Nota jarri diote hautagai zerrenden euskararekiko konpromisoari
Duela urtebete abiatu zuen Aiaraldeko Euskalgintza Kontseiluak ‘Hautagai Euskaldunak’ dinamika, datorren maiatzaren 28ko udal hauteskundeei begira. Euskaraz dakiten alkategai eta zerrendakideak hautatzea eskatu zieten talde politikoei, eta nota jarri diote zerrenda bakoitzari.
Mahai gainean daude karta guztiak. Iragan astean argitaratu ziren ofizialki maiatzaren 28ko udal hauteskundeetarako zerrenda guztiak, eta Aiaraldeko Euskalgintza Kontseiluko kideek lan eskerga egin behar izan dute. Izan ere, banan banan aztertu dituzte eskualdeko zerrendak, hautagai euskaldunen kopurua zenbatu eta, modu horretan, zerrenda bakoitzari puntuazio bat jartzeko.
Iragan ostegunean egin zituzten publiko azterketaren emaitzak, Faktorian eginiko agerraldian. Bertan gogorarazi zuten duela urtebete (2022ko apirilean) abiatu zutela ‘Hautagai Euskaldunak’ dinamika. “Lehenbizi, eskualdeko udaletan ordezkaritza zuten alderdiekin bildu ginen, guztiekin”, azaldu zuten.
Dokumentu bat aurkeztu zieten talde politikoei, beranduago (ekainean) publiko egin zutena. “Bi atal nagusi zituen: bat, alderdiei hautagai zerrenda publikoa egiterakoan, hautagai bakoitza euskaldun osoa, euskaldun hartzailea edo erdalduna zen izendatzea; eta bi, hautagai zerrenda bakoitzari euskararen ikuspuntutik nota bat jarri eta hori publiko egingo genuela azaldu genuen”.
“Gardentasuna ariketa bat” eskatu zieten alderdiei, hautagaien hizkuntza gaitasuna jakitea “berebiziko informazioa” dela iritzita, “herritarrek modu burujabe eta nahikoa informazioarekin egikaritu dezaten boto eskubidea”.
Horrekin batera, zerrendetan hautagai euskaldunak egotea sustatu nahi izan dute. Izan ere, Kontseiluko kideen aburuz, “hautagai euskaldun batek hizkuntza eskubideak bermatzen ditu, gutxienez elebiduna baita euskalduna, herritar guztiei bere hizkuntzan entzun, ulertu eta erantzuteko gai”.
17 ahobizi, 5 belarriprest eta 10 erdaldun daude Aiaraldeko Euskalgintza Kontseiluak aztertutako alkategaien artean
Emaitzak
Osteguneko agerraldian Kontseiluak “kritika zorrotza” helarazi zien “eskualdeko alderdi guztiei”, ez dutelako publikoki jakinarazi euren hautagaiak euskaldunak diren edo ez. “Informazioa emate hutsak hizkuntzari garrantzia aitortzea bazekarren, eskakizun hau betetzea gardentasun ariketa bat bazen... Ez egiteak zer esan nahi du? Pausu erraza zen eta atsekabez ikusi dugu ez dela eman”. Horregatik, Kontseiluko kideek espero dute hemendik aurrera talde politikoek informazio hori jakinaraztea “ekitaldietan zein postontzietara igorriko zaizkigun esku-orrietan”.
Eskualdeko 32 zerrenda aztertu dituzte guztira Euskalgintza Kontseiluko kideek, eta modu horretan ondorioztatu dute alkategai bakoitza ahobizia (euskaraz ulertu eta hitz egiten duena), belarripresta (ulertzeko gai dena) edo erdalduna den. “Jarraian, zerrendari nota jarri diogu. Horretarako alkategaia eta zinegotziak, hurrenkera kontuan hartuta, puntuatu ditugu euskaldun oso, euskaldun hartzaile edo erdaldun diren kontuan hartuta”.
17 ahobizi, 10 erdaldun
Modu horretan jakin dute aztertutako alkategaien artean 17 ahobizi, 5 belarriprest eta 10 erdaldun daudela. Jarritako notari dagokionez, aldiz, “16 zerrendek gainditzen dute, 7 ez nahiko erdiesten dute eta 9 kasutan ez da nahikoa informazio lortu”.
Horri lotuta, kontseiluko kideek salatu dute alderdi batzuek informazioa ukatu egin dietela.
Zabaltzeko deia
Kontseiluko kideen aburuz, eginiko azterketak badu garrantzia, “gardentasuna, boto eskubidea eta hizkuntz eskubideak barne biltzen dituelako”.
Horregatik, ekimena “eskualdetik kanpora zabaltzeko” deia luzatu diete Euskal Herriko eragileei. “Gogoratu nahi dugu baita, alderdi politikoen hizkuntza politika eta hizkuntz eskubideekiko jarrera eta jarduna elementu garrantzitsua direla baita, euskararen normalkuntza lortzeko bidean”.
Gauzak hala, ildo horri lotutako bestelako ekimenak egingo dituztela jakinarazi dute.
Konpromisoak berritzeko unea
Hain zuzen, duela lau urte bezala, euskararekiko konpromiso zehatzak hartzea eskatuko die Aiaraldeko Euskalgintza Kontseiluak eskualdeko hautagaiei, Bai, we can kanpainari segida emanez. Asteazkenean egingo dute horretarako ekitaldia Saraube mahaian, 17:15ean.
Aurreko udal hauteskundeen atarian talde politikoek hartutako konpromisoak ekarriko dituzte gogora, eta promesa horiek bete diren edo ez jakinaraziko dute. Horrez gain, konpromiso sorta berria plazaratuko dute datorren legealdira begira. Herritar orori luzatu diote zitan parte hartzeko gonbita, " Saraubeko mahaia herritarrez lepo betetzeko".
Zerrenda bakoitzaren nota
Aiaraldeko Euskalgintza Kontseiluak datorren maiatzaren 28ko udal hauteskundeetara aurkeztu diren 32 zerrenda aztertu ditu guztira, eta nota jarri dio bakoitzari, talde politikoei duela urtebete aurkeztutako irizpide batzuk jarraituta.
Nota 0tik10era jarri da. Puntuaketa egiteko formula honakoa da: alkategaiak (23 puntu ahobizi, 5 belarriprest eta 0 erdalduna), 2. zinegotzitik zazpigarrenera (2 puntu ahobizi, 1 belarriprest eta 0 erdalduna) eta 8. zinegotzitik aurrera (1 puntu ahobizi, 0,5 belarriprest, 0 erdalduna).
AIARA
EAJ: Alkategaia: Ahobizia / Zerrendari jarritako nota: 8,97
EH Bildu: Alkategaia: Belarripresta / Zerrendari jarritako nota: 5,13
Aiara Batuz: Alkategaia: Ahobizia / Zerrendari jarritako nota: 9,36
AMURRIO
EAJ: Alkategaia: Belarripresta / Zerrendari jarritako nota: 4
EH Bildu: Alkategaia: Ahobizia / Zerrendari jarritako nota: 9,55
PSE-EE: Alkategaia: Ahobizia / Zerrendari jarritako nota: Informazioa faltan
Orain Amurrio: Alkategaia: Ahobizia / Zerrendari jarritako nota: 6,78
Guk Elkarrekin: Alkategaia: Erdalduna / Zerrendari jarritako nota: 2,67
PP: Alkategaia: Erdalduna / Zerrendari jarritako nota: Informazioa faltan
ARAKALDO
Arakaldoko Taldea: Alkategaia: Ahobizia / Zerrendari jarritako nota: 9,25
EAJ: Alkategaia: Ahobizia / Zerrendari jarritako nota: 10
ARRANKUDIAGA- ZOLLO
EH Bildu: Alkategaia: Ahobizia / Zerrendari jarritako nota: 10
EAJ: Alkategaia: Ahobizia / Zerrendari jarritako nota: 9,7
ARTZINIEGA
EH Bildu: Alkategaia: Ahobizia / Zerrendari jarritako nota: 10
EAJ: Alkategaia: Belarripresta / Zerrendari jarritako nota: Informazioa faltan
PP: Alkategaia: Erdalduna / Zerrendari jarritako nota: Informazioa faltan
LAUDIO
EAJ: Alkategaia: Ahobizia / Zerrendari jarritako nota: 7,78
EH Bildu: Alkategaia: Ahobizia / Zerrendari jarritako nota: 9,67
Omnia: Alkategaia: Belarripresta / Zerrendari jarritako nota: 4
PSE-EE: Alkategaia: Erdalduna / Zerrendari jarritako nota: 0,02
PP: Alkategaia: Erdalduna / Zerrendari jarritako nota: Informazioa faltan
OKONDO
EAJ: Alkategaia: Erdalduna / Zerrendari jarritako nota: 2,43
Okondo Aurrera: Alkategaia: Ahobizia / Zerrendari jarritako nota: 8,65
EH Bildu: Alkategaia: Erdalduna / Zerrendari jarritako nota: 3,51
OROZKO
EAJ: Alkategaia: Erdalduna / Zerrendari jarritako nota: 3,68
EH Bildu: Alkategaia: Ahobizia / Zerrendari jarritako nota: 9,6
Elkarrekin Podemos: Alkategaia: Belarripresta / Zerrendari jarritako nota: Informazioa faltan
URDUÑA
EH Bildu: Alkategaia: Ahobizia / Zerrendari jarritako nota: 9,23
EAJ: Alkategaia: Ahobizia / Zerrendari jarritako nota: 7,44
PSE-EE: Alkategaia: Erdalduna / Zerrendari jarritako nota: Informazioa faltan
Elkarrekin URE: Alkategaia: Ahobizia / Zerrendari jarritako nota: Informazioa faltan
PP: Alkategaia: Erdalduna / Zerrendari jarritako nota: Informazioa faltan
* * * * * * * * * * * *
Erlazionatuta:
Ertzain patruila batek hizkuntz tratu desegokia eman diela salatu dute Donostiako bi herritarrek. Isuna jaso zuten, behin eta berriz euskaraz artatuak izateko eskatu ondoren. Arartekoak kargu hartu dio Ertzaintzari.
Irungo euskaldunen pazientziak gainezka egin du; haserre daude eta oraingoan ez dira "isilik geratuko". Gabonetako argiak pizteko ekitaldia erdara hutsean egin izanak hiriko 35 elkarte eraman ditu udalaren hizkuntza politika salatzera –aurrekari gutxi izango ditu... [+]
Euskalgintzaren Kontseilua hizkuntza larrialdia bizi dugula ohartarazten ari da azken astetan. Urte dezente pasa dira euskararen biziberritze-prozesuaren egoera bidegurutzean, errotondan, inpasse egoeran eta antzeko hitzekin deskribatzen hasi zenetik, hizkuntza politikek... [+]
Korsikako legebiltzarkideek ezin dute Korsikako Asanblean korsikeraz hitz egin, Bastiako Auzitegiaren 2023ko epai baten arabera. Ebazpen horri helegitea jarri zion Asanbleak, baina debekua berretsi du orain auzitegi berak. Epaiak tokiko beste hizkuntzei eragiten diela ohartarazi... [+]
ELA, LAB eta Kontseiluak elkarretaratzea egin dute, Administrazioarekiko Auzietarako epaitegi batek Kabia organismoari emandako ebazpenaren aurka protestatzeko. Euskara maila bermatzeko ahalegina “hutsaren hurrengoa” bilakatzeko arriskua dagoela salatu dute.
Donostiako Decathlon saltoki handiak errotulazioak euskaraz ez dauzkalako kexa jarri du kontsumitzaile batek Behatokian. Saltokiaren erantzuna (gaztelaniaz) esanguratsua da: Erkidegoko legeak ez du jasotzen inongo inposiziorik karteldegia euskaraz jartzeari buruz. Alegia, lege... [+]
Kabia organismoaren zaharren egoitzetan 54 plaza egonkortzeko 2022an onartutako lan-eskaintza bertan behera utzi du Donostiako epaile Gonzalo Pérez Sanzek. Gipuzkoako Aldundiaren erakundeak jarritako hizkuntza eskakizuna gehiegizkoa eta baztertzailea dela dio epaileak.
6.000 eurotik 10.000 eurorainokoak izango dira zigorrak. Katalana da Andorrako hizkuntza ofizial bakarra, nahiz eta biztanleen erdiaren ama hizkuntza gaztelania den.
Eusko Legebiltzarrera heldu da gaia, eta pobrea izan da Eusko Jaurlaritzaren erantzuna. Osakidetzak medikuak falta dituen arren, apenas handitu diren Medikuntza ikasteko plazak EHUn. Gainera, karrera euskaraz ikasteko plaza gutxiago eskaintzen dituzte espainolez baino, nahiz eta... [+]
Premiazko txostena eskatu dio Nafarroako Kontseiluari. Behin betiko onartzeko aurretiazko urratsa da, Nafarroako Justizia Auzitegi Nagusiak aurreko dekretuaren zati batzuk baliogabetu eta bost urtera.
Justizian, osasungintzan eta gizarte zerbitzuetan euskara bermatu dadin, zerbitzu publikoak euskaraz jaso ahal izan daitezen, Nafarroako zonifikazioa amaitu dadin eta ETB3 Nafarroa osoan ikus dadin neurriak hartzeko eskatu dio Espainiako Gobernuari Europako Kontseiluko Adituen... [+]
Filosofiako laugarren mailan, EHUn, nahitaez ikasgairen bat gaztelaniaz hautatu behar dute ikasleek, ez baitago nahikoa ikasgai euskaraz. Gaztelaniazko ikasleek ez dute arazo hori, eta bitxia da, euskarazko ikasle gehiago dagoelako gaztelaniazkoak baino. Beste karrera batzuetan... [+]
Irailaren 18koa da azken sententzia: Donostiako udaltzaingorako lanpostu deialdiaren euskara eskakizuna atzera bota du EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak. Euskalgintzaren Kontseiluak eta Donostiako Bagera Euskaltzaleen elkarteak elkarretaratzea deitu dute Donostian, Alderdi... [+]
Herritarrak eskatzen du seinaleak euskaraz jartzeko. Gobernuak erantzuten dio legeak ez duela horretara behartzen. Behatokiak erantzuten dio, legeak ez badu derrigortzen ere, euskaraz jartzeko debekurik ez duela. Gobernuak bereari eusten dio. Alabaina, herritarrak tematzen dira... [+]