Nola erabiltzen dituzte gazteek bideo-jokoak, sare sozialak eta joko plataformak?

  • 11-16 urte bitarteko gazteen %23ak dio etxean ez dietela inongo kontrolik ez araurik ezartzen, mugikorraren, bideo-jokoen edo bestelako teknologiaren erabilerari lotuta. Nafarroako Ikastolen Elkarteak egindako ikerketaren emaitzetako bat da: “Gazteak digitalki hezten ari diren heinean, familiak arau batzuk ezartzea, akonpainamendu bat egitea beharrezkoa dela uste dugu”.

Galdekatuen ia erdiak onartzen du bere adinerako onargarriak edo egokiak ez diren bideo-jokoetan aritzen direla. Argazkia: Rawpixel.com / Freepik

2024ko otsailaren 20an - 11:21

Lehen Hezkuntzako 6. mailatik Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzako 4. mailara arteko 1.398 ikasle galdekatu dituzte (11-16 urte inguruko gazteak), hainbat arloren inguruan: sare sozialak, segurtasunari lotutako jokabideak, bideo-jokoak, online apustuak eta familiaren rola.

Teknologia horien erabilera oso zabalduta dagoela ondorioztatu du ikerketak, mugikorra ordu batez edo biz erabiltzen dute egunero, astegunez, eta %30ak onartzen du mugikorrarekin bazkaltzen duela. “Horrek adierazten du sakelakoak eragin duela komunikatzeko formatuan, familia ohituretan”, adierazi du Janire Gracia pedagogia koordinatzaileak, Euskalerria Irratian. Beste galdera bat ere suertatu zaio Reyes Ilintxeta elkarrizketagileari: agian galdetu beharko litzateke gazte horiek bakarrik bazkaltzen al duten…

Sare sozialak komunikazio bide oso zabaldua dira, gehienbat entretenitzeko, lagunekin aritzeko eta informatzeko. Gehien erabiltzen diren plataformak Instagram, Youtube eta Tik Tok dira.

Segurtasunari begira, %80ak uste du sareaz egiten duen erabilera oso segurua dela, baina aldi berean, %30ak pasahitz bera erabiltzen du hainbat plataformatan sartzeko. “Halako kontraesanek erakusten ditugu ikastoletan badugula zer landu. Adibidez, sare sozialetan ezagututako jendearekin bizitza errealean geratu izan dira gazteak, horrek dakarren arriskuarekin”.

Bideo-jokoetan, %45ak onartzen du bere adinerako onargarriak edo egokiak ez diren bideo-jokoetan aritzen direla, eta positiboki begiratuta, gazteak kontziente edo jakitun dira, ez direla haientzako moduko edukiak. Aldiz, “gurasoen aldetik kontrol edo akonpainamendu falta dagoela agerian uzten du”. Aipatu moduan, inongo kontrolik ez dutela dio %23ak, eta higiene digitalerako arau batzuk funtsezko ikusten ditu Graciak, “funtzionamenduari eta ordutegiari lotuta, baita edukiak filtratzea ere, denbora mugatzea, kontrol parentala…”.

%80ak uste du sareaz egiten duen erabilera oso segurua dela, baina aldi berean, %30ak pasahitz bera erabiltzen du hainbat plataformatan sartzeko

Kontrolatu daiteke nerabe baten mugikorra?

Zaila da nerabe bati mugikorra hartu eta zer dagoen begiratzea, komentatu du Reyes Ilintxetak. “Konfiantzan oinarritutako harremana nagusitu behar da, eta argi izan behar da mugikorra norena den eta zein eskumen dugun eta zein ez”, erantzun du pedagogoak.

Online apustuei dagokienez, gazteen %8ak onartu du online apustuetan dirua jokatzen duela, gehienbat kirol apustuetan, “eta kopurua txikia izan arren, guretzat kezkagarria da adin txikiko batzuek dirua jokatzea, ludopatia arriskua ere hor dago, eta landu egin behar dugu hori eskolan”. Azken finean, “datu bilketa interesgarria da, arlo honetan ikastolek heziketan dugun rolaren norabidea ematen digulako. Argi dugu ikasleekin eta familiekin lanketa egin behar dugula, tantaz tanta, jarrera desegokiak saihesteko. Erabilera egokian heztea da gure lana”.

Eskolan, mugikorrak bai ala ez?

Ez da eztabaida berria: mugikorrak baimendu ala debekatu egin behar dira ikastetxeetan? Hego Euskal Herrian, ikastetxe bakoitzak du azken erabakia, eta pedagogoari ere gaiaz galdetu dio kazetariak: “Ez dugu beharrezkoa ikusten mugikorra ikastetxera eramatea”.

Bestalde, eskola jazarpenari aurre egiteko ikastoletan darabilten KiVa programak utzitako ondorioez ere mintzo da ikerketa, albiste honetan jaso genuen moduan.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Teknologia berriak
Derrigorrezko hezkuntzaren etapa guztietan mugikorra debekatu nahi du Generalitateak

Haur Hezkuntzatik hasi eta Derrigorrezko Bigarren Hezkuntza amaieraraino, ikastetxeetan mugikorra debekatzea du helburu Kataluniako Generalitateko Hezkuntza kontseilariak. 6 urtera arteko haurren ikasgeletan material teknologikorik ez egotea eta eskolen digitalizazioa aztertzea... [+]


2025-02-03 | Axier Lopez
Zergatik utzi ditu ARGIAk Twitter eta Facebook?

Gorrotoa sustatzen duten algoritmoak, mendekotasuna sortzeko diseinatutako aplikazioak, pertsonak beharrean publizitate-hartzaileak ikusten dituzten plataformak, merkantzia gisa tratatzen gaituzten sare sozialak… Badirudi azken aldian herritarrek sare sozial nagusietatik... [+]


2025-01-30 | Axier Lopez
Mugikorrik gabeko eskolak Brasilen

Gure bizitzetan pantailen inbasioa azkartu da azken urteotan. Euskal Herrian, alde batetik, “pantailak euskaraz” nahi ditugula diogu ikus-entzunezkoen eskaintza handitzeko, eta bestetik, antolatzen gara eskoletan askotariko pantailek irabazi dituzten eremuak... [+]


Martintxo Etxauri: “Sare toxikoen aurrean Mastodon dugu alternatiba”

Mastodon, gizarte sarea eta mikroblogintza zerbitzua da. Eugen Rochko alemaniarrak sortu zuen 2016. urtean. Software librean oinarritzen da. Azkenaldian, norbanako eta erakunde frankok bertan saretzea erabaki dute. Elkarren artean komunikatzen diren egitura independeteez... [+]


2025-01-24 | Sustatu
TeknoTrump albisteak: Oligarkekin bat, Stargate AA ekimena, eta TikTok luzapena

Donald Trumpen agintaldia hasi da politika atzerakoiak ezartzen woke edo DEI izan daitekeen guztiaren kontra, eta baita neurri teknologikoak iragarriz. Lehen unetik, karguaren zina egin zuenetik, teknologiako erraldoien buruak lehen lerroan egotea deigarria izan zen: bereziki... [+]


Teknologia
Bizitza sistemak

Bizitzak dena inguratzen du, mugatua eta hauskorra da. Bizitza onak bizitzeko, gorputzak zer egin badakiela iruditzen zait, buruak ordea, nahiz eta jakin (ondo informatuta dagoenean), askotan gorputza nahita isiltzen duela ikusten dut. Isiltze horretan burua beste buru... [+]


Adimen Artifiziala bultzatzeko historiako inbertsio handiena iragarri du Trumpek

Stargate izeneko proiektuarentzat 500.000 milioi dolarreko inbertsioa iragarri du AEBetako presidente izendatu berriak. OpenAI, SoftBank eta Oracle konpainiek hartuko dute parte.


‘Goazen lagunok’: sare sozial toxikoetatik fedibertsora trantsizio kolektiboa

Trumpek AEBetako presidentetza hartuko duen eguna baliatuta, Goazen lagunok lelopean, multinazionalen jabetzako sare sozial "toxikoak" utzi eta fedibertsora trantsizio kolektiboa bultzatzeko kanpaina egiten ari dira eragile ugari. “Internet gizatiarrago batean... [+]


Smartphonea: gure fetitxe erregea

Bizi dugun kultura kontsumistak, erabiltzaile oro agintzen du gozamen neurrigabera. Slavoj Zizek dioen eran, Goza ezazu zure fetitxea, hiper-modernitatearen agindu ozena bihurtu da. Fetitxearen lekua betetzeko dauden gailu teknologikoen bidez gauzatzen baita egungo gozamena... [+]


Teknologia
Joan zaitez...

2018an itzali nituen sare sozialak, baita gailuen jakinarazpen gehienak ere, bizitzan arreta non jarri kontrolatzen hasteko saiatu asmoz. Egunero lan horretan jarraitzen dut, sitsa argira nola, nire jakin-minak errealitatea ulertzen lagunduko didan informazio freskoa bilatzen... [+]


2025-01-15 | Sustatu
Urtarrilak 20: Twitterretik (eta sare toxikoetatik) alde egiteko eguna

Nazioartean ekimen batek baino gehiagok seinalatu du datorren astelehena, 2025eko urtarrilaren 20a, Twitterretik alde egiteko egun gisa. Donald Trumpek ofizialki AEBetako presidentzia hartzeko eguna izango da, eta haren eskutik X/Twitterreko jabea, Elon Musk, Etxe Zurira... [+]


2025-01-14 | Leire Ibar
Libreki esan ahalko da Instagram eta Facebooken emakumeak “objektuak”, LGTBIQ pertsonak “gaixo mentalak” eta migratzaileak “gaizkileak” direla

Metaren buru den Mark Zuckerberg-ek adierazpen askatasunaren izenean eta erroetara itzultzearen izenean, immigrazioa, generoa eta sexu-orientazioa bezalako gaien aurkako zentsura kentzeko neurriak hartu ditu. Trumpekin elkarlanean arituko dela adierazi du eta... [+]


Hezkuntza politiken “noraeza” geldiaraztea helburu duen taldea sortu du hainbat irakaslek: “Burokrazia jasanezina da”

HezkuntzArtea Irakasleen Elkargunea sortu du EAEko irakasle talde batek. Hezkuntza politiken “noraeza” salatu nahi dute, politika horiek etengabeko metodologia berrietan, “burokrazia ikaragarrian” eta IKTen “erabilera zentzugabean”... [+]


Instagrameko ‘Denuncias Euskal Herria’ kontuak sexu erasoen ia 500 testigantza jaso ditu azarotik

Indarkeria matxistari buruzko testigantzak jasotzeko Instagram kontua 2024ko azaroan jarri zuen abian emakume talde anonimo batek. Espainiako Estatuan Cristina Fallarás kazetariak abiatutako #Cuentalo egitasmoan oinarritu dira. Emakumeek, testigantza anonimoen bidez,... [+]


2025-01-13 | Sustatu
Applek albiste-laburpenak asmatzen ditu inolako axolarik gabe

Adimen Artifizialarekin egindako disparateen biltegia handitzen ari da. Erabiltzaile arruntok sortutakoak txorakeriak izan daitezke neurri handi batean, baina Interneteko erraldoiak berak ari dira halakoak errepikatzen eta horrek larriagoa dirudi, eragin globala izan... [+]


Eguneraketa berriak daude