egingo dute.


2019-06-18 | ARGIA
Katalina Foixekoaren etorbideari Espainiako Armada izena jarriko dio berriz Navarra Sumak

Hala jakinarazi du Iruñeko Udalak ohar bidez. Aurreko alkate Joseba Asironek apirilean aldatutako etorbidearen izena lehengora itzuliko dute.


Donostia: gizonen hiria?

Non daude emakumeen izenak? Donostiako espazio publikoen izendegian emakumezkoen izena aurkitzea lan zaila da. Grosen, esaterako, ez dago emakume izena duen elementu bakar bat ere. Emakumeak eta Hiria Foroak urte ugari daramatza hiria genero ikuspegitik lantzen, eta gabezia hori... [+]


2015-02-20 | Estitxu Eizagirre
“Andre kalea” izena berreskuratuko du Hernanik

Hernaniko udalak "Andre kalea" izena itzuliko dio ofizialki larunbatean herriko kaxkoko kale nagusietako bati. Etxetik aulkiak jaitsi eta elkarrekin kalean lan eta jolas egiten zuten haiei leku egingo die izendegiak.


Eguneraketa berriak daude