Norvegiak atea ireki die meatzaritza enpresei Artikoko itsas sakona arpilatzeko
Ozeanoaren sakonean dauden mineralak ustiatzeko urrats garrantzitsua egin du Norvegiako Parlamentuak: baimena eman du meatzaritza enpresek itsas sakona esploratu eta komertzialki ustiatu dezaten, gizakiak ukitu gabe duen munduko azken tokia. Zientzialariak eta ekologistak larrituta daude horrek izan ditzakeen ondorioekin.
Norvegiako Parlamentuan, Stortingen, bozketa garrantzitsua egin da asteartean, kanpoaldeak aktibista ugari elkarretaraturik zela. Herrialdeko itsas sakoneko ondare natural ikaragarria ustiatzeko argi berdea eman dute parlamentariek. Lege proiektuak aldeko 80 boto izan ditu eta 20 kontra.
Artikoko itsasoan, Norvegia eta Groenlandia artean, 280.000 kilometro esploratu eta ustiatzea baimenduko luke legeak; Erresuma Batua baino zabalagoa da eremu hori. Hala, Norvegia munduko lehen herrialdea bihurtu da halako zerbait egiten.
Ozeanoen itsas hondo sakonak aspaldi daude meatzaritza enpresen jo mugan, bertan dauden mineral eta natur baliabideak direla-eta. Zehazki, kobrea, kobaltoa, zinka eta urrea dira bilatzen dutena, energia berriztagarrien industriarako beharrezkoak, hala nola eolikoen turbinentzako edo auto elektrikoen baterientzako.
“Ez dakigu zer jarriko dugun galtzeko arriskuan”
Estraktibisten ikerketa batek, metal eta mineralen kopuru “adierazgarria” atzeman zuen Norvegiaren jabetzako ozeano sakonean. Hori ustiatzea defendatu dutenek diote erregai fosilik gabeko energia trantsiziora azkarrago jauzi egitea ahalbidetuko duela. Baina ekologistak oso kritiko azaldu dira: “Jauzi handi bat da, okerreko norabidean”, azaldu dio CNN kateari Norvegiako Greenpeaceko arduradun Frode Pleymek.
Zientzialari eta ekologisten esanetan, oso zaila da esatea nolakoa izango den itsas hondoko ekosistemei egingo zaien kaltea, besteak beste ez dakigulako zer dagoen ere: “Ez dakigu zer jarriko dugun galtzeko arriskuan, ez dugulako ezagutu ere egiten”, azaldu du Pleymek.
Erauzketa prozesuan erabiliko den erregai fosilekin isuriko den karbonoak ere kezkatzen ditu zientzialariak, baita itsas hondoan gordeta dagoen karbonoa askatzeak ere, klima aldaketa azkartu dezakeelako.
Mineralak erauzten hasteko oraindik denbora beharko dela ohartarazi diote CNNri meatzaritza industriako lobbyaren zenbait adituk –Pleymen ustez, ordea, hilabetetako kontua izan daiteke–, eta komertzialki errentagarria izango den ere zalantza dago, erauzteko “oso-oso zaila” delako.
Erauzketa prozesuan erabiliko den erregai fosilekin isuriko den karbonoak ere kezkatzen ditu zientzialariak, baita itsas hondoan gordeta dagoen karbonoa askatzeak ere, klima aldaketa azkartu dezakeelako. Hain justu, Europako 800 zientzialari inguruk eta 100 politikarik moratoria eskatu diote Norvegiako Gobernuari, hori dela-eta.
Ez dugu itsas sakoneko mineralik behar
Bestalde, trantsizio energetikoa posible egiteko urratsa dela dioen argudioa hankaz gora jarri du Ingurumen Justiziarako Fundazioaren txosten batek.
Stortingeko bozketaren egun berean publikatua, ikerketak ondorioztatu du teknologia, ekonomia zirkularra eta birziklapena konbinatuta %58 murriztu daitekeela mineral horien erabilera hemendik 2050era bitartean. “Itsas sakoneko meatzaritzak behar ez ditugun mineralak bilatzen ditu, eta onartezinak zaizkigun kalte ekologikoak eragingo ditu”, esan du fundazio horretako buru Steve Trentek.
Nazio Batuen Erakundeko Itsas Hondoen Nazioarteko Autoritateak pasa den urteko martxoan abiatu zuen munduko itsas sakonak “esploratzeko” araudia onartzeko prozesua, Jenofa Berhokoirigoinek Net hurbil honetan kontatu zuen moduan: “Hil ala biziko sokatira dugu. Estraktibistek irabaziz gero guztiak izanen gara galtzaile”.
Ikerketa baten arabera, Frantziako Estatuan 6,3 milioi tona CO2 isuriko dituzte herritarrek Gabonetan, eta opariak dira horren erantzule nagusiak: %57. Oparien artean, gehien kutsatzen dutenak aparatu elektronikoak eta bitxiak dira, metal eta mineralen erauzketaren ondorioz, eta... [+]
Garraio publikoaren prezioa handitzea eta deskontuak kentzea “onartezina” dela kritikatu dute dozenaka pertsonak, Jauzi Ekosozialak eta Euskal Herriko Eskubide Sozialen Kartak deituta. Langile klasearentzako “zama gehigarri bat” izango litzatekeela eta... [+]
Sare sozialik opakoena da TikTok: ez du bere isurketei buruzko daturik argitaratzen. Gainontzeko sare sozialek baino gehiago kutsatzen du. 2030erako "karbono neutral" bilakatzeko konpromisoa hartu duela esana du.
"Pictura est laicorum literatura", utzi zuen Umberto Ecok idatzita, Il nome della rosa eleberrian. Irudien bidez mintzatzen da herria, hitzez baino maizago. Artearen funtzio narratiboa nabarmena da Erdi Aroko irudietan, egungo begiekin zail gerta daitekeen arren haiek... [+]
Frantziako Gobernuak Espainiakoari baieztatu dionez, Abiadura Handiko Trena ez da Hego Euskal Herrira iritsiko (Irungo loturara) gutxienez 2042 urtera arte. Ez dago Parisen lehentasunen artean.
Urriaren 19an, Xiberoko Batzorde Sindikalak bozketa egin eta adostu zuen lurraldea "babesteko zaila den eremu gisa" (ZBD) izendatzeko eskaera abiatzea, otsoaren "arriskuari" aurre egitea helburu. Artaldeei eraso egin ez badie ere, artzainek otsoari tiro... [+]
Eusko Jaurlaritzaren esku geratu dira beste bi eskumen: Itsasertzaren Antolaketa eta Kudeaketa, eta Zinematografia eta Ikus-entzunezko Jarduera. Astelehenean bildu da Transferentzien Batzorde Mistoa, Madrilen, eta han adostu dute bi eskumen horiek EAEra eskualdatzea.
220km/h baino abiadura handiagoko haize-boladek astindu dute Frantziako kolonia den Mayotte uhartea. Funtsezko azpiegiturak suntsitu, eta irlaren zati handi bat inkomunikaturik utzi du; biktimen zenbaketa zaildu du horrek. “Premiazko neurriak” hartuko dituela iragarri... [+]
Ezkeltzun eraikitzekoa zuten parke eolikoaren egitasmoa, momentuz ez dute gauzatuko. 2022ko otsailean jakin zen Ezkeltzun parke eolikoa eraikitzeko zegoen asmoa. Hortik aurrera, ibilbide bat egin du gaiak, baina badirudi, momentuz, proiektuak ez duela aurrera egingo. Hala... [+]
Euskal Sagardoa Jatorri Deiturak erronka ezarria dio bere buruari: Euskal Herri osoko sagar eta sagardogileak biltzea. “Sagardoaren kultura lurralde osoan dago, eta lurralde osoan mantendu dira sagardotarako sagarrak”, esan digu Unai Agirrek, sor-markaren... [+]
“Aterako dut sagar zuku bat?”. Galdera horrekin hasi da Barrundiako Ekonomatoko kide Koldo Lopez Borobia, Susana Lopez de Ullibarri eta Santi Txintxurretarekin izandako elkarrizketa. Sagar zukuaren bueltan eta sagarrondoz inguratutako lorategian elkartu gara. Hau ez... [+]
Ekaitz-erauntsia emana zegoen eta "hondamendia jazo da", Errusiako Gobernuak jakinarazi duenez. Ukrainak arduragabekeria egotzi dio.
Herritarrak elkarren artean saretzea eta bizitza sozialerako espazioak bultzatzea da Xiberoko Kolektiboa elkartearen lan ildoetako bat. Bide horretan, baratze kolektiboa sortzeko aukera suertatu zitzaien 2020an Maulen, eta zalantzarik gabe, proiektuari ekitea erabaki zuten... [+]