OEE berri baten alde
Orain dela egun batzuk Aitor Montes Lasarte jaunaren idatzi bat irakurri nuen, euskal osasun arloa euskalduntzen etengabeko lana egin duen medikuarena, eta horregatik hark jarri duen izenburua hartu dut hemen agertuko ditudan hausnarketak egiteko.
Neure burua legitimatuta ikusten dut azalpen hauek egiteko, izan ere 1980ko hamarkadaren bukaeran Osasungoa Euskalduntzeko Erakundea-ren (OEE) fundatzaileetako bat izan bainintzen, lehen legeztatze hartan eta lehendabiziko estatutu haiek prestatzen. Ondoren, elkartearen zuzendaritza organoek estatutu haiek aldatu zituztelakoan nago.
Ikastoletan ikasitako mediku egoiliarren lehen belaunaldi hark eman zion hauspoa elkarteari. Gurutzetako Ospitaleko zuzendaritzan entzuten hasi nintzen egoiliar euskaldun talde bat hasia zela saio klinikoak euskaraz egiten. Era berean, Arantzazuko Amaren Ospitalean mediku batzuek testu labur batzuk euskaraz idatzi ere egin zituzten, ondoan itzulpena jarrita, Donostiako Arantzazu Ospitaleko historia klinikoren batean.
Aitorrek ongi dioenez, ez da egon urte hauetan guztietan elkarteko kide kopuruan gorakada nabarmenik, eta ez da izan aldarrikatzeko ekimenik administrazioaren, sindikatuen, alderdi politikoen aurrean, ezer edo gutxi egin baitute, herritar euskaldunei osasun asistentzia euskaraz ematea bermatzeko
Elkartearen helburua –batzuen gogoan, horien artean neu– jardun horiei sostengua ematea zen eta administrazioari eta politikariei exijitzea euskararen erabilera normalizatzen joan zedila osasun arloan. Batzuk ez geunden ados beste fundatzaile batzuen zuhurtasun edo “militantziarekin”, nahiago baitzuten amore eman, eta soilik jardun euskara teknikoa sakontzen, hura ikasteko ikastaroak antolatzen, euskarazko jardunaldi zientifikoak bultzatzen, eta abar. Orduan aitzakia zen ez zegoela behar beste mediku elebidun. Hogeita hamar urte geroago, OEEko kide esanguratsuek argudio hori bera ematen dute aitzakia gisa, herritar euskaldunei zuzendutako txostenak idazten ez hasteko.
Aitorrek ongi dioenez, ez da egon urte hauetan guztietan elkarteko kide kopuruan gorakada nabarmenik, eta ez da izan aldarrikatzeko ekimenik administrazioaren, sindikatuen, alderdi politikoen aurrean, ezer edo gutxi egin baitute, herritar euskaldunei osasun asistentzia euskaraz ematea bermatzeko; eta euskarak berreskura dezan herrialde bakoitzean hizkuntza normalizatu guztiek osasun arloan duten lekua.
Kanpotik begiratuta, gaur ez bainaiz OEEko kide, ikusirik zer-nolako emaitza eskasak lortu diren hogeita hamar urte hauetan, badirudi egoera honetatik irteteko aldaketa bat behar litzatekeela, izan ere ez baitago era honetako erakunde batek behar lukeen elementu proaktiborik, eta horixe da, hain zuzen ere, osasun arloan euskararen etorkizuneko erabilerak behar duena.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Azaroaren 25ean, Indarkeria Matxistaren Aurkako Nazioarteko Egunean, Steilas sindikatuko Idazkaritza Feministak kartel bat argitaratu du: Gure gorputza gudu zelai bat da du leloa, eta Hego Euskal Herriko ikastetxe guztiek jaso dute. Gatazka armatuetan emakumeek eta adingabeek... [+]
Mundu-mailan antifeministak eta arrazistak diren gorroto-diskurtsoak larriki areagotzen ari diren testuinguruan bizi gara. Mundu zabalean sare sozialek zein agenda
politikoek txertatzen dituzte eskuin-muturreko narratibak. Arrazismoa eta antifeminismoa tokian tokiko... [+]
Askotan gertatu izan zait etxetik lanbroari so egon ostean, blai bukatuko dudala jakin arren, aterkirik ez hartzea. Zergatik ote? Beharbada, aterkia hartzeko gogorik eza? Beharbada, bustiko ez naizen itxaropena? Kontuak kontu, ondorioa beti berbera izan da. Esaerak dio, euri... [+]
Gogoan daukat, 16 urterekin, Bergarako epaitegi aurrean egindako euskararen aldeko elkarretaratze batean identifikatu ninduela Ertzaintzak lehen aldiz. Euskal Herrian epaitegiak euskalduntzeko aldarria zilegi zela pentsatzen genuen, baina, orduan ere, faltako zen baimenen bat,... [+]
Tanta hotzak Valentzian eragindako hondamendiak irudi lazgarriak utzi dizkigu; batetik, izan dituen berehalako ondorioengatik, eta, bestetik, nolako etorkizuna datorkigun aurreratu digulako: halako fenomeno klimatiko muturrekoak gero eta ugariagoak eta larriagoak izango direla,... [+]
Nafarroako Energia Planaren eguneraketa oharkabean igaro da. Nafarroako Gobernuak jendaurrean jarri zuen, eta, alegazioak aurkezteko epea amaituta, gobernuko arduradun bakar batek ere ez digu azaldu herritarroi zertan oinarritzen diren bere proposamenak.
Gobernuak aurkeztu... [+]
Sobietar Batasuna desagertu zenetik errusofobia handituz joan da. NBEko Segurtasun Kontseiluaren 2002ko segurtasun kontzeptua oso argia da, eta planetaren segurtasun eta egonkortasunak AEBei erronka egiteko asmorik ez duen estatuen menpe egon behar dutela adierazten du. AEBei... [+]
Andoni Urrestarazu Landazabal Araiako herrian 1902ko uztailaren 16an jaio zen eta 1993ko azaroaren 21ean hil zen Gasteizen. 31 urte bete dira jadanik eta bere izena eta izana aitortzeko une aproposa dela deritzot, ez baita ongi ezagutzen utzitako ondarea. Umandi, bere herriko... [+]
Autobiografia idaztea omen da garapen pertsonalerako tresnarik eraginkorrena, askatzaileena. Iraganeko kontuei tira egin eta gogora ekartzeak, orainaldiko korapiloak askatzen laguntzen omen du. Bai, laguntzen du orainaldia ulertzen eta komeni zaigun etorkizun bat marrazten... [+]
Pandemiaren iragarpenetik Valentziako tragediarainoko errepasoa egin eta ondorioztatu dut gezurra eta forupea suhesi gisa dituen kudeaketa instituzional negargarria klase gobernariaren konstantea dela.
Ez dugu gobernari ordezko baliogarririk sistema pendular hau aldatzen ez... [+]
Azaroaren 19a komunaren munduko eguna da. Gaur oraindik ere, XXI. mendean, langile askok, hemen, Euskal Herrian bertan, ez daukate haien lanaldietan komuna erabiltzeko eskubidea. Horren adibide dira garraioko langile asko.
Komunak osasun publikoaren giltzarria dira, eta... [+]
“Ibiliz ikasten da ibiltzen, eta kantuan kantatzen”. Horixe izan da aste honetako ikasgaietako bat C2ko taldeetan. Helburua ez zen abesten edo oinez ikastea, gerundioa behar bezala erabiltzea baizik. Zer pentsatua eman dit jarduerak, eta irakasten nola ikasten dugun... [+]
Adimen artifiziala gizakion eremu asko ordezkatzen ari dela badakigu: erosotasuna, abiadura, efizientzia... Mundu kapitalista honen abiadura beharretan, gizakion ahalegina oztopo dela sinetsarazi digute. Gure, klase xumeen, egiteko eta sortzeko aukerak murrizteko erasoak leku... [+]
Azken asteotan, arkitekturan dihardugunontzat ez da posible izan Valentziako klima gertaera gure lan hizketaldira ez ekartzea. Uraren ibilbidea eraikinen estalkietan, estolderietan, plazetan eta parkeetan pentsatu eta diseinatu behar ditugulako. Ongi dakigu giza eskalako ur... [+]
Autoestimuak batzuetan gauza intimoa dirudi. Baina autoestimuak zerikusia baldin badu norberak bere buruaz duen irudiarekin, norbere buruari ematen zaion balioarekin, zerikusia izango dute hartu ditzakeen erabakiek ere. Zer balio du erabakirik hartu ezin duen norbaitek? Eta... [+]