Nobel saria jaso du ICANek Oslon arma atomikoen debekua lortzeko lanagatik
ICAN Arma Nuklearrak Debekatzeko Nazioarteko Kanpaina koalizioak igandean jaso du Oslon Bakearen Nobel saria, urteotan egindako lan eta lorpenengatik. Sariak ohartarazpen sendo bat zabaltzen du, mundua sekula baino gerra giro beroagoa bizitzen ari den garaiotan.
Mundu osoko 98 herrialdetako 440 gizarte erakundek osatzen duten ICAN Arma Nuklearrak Debekatzeko Nazioarteko Kanpaina koalizioa justu urte honetan ari da lortu nahian Nazio Batuen Erakundeak nazioarteko lege bihurtzea arma atomikoen debekua. Orain artean 122 sinatu dute iazko abendutik negoziatzen aritu diren proposamena. Paradoxikoki, Nobel sariak ematen dituen Noruegak berak ez du sinatu nahi izan debekua, OTANeko gainerako potentziek –Espainia eta Frantzia barne– eta bonba atomikoa daukatenek –Txina, Errusia, India, Israel...– sinatu ez duten moduan.
Nobel sariak ematen dituen batzordeak adierazi duenez, "ICANek jasoko du saria hainbeste lan egin izanagatik arma nuklearren erabilerak ekar dezakeen hondamendi humanitarioaz ohartarazten eta aitzindari lana egin duelako arma horien debeku-ituna lortzeko bidean".
ICANen izenean saria hartzera erakundearen idazkari nagusi Beatrice Fihn batera azaldu da Setsuko Thurlow japoniarra, Hiroshiman AEBek lehen bonba atomikoa lehertu zutenean oso hurbil egon arren bizirautea lortu ondoren arma nuklearren kontrako ekintzaile nabarmena izan dena. "Erori ondoren altxatu egin gara –esan du– eta esan dugu: ezin dira elkarrekin bizi gizadia eta arma nuklearrak. Arma nuklearren garatzeak ez du nazio bat bere handitasunera jasotzen, baina hondoratzen du txarkeriaren amildegi ilunenera. Arma horiek ez dira beharrezko gaiztakeria bat, gaiztakeriarik handiena baizik. Lortu dezagun hau izatea arma atomikoen amaieraren hasiera".
Bakearen Nobel saria emateko hitzaldi guztiak ikus-entzun daitezke antolatzaileen bideo honetan:
Arma nuklearrarekin erantzuteko aukera dakarren dekretua izenpetu du Vladimir Putin presidenteak. Hegazkinekin, gurutzaldi misilekin zein droneekin "eraso masibo bat" pairatzeak ondorioztatu dezake arma horren erabilpena.
Tel Avivek Irango programa nuklearra erasotzea hipotesia baino gerta litekeen zerbait dela esateko, atzera begiratu du hedabide ugarik: 1981ean Iraken eta 2007an Sirian, ehiza-hegazkin israeldarrek erreaktore bana birrindu zuten. Baina aurrekari horiek ez dute zer ikusirik... [+]
Japonia, 1945eko abuztuaren 6a eta 9a. AEBek bonba atomiko bana bota zuten Hiroshima eta Nagasaki hirietan milaka eta milaka hildako eraginez; kopuru zehatzik ez dagoen arren, urte horren bukaeran hildakoak gutxienez 210.000 inguru izan zirela diote kalkulu zuhurrenek. Baina... [+]
Urrats berri horren berri eman du Errusiako Defentsa ministerioak maiatzaren 21ean, zehaztuz "Mendebaldeko arduradun batzuen mehatxuei" bideraturiko erantzuna dela. Oraingoz, arma nuklear taktikoak ez dira inoiz erabiliak izan, hain zuzen, suntsiketa gaitasun... [+]
Burua dardaratu eta ikaratu zigun ginkgoak (Ginkgo biloba). Lizar-makila denboran ginkgoa aspaldi galdutako zuhaitz espezietzat jotzen zen. Bere hostoen fosilak ezagutzen ziren, beste arrastorik ez.
Arma nuklearrak dituzten bederatzi herrialdeek 82.900 milioi dolar gastatu zituzten iaz arma horietan, 2021ean baino %3 gehiago. Arma Nuklearren Indargabetzerako Nazioarteko Kanpainak (ICAN) argitaratutako txosteneko datuak dira. Minutuko 157.000 dolar baino gehiago.
Vladimir Putinek iragarri du prest daudela jada hamar hegazkin armak Bielorrusian zabaltzeko. Europak mehatxu egin dio Bielorrusiari, eta planarekin aurrera jarraitu ezkero "zigor gehiagorekin" erantzungo diola adierazi du.
Ofizialki bederatzi estatuk dituzte arma atomikoak, eta horien %90 Errusiaren eta AEBen eskuetan da. 1945eko abuztuaren 6an eta 9an AEBek Hiroshimara eta Nagasakira jaurtikitakoez geroztik eraso atomikorik berriz bideratu ez izana "disuasio-printzipioari" lotu zaio... [+]
Putinek nazioari buruzko urteroko hitzaldian jakinarazi du “antzerki hutsa” dela akordio hori. Mendebaldeari egotzi dio gerraren erantzule izatea, eta Errusia soilik “indarra erabiltzen” ari dela “defendatzeko”. Armak “masan... [+]
Galtzeko arrisku handirik gabeko apustua da gainean dugun Kubako misilen krisiaren 60. urteurrenaren harira norbaitek gogora ekarriko duela “telefono gorria” abian jarri zela orduko bi potentzia nuklear nagusien artean. Besterik ez bada, esateko ditxosozko telefono... [+]
Kubako misilen krisiak hirurogei urte beteko ditu hilabete honetan. Gaur egun antzeko egoera batera hurbiltzen ari gara, baina iritzi publikoa ilargian dago.
Gerra atomikoa, uranio meatzeek lagatako kalteak, zentral nuklearren hondakinak, klima aldaketari aurre egiteko balio ote dezakeen industria nuklearrak… Horiek eta energia atomikoaren beste hainbat osagai eta ikuspegi jorratzen dituzten filmak erakutsiko dira... [+]
2022ko otsailean gerra berpiztu da Europan, herrialde baten inbasiotik harago kontinente osoa eta agian mundua sutuko lukeen gerraren beldurra. 24an Errusiako armadak Ukraina inbaditu zuela jakin araztearekin batera deklaratu zuen Vladimir Putinek: “Norbaitek asmorik... [+]