Tohono O'Odham herria protestan erdibituta utziko dituen Trumpen harresiaren aurka

  • O'Odham herri indigena AEB eta Mexiko estatuen menpe bizi da. Desertua nagusi den beren lurraldea bi estatutan banatuta ikustea gutxi ez, urteetan hegoaldetik iparraldera doazen migratzaileen pasabide arriskutsua, Donald Trump egiten ari den murruak nabarmen erdibituko du. Azken asteetan protestak antolatzen ari dira, eta astelehenean istiluak izan dituzte poliziarekin.


2020ko irailaren 23an - 15:39

AEBetako Arizona estatuan, Tohono O’odham herriaren defendatzaileek harresiaren eraikuntza blokeatu nahi lukete. Organ Pipe parke nazionala zatitzen eta hondatzen ari direla gogor salatu dute herritarrek. "Guk ez genuen muga zeharkatu, mugak zeharkatu gintuen gu", dio herritar batek Avispa Midia hedabideko erreportaje honetan.

"Mugak = Genozidioa, Harresirik ez O'Odham Herrian" gisako pankartak zabaldu dituzte, Democracy Now hedabidearen albistean irakur daitekeenez. Mugaz arduratzen diren poliziak eta Parke Nazionaleko poliziak agertu eta hainbat orduko ekinaldiaren ostean, protesta dispertsatu dute.

Tohono O'Odham hitzek "Desertuko jendea" esan nahi dute beren hizkuntzan eta espainiar konkistatzaileek jarritako "Papago" hitza gaitzesten dute beren burua izendatzeko. Ingelesezko wikipedian irakur daitekeenez, O'odham hizkuntza hizkuntza uto-aztekarra da eta 9.750 hiztun zituela kalkulatu zuten 2000. urtean. Egoera hori izan arren, AEBetako 10 hizkuntza indigena indartsuenen artean zegoen, eta Arizonako estatuan Apatxera eta Navajoarekin batera hiru hizkuntza indigenetako bat da.

Azpiko bideoan herri honi buruzko informazio gehiago aurki daiteke gaztelaniaz eta ingelesez.

Harresia: Erdibitutako nazioa dokumentala ingelesez.

 


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Estaturik gabeko nazioak
Lastozko txapelak, gurpildun aulki bat eta hiru ibilgailu
Puigdemontek nola egin zien iskin poliziei?

Carles Puigdemonten ihesaldiaren bertsio bat kontatu du La Vanguardiako kazetari Mayka Navarrok, "iturri ofizialetatik lortua". Lastozko txapelak, gurpildun aulki bat eta hiru ibilgailu erabili zituzten mossoak nahasteko. Puigdemontek “gaur edo bihar” hitz... [+]


Sardiniak ezetz esan dio kolonizazio energetikoari

Haize-erroten eta eguzki-plaken ezarpen zabalarekin kezkatuta, populazioa "espekulazio energetiko" gisa kalifikatzen duen joera bati aurre egiten ari da.


2024-08-08 | ARGIA
Puigdemont Kataluniara itzuli da zazpi urteren ondoren, eta berriz ere desagertu da

Carles Puigdemont erbestetik itzuli da Kataluniara zazpi urteren ondoren. Salvador Illaren inbestidura saiora joan baino lehen, Bartzelonako Garaipenaren Arkuan hitzaldi labur bat eman du milaka lagunen aurrean. Poliziak Puigdemont atxilotzeko agindua du, baina ez du lortu... [+]


Israel Donostiako Klasikotik kanporatzeko eskatu du Gernika-Palestina herri ekimenak

Larunbatean zeharkatuko ditu hiriko kaleak Donostiako Klasikoak, eta Gernika-Palestina herri ekimenak Israelek bertan duen presentzia salatu du, prentsaurreko batean. Adierazi dutenez, “genozidioa eteten ez duten bitartean” klasikoak ez luke Israel-Premier Tech... [+]


Egiazko arrazoia Israelek Hamas eta Hezbollahko buruzagiak hiltzeko

Israelek Hamas eta Hezbollahko buruzagiak hiltzeko helburua ez da erresistentzia ahultzea. Benetako asmoa da inteligentzian eta arlo militarrean bere nagusitasunaren irudia berrezartzea Israelgo iritzi publikoaren aurrean .


Puigdemontek esan du osteguneko inbestidura saioan izango dela

2017tik Bruselan dago Kataluniako presidente ohia, baina itzultzea erabaki du Generalitateko hurrengo presidentearen inbestidura eztabaidarako. “Normaltasun demokratikoko baldintzak ez” izatea salatu du, eta aipatu du itzultzeak suposatzen duen atxiloketa arriskua.


Israelgo armagile nagusiaren fabrika batera sartu eta gerrarako materiala suntsitu dute Erresuma Batuan

Palestine Action taldeak dio bere ekintzaileek astelehen goizean (abuztuak 6) Elbit-ek Bristolen duen fabrika "inbaditu" dutela. Ikerketa eta fabrikazio zentroa oso zainduta dago, eta espetxeko furgoneta bat erabili dute kanpoko perimetroa txikitzeko.


La Fábrica Bonita: energia eta elkar-laguntzari buruzko istorio txiki bat

"Ez dugu aukerarik, hauxe da gure lantokia. Eusten saiatuko gara ". Itxiera eragozteko, Italiako fabrika bateko langileek "industria behetik birmoldatzearen" aldeko apustua egin dute, ekoizpen-bitartekoak beraiek kontrolatuta. Kanarietako energia-komunitate... [+]


Hamaseko buru politikoa hil dute Iranen, eta Israelek eskualde mailako gerra elikatzen jarraitzen du

Hamas, Iran eta beste hainbat eragilek Israeli egotzi diote erasoa, baina oraingoz ez du egiletza onartu. Horrez gain, Hezbollahko agintari garrantzitsu bat hil du Israelek asteazkenean Beiruten, eta ostegunean Israelgo Armadak ziurtatu du Hamaseko buru militarra hil zuela Gazan... [+]


Frantziak Marokorekin bat egin eta Mendebaldeko Sahararen gaineko soberania aitortu dio

Emmanuel Macron Frantziako presidenteak Marokoko Mohamed VI erregeari gutuna bidali dio babesa adierazteko.


2024-08-01 | Gedar
Ehunka kolono sionista oldarka sartu dira presondegi batera, hainbat torturatzaile babesteko

Bederatzi militar sionista atxilotu dituzte, Sde Teimango kartzelan preso palestinar bati egindako torturengatik; besteak beste, metalezko barrak sartu zizkioten ipurtestetik. Kolono "zibilen" eta soldaduen protestak piztu dira torturatzaileekin elkartasunez, eta... [+]


Netanyahuren bisita AEB-etara
Palestinako auzia erabakigarria izan daiteke demokratentzat AEBetako hauteskunde presidentzialetan

AEBetako hauteskunde presidentzialetarako hautagaiek Israeli babesa berretsi diote Netanyahuk herrialdera egindako bisita baliatuta, Alderdi Demokratarena barne. Demokraten hautesle ugarik, ordea, genozidioaren inguruko jarrera jarri dute bozka emateko baldintza gisa.


2024-07-30 | Xabier Iaben
Aragoiko Asabón errekan barna bizikletaz
Pardina eta makien arrastoan

Aragoiko Asabón errekak zeharkatzen duen lurraldeak hainbat ustekabe eder gordetzen ditu. Ez naiz historialaria, eta, hortaz, ez dut halako kronika historiko bat eginen. Bereziki mendizale gisa mintzatuko naiz, aspaldi honetan nire gogoak –nire senak– halako... [+]


2024-07-30 | Gedar
Sare sozialetan, 9.500 profil eta eduki zentsuratzeko eskaera egin zuten agintari sionistek hilabetean

Urriaren 7tik azaroaren 4ra bitartean, milaka profil eta eduki ezaba zitzatela eskatu zieten sionistek hainbat plataformari. Eskaeren %60 izan ziren Meta taldeari, eta horien %94 bete zituen enpresak.


Rafahko ur erreserbak suntsitu ditu Israelek

Ur hornidura % 94 murriztu dute sionistek Gazan urritik hona. Biztanleriari ura ukatzea gerra krimena da nazioarteko legearen arabera. Milioitik gora palestinarrei ematen zien zerbitzua Rafahko biltegiak. 


Eguneraketa berriak daude