Noizko berrikusi ANren prozesuak eta epaiak
Jar gaitezen 2025erako proposamen politiko gisa, Espainiako Auzitegi Kolonialaren (AN) epai guztiak berrikusten hasteko eta makila bakoitzak bere belari eusteko.
Unionismoarekin lerrokatutako alderdi, sindikatu eta gizarte-erakunde gehienek, eta ez bakarrik horrela lerrokatzen direnek, Espainiako Auzitegi Kolonialak (AN) Euskal Herriko herritarren aurka emandako zigorrak ontzat emateko borroka dute. Gauza bera gertatzen da erakunde gehienekin, ñabardura batzuekin.
Inolako zalantzarik gabe diote epaitua eta kondenatua egia dela, eta ez dute egia juridikotzat jotzeko zuhurtziarik ere. Era makalean terroristatzat jotzen dituzte, baita epaitu ere egin ez dituzten pertsonak ere, horietako batzuk biktimak, eta, horrela, totum revolutum batean kokatzen dute euskal ezker independentistaren inguruan mugitzen den guztia.
Baina beti dago arazo bat: Estrasburgon egoitza duen Giza Eskubideen Europako Auzitegia Espainiako Erresuma kondenatzen hasten da, eta, beraz, hainbat organo judizial gutxiesten ditu, torturagatiko salaketak behar bezala ez ikertzeagatik. Ondoren, Kriminologiaren Euskal Institutuaren txosten bat jasotzen du, non baieztatzen den aztertutako salaketen artean 5.000 baino gehiago egiazkoak direla, eta Nafarroako Foru Komunitateko Gobernuak torturatutako pertsonak aintzatesten jarraitzen du.
Auzitegi Gorenak eta Konstituzio Auzitegiak, azkenean, Auzitegi Nazionaleko epaile eta magistratuek ikertu ez zituzten tortura-kasu batzuk berrikusteko agindua eman zuten, eta epaiak baliogabetu zituzten.
Unionismoarekin lerrokatutako alderdi, sindikatu eta gizarte-erakunde gehienek, eta ez bakarrik horrela lerrokatzen direnek, Espainiako Auzitegi Kolonialak (AN) euskal herritarren aurka emandako zigorrak ontzat emateko borroka dute
Gertaera horiek agerian uzten dute kondenen ehuneko handi batean tortura jasan duten pertsonengandik lortutako aitorpen, froga eta inplikazioetan oinarritu direla, eta horrek herrialde demokratikoetan prozedura osoa baliogabetzen du, torturak kutsatutako deklarazio eta aitorpenak barne.
Aurrekoa uler dadin, torturapeko deklarazio baten ondorioz erregistro bat egiteko informazioa lortzen bada, erregistroa bera baliogabetzen da, bai eta bertan aurkitu den guztia eta hortik erator daitekeena ere.
Herrialde demokratiko bateko ondorio naturala litzateke Guardia Zibilaren kuarteletatik eta polizia-etxeetatik igaro ziren euskal herritarrei ezarritako zigorrei buruzko espediente guztiak berrikustea, DGS, Tres Cantos eta Intxaurrondoko guantanamoak nabarmenduz.
Ondorio gisa, ulertu behar dugu epaien corpus nagusia tortura kasu ikaragarri horien aurrean Auzitegi Nazionalean jazotakoan eta epaitutakoan oinarritzen bada, epai berberak ezabatuta geratzen direla, gutxienez, eta gehienak baliogabetuta ez badaude.
Epai horietan kondenatuak ez diren pertsona asko komunikabide batzuek eta biktimen elkarte batzuek, lotsagorritu gabe, epaileek ere ezarri ez zituzten zigorretara kondenatzen dituzte, militantzia abertzaleko sektoreen heriotza politikoa eta publikoa lortu nahian.
Espainiako Auzitegi Kolonialak (AN) kondenatu zituen pertsona asko, epaiak berrikusiko balira, hiltzaile beldurgarriak izatetik errugabeak izatera igaro lirateke, eta birgaitu, leheneratu, konpentsatu eta halakotzat tratatu beharko lirateke.
Txema Landa Aizkorbe
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Gure hizkuntzaren aurkako beste eraso bat jasan behar izan dugu Nafarroako Gobernuko Hezkuntza Departamentuaren eskutik; PAI programan euskararen aurkako aldaketa bat egitera behartu gaituzte. Azken urteotan, legeak hala aginduta, D ereduko ikastetxe berriek PAI programa sartu... [+]
Hezkuntza publikoko irakasleok hamabost urtetan berriztu gabeko lan-hitzarmena eguneratzeko eta hobetzeko beharra eta eskubidea dugu. Horretarako, benetako negoziazio batean murgilduta egon beharko genuke, baina errealitatea negargarria da. Negoziazio batean, alde oro ados... [+]
Badira bi aste beste behin makroproiektuei kaleetan oposizio argi bat erakutsi geniela. Milaka eta milaka pertsona atera ginen kalera dinamika suntsitzaile honek amaitu behar duela aldarrikatzera. Bada, dirudienez horrek ez du lurraren suntsiketaren aldeko politikarietan inolako... [+]
Duela aste batzuk, Diputazio kalean, Gasteizko erdigunean, bi gizonek etxerik gabeko pertsona bat bota zuten lo egiten zuen lokalaren kanpoaldeko eskailera-buru txikitik. Bota ez ezik, berehala metalezko baranda bat ere jarri zuten lonjaren aurrean. Lokala luzaroan hutsik egon... [+]
Hizkuntzakeriatik edo glotofobiatik eta, zer esanik ez, euskararen aurkako gorrototik, askotan ikusi izan dugu gure euskara makila guztien zahagi bihurturik. Azkena, Anton Arriola Kutxabankeko presidentea ibili zaigu makilakari lanetan gure hizkuntzari astindu eta makilakada... [+]
Ez dezazuela lotura hau Ezkiotik bilatu, ez eta Altsasutik ere, are gutxiago Ebro ibaia Castejonetik zeharkatuz. Euskal Yaren eta Nafarroako AHTaren arteko lotura, edo hobeto esanda, loturak, dagoeneko errealitate bat dira. Pluralean dauden lotura horiexek dira kezkatu beharko... [+]
Ez atera zalapartarik, ez konfrontatu, ez biktimizatu... eta obeditu. Subjektu zapaldu gisa, kasu honetan euskaldun gisa, mintzo gara, zenbatetan entzun behar izan ditugu halakoak? Ironiaz, honelaxe esan zuen, duela bi urte, Euskaltzale Independentiston Topaketan, Amets... [+]
Aurten "Israel Premier Tech" txirrindularitza talde israeldarra ez da Lizarraldeko Miguel Indurain Sari Nagusia lasterketara etorriko. Berri ona da hori Palestinaren askapenaren alde gaudenontzat eta munstro sionistarekin harreman oro etetea nahi dugunontzat, izan... [+]
Intsumituek denbora luzez egindako borroka gogorra eta mingarria izan zen, baina irabazi zuten, eta garaipen hura behin betikoa izango zela uste genuen, atzera bueltarik gabea. Baina badirudi, politikari batzuen ahotik aterata, eskalada militaristari gorazarre egin eta berriz... [+]
Punto Bobo liburuaren irakurketan murgilduta, Itxaso Martin Zapirain egilearen Eromena, Azpimemoria eta Isiltasunak Idazten ikerketa lanean sentitu nuen egiazkotasun eta maila etikoarekin egin dut berriz ere topo. Eta hortaz, hara bueltatu. “Oihu izateko jaio zen isiltasun... [+]
Dirudienez, Euskal Herrian migrazioa arazo bilakatu da azken bi hamarkadetan. Atzerritarrez josi omen dira gure lurrak. Gure kultura arriskuan omen dago fenomeno “berri” horren ondorio. Lapurretak, bortxaketak, liskarrak… Bizikidetza arazo horiek guztiak... [+]
Azken hamarkadetan euskararen biziberritzeak duen erronka handienetakoa, euskararen ezagutzaren unibertsalizazioarekin batera, erabilerarena da. Askotan, gazteen euskararen erabileran jarri ohi dugu fokua, baita euskararen erabilerak izan duen eta izan dezakeen bilakaeraren... [+]
Goizean jaiki orduko hasten dira desegokitasunak. Beharbada lotarako erabili duzun lastaira ere ez zen egokiena. Baina, ezin ba idatzi desegoki sentiarazten nauten guztiez. Horregatik, udaberriko ekinozioa –egunaren eta gauaren arteko oreka– dela eta, oraindik ere,... [+]
Ez da gauza berria politikari profesionalak gizarteko arazoak estaltzeko ahaleginetan ibiltzea. Azkenaldian Denis Itxaso -EAEko Etxebizitza sailburua- entzun dugu etxegabetzeei garrantzia kenduz eta aditzera emanez gurean bazterreko fenomenoa direla; eta Begoña Alfaro... [+]
Antropozentrismoaren aldaera traketsena eurozentrismoa izan zen. Europako mendebaldea, geografikoki, Kontinente Euroasiarraren penintsula txiki bat besterik ez da, baina lau mende luzez gertaera demografiko, teknologiko eta ideologiko batzuk zirela medio, bazter horretako... [+]