OEE berri baten alde
Orain dela egun batzuk Aitor Montes Lasarte jaunaren idatzi bat irakurri nuen, euskal osasun arloa euskalduntzen etengabeko lana egin duen medikuarena, eta horregatik hark jarri duen izenburua hartu dut hemen agertuko ditudan hausnarketak egiteko.
Neure burua legitimatuta ikusten dut azalpen hauek egiteko, izan ere 1980ko hamarkadaren bukaeran Osasungoa Euskalduntzeko Erakundea-ren (OEE) fundatzaileetako bat izan bainintzen, lehen legeztatze hartan eta lehendabiziko estatutu haiek prestatzen. Ondoren, elkartearen zuzendaritza organoek estatutu haiek aldatu zituztelakoan nago.
Ikastoletan ikasitako mediku egoiliarren lehen belaunaldi hark eman zion hauspoa elkarteari. Gurutzetako Ospitaleko zuzendaritzan entzuten hasi nintzen egoiliar euskaldun talde bat hasia zela saio klinikoak euskaraz egiten. Era berean, Arantzazuko Amaren Ospitalean mediku batzuek testu labur batzuk euskaraz idatzi ere egin zituzten, ondoan itzulpena jarrita, Donostiako Arantzazu Ospitaleko historia klinikoren batean.
Aitorrek ongi dioenez, ez da egon urte hauetan guztietan elkarteko kide kopuruan gorakada nabarmenik, eta ez da izan aldarrikatzeko ekimenik administrazioaren, sindikatuen, alderdi politikoen aurrean, ezer edo gutxi egin baitute, herritar euskaldunei osasun asistentzia euskaraz ematea bermatzeko
Elkartearen helburua –batzuen gogoan, horien artean neu– jardun horiei sostengua ematea zen eta administrazioari eta politikariei exijitzea euskararen erabilera normalizatzen joan zedila osasun arloan. Batzuk ez geunden ados beste fundatzaile batzuen zuhurtasun edo “militantziarekin”, nahiago baitzuten amore eman, eta soilik jardun euskara teknikoa sakontzen, hura ikasteko ikastaroak antolatzen, euskarazko jardunaldi zientifikoak bultzatzen, eta abar. Orduan aitzakia zen ez zegoela behar beste mediku elebidun. Hogeita hamar urte geroago, OEEko kide esanguratsuek argudio hori bera ematen dute aitzakia gisa, herritar euskaldunei zuzendutako txostenak idazten ez hasteko.
Aitorrek ongi dioenez, ez da egon urte hauetan guztietan elkarteko kide kopuruan gorakada nabarmenik, eta ez da izan aldarrikatzeko ekimenik administrazioaren, sindikatuen, alderdi politikoen aurrean, ezer edo gutxi egin baitute, herritar euskaldunei osasun asistentzia euskaraz ematea bermatzeko; eta euskarak berreskura dezan herrialde bakoitzean hizkuntza normalizatu guztiek osasun arloan duten lekua.
Kanpotik begiratuta, gaur ez bainaiz OEEko kide, ikusirik zer-nolako emaitza eskasak lortu diren hogeita hamar urte hauetan, badirudi egoera honetatik irteteko aldaketa bat behar litzatekeela, izan ere ez baitago era honetako erakunde batek behar lukeen elementu proaktiborik, eta horixe da, hain zuzen ere, osasun arloan euskararen etorkizuneko erabilerak behar duena.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Duela aste batzuk, Diputazio kalean, Gasteizko erdigunean, bi gizonek etxerik gabeko pertsona bat bota zuten lo egiten zuen lokalaren kanpoaldeko eskailera-buru txikitik. Bota ez ezik, berehala metalezko baranda bat ere jarri zuten lonjaren aurrean. Lokala luzaroan hutsik egon... [+]
Antzokiko argiak piztu dira. Diskretuki, pasabideetan nabil: emanaldi eskolarra hastear dago. Gazteak korrika doaz beraien eserlekuetara, bizi-bizi eta alai. Ateraldiak askapenaren zaporea du, baina askatasun sentsazio hori gaztelaniaz edo frantsesez mintzo da. Goiz honetan,... [+]
Wikipedian bilatu dut hitza, eta honela ulertu dut irakurritakoa: errealitatea arrazionalizatzeko metodologia da burokrazia, errealitatea ulergarriago egingo duten kontzeptuetara murrizteko bidean. Errealitatea bera ulertzeko eta kontrolatzeko helburua du, beraz.
Munduko... [+]
Berriki zabaldu da Gazako lurralderako Egiptok egindako hirigintza-antolaketa plana. Marrazki batean jaso dira etorkizuneko kale, eraikin eta iruditeria, oraindik metraila eta lehergailuen usaina darion errealitate baten gain. Hirigintza proposamena, beste bonba jaurtiketa bat... [+]
Bizitza erdigunean jartzeko abagunea ikusi genuen feministok zein ekologistok Covid-19 pandemia garaian. Ez ginen inozoak, bagenekien boteretsuak eta herritar asko gustura itzuliko zirela betiko normaltasunera. Bereziki, konfinamendu samurra pasa zutenak haien txaletetan edo... [+]
Segurtasun falta dagoen irudipena handitu dela azaldu du Eustaten azken txostenak. Gurean, Trapagaranen, Segurtasuna orain, delinkuenteen aurka manifestaziora deitu dute herritar batzuek.
Bi izan dira sentsazio hori zabaltzeko arrazoiak. Batetik, udalak Udaltzaingoaren... [+]
Badira etxebizitzak saltzeko atarietara harpidetuta daudenak, etxe bat erosi nahiko luketelako. Tarteka etxeak ikusteko hitzorduak ere egiten dituzte, eta seguru nago saltzaileak badakiela pertsona horiek ez dutela etxea erosiko, ez bisitan etxeari aurkitzen dizkioten baina... [+]
Haurtzaroaren amaiera eleberri distopikoa idatzi zuen Arthur Clarkek, 1953. urtean: jolasteari utzi dion gizarte baten deskribapena. Eta ez al da bereziki haurtzaroa jolasteko garaia? Jolasteko, harritzeko, ikusmiratzeko eta galdera biziak egiteko unea. Ulertzeko tartea zabalik... [+]
Juan Bautista Bilbao Batxi idazleak barku batean egiten zuen lan, eta bere bidaietako kronikak bidaltzen zituen Euzkadi egunkarira. Horri esker, XX. mende hasierako mundu osoko kronika interesgarriak ditugu, euskaraz. 1915eko ekainean, hain zuzen, Murtzian egin zuen... [+]
Hizkuntzakeriatik edo glotofobiatik eta, zer esanik ez, euskararen aurkako gorrototik, askotan ikusi izan dugu gure euskara makila guztien zahagi bihurturik. Azkena, Anton Arriola Kutxabankeko presidentea ibili zaigu makilakari lanetan gure hizkuntzari astindu eta makilakada... [+]
Ez dezazuela lotura hau Ezkiotik bilatu, ez eta Altsasutik ere, are gutxiago Ebro ibaia Castejonetik zeharkatuz. Euskal Yaren eta Nafarroako AHTaren arteko lotura, edo hobeto esanda, loturak, dagoeneko errealitate bat dira. Pluralean dauden lotura horiexek dira kezkatu beharko... [+]
Ez atera zalapartarik, ez konfrontatu, ez biktimizatu... eta obeditu. Subjektu zapaldu gisa, kasu honetan euskaldun gisa, mintzo gara, zenbatetan entzun behar izan ditugu halakoak? Ironiaz, honelaxe esan zuen, duela bi urte, Euskaltzale Independentiston Topaketan, Amets... [+]
Aurten "Israel Premier Tech" txirrindularitza talde israeldarra ez da Lizarraldeko Miguel Indurain Sari Nagusia lasterketara etorriko. Berri ona da hori Palestinaren askapenaren alde gaudenontzat eta munstro sionistarekin harreman oro etetea nahi dugunontzat, izan... [+]
Intsumituek denbora luzez egindako borroka gogorra eta mingarria izan zen, baina irabazi zuten, eta garaipen hura behin betikoa izango zela uste genuen, atzera bueltarik gabea. Baina badirudi, politikari batzuen ahotik aterata, eskalada militaristari gorazarre egin eta berriz... [+]