Neomatxistak detektatzeko 10 esaldi

  • Oso ikastaro interesgarria egiten ari naiz Pikara Magazine-ren eskutik: "Generorik gabeko kazetaritza. Feminista, intersekzionala, ziztatzailea eta urratzailea". Ikastaroan landu dugun artikulu bat itzultzea erabaki dut, Marta Güelfo Marquez psikologoak La Replican argitaratutakoa.


2017ko azaroaren 24an - 13:17
Argazkia: wikipedia

Ez da berri-berria, beraz, baina zoritxarrez, oso baliagarria izaten jarraitzen duela iruditzen zait. Honi esker astakirten pila detektatu ahal izango ditugu (eta aldatzen laguntzen saiatu!), eta guk ere kontzeptu batzuk argitu ahal izango ditugu gure buruan.

Hauxe da neomatxista

Ez da erraza egunero berarekin borrokan aritzea. Horregatik, interesgarria da detekziorako dekalogo bat eskura edukitzea, baita zer erantzun jakitea ere. Zuekin, neomatxista:

  1. Ez naiz ez feminista ez matxista, berdintasunean sinisten dut: Hau oso errore komuna da eta ezjakintasuna du oinarri. Gizon eta emakumeen eskubideak berdinak izan daitezen aldarrikatzen duen mugimendua da feminismoa. Matxismoa, berriz, gizona emakumearen gainetik iraunarazten duten jarrerek, portaerek eta sinesmenek definitzen dute.
  2. Gizonen aurkako genero-biolentzia ere badago: Gizonen kontrako genero-biolentziarik ezin da existitu, ez baitago gizona zapaltzen duen sistema ideologiko edota kulturalik. Egungo sistemak emakumea zapaltzen du, horregatik hitz egiten dugu emakumeen aurkako genero-biolentziaz. Bikotekideen edo bikotekide ohien artean ematen da, gizonak aplikatzen du emakumearengan, eta patriarkatuan du jatorria, androzentrismoan, posesio sentimenduan, eta amodio erromantikoaren ideia tradizionalean. Kultura guztietan ematen den fenomeno soziala da, eta Espainiako Estatuan, bikotekideak edo bikotekide ohiak hildako 50, 60 edo 70 emakume uzten ditu urtean. Emergentziazko egoera da, beraz. Erantzuna behar du hezkuntza aldetik, sozialki, baita politika konkretuak ere.
  3. Salaketa faltsu asko daude: Espainiako Fiskaltza Orokorraren datuen arabera, salaketa faltsuak %0,018 dira (datu hau 2014ko memoriari dagokio, hemen duzue).
  4. Feminazi erradikala zara: Ez da halakorik existitzen. Neomatxismoak asmatutako hitza da, eta mugimendu feminista deabrutzea eta irrigarri uztea du helburu.
  5. Hizkuntza inklusiboa txorakeria bat da: Hizkuntzaren erabilera oso garrantzitsua da. Izan ere, hizkuntzaren bidez eraikitzen dugu gure pentsamendua, baita gure errepresentazio mentalak ere. Aipatzen ez den hori edo izenik ez duen hori ez da ikusten, eta, ondorioz, ikusten ez dena ez da existitzen. Gure hizkuntzak, nagusiki, balio sozial eta kultural dominanteen arabera erregulatu da, balio patriarkal eta androzentrikoen arabera, alegia. Horregatik, kuestionatu egin behar dugu.
  6. Oso astunak zarete feminismoarekin: Bai, hala da, egun batzuetan ohetik jaiki eta gure eskubideen alde borrokatzeko gogoa pizten zaigu, gure eskubideak aldarrikatzekoa, gure bizitzen arlo guztietan; bai, baita ezberdintasun horiek hain nabarmenak ez diren testuinguru eta egoeretan ere, zer egingo diogu ba…
  7. Ez da jazarpena edo erasoa, laudorio bat baizik: Hauxe da piropo edo laudorio baten definizioa: aurpegira esaten den zerbait da, norbait ezagunari esaten zaiona, errespetuz; eta xedea da pertsona hori animatzea edo harekin atsegina izatea, afektua erakusteko modu gisa. Kaletik doan emakume ezezagun bati txistu edo oihu egitea, bere itxurari, gorputzari edo arropari buruz zerbait aipatzea eraso berbala da.
  8. Berdin zait gizona edo emakumea den, garrantzitsuena pertsona da: Argumentu hau askotan erabiltzen da organizazio politiko edota sozialetan, karguetan eta zerrendetan parekidetasuna bermatzeaz ari garenean. Zoritxarrez, protagonismoa, lidergoa edota boterea gizonen esku gelditzen dira gehienetan. Halaxe hezi gaituzte, halaxe sozializatu, hor daude estereotipoak eta erreferente falta ere. Parekidetasuna bermatzeko erremintek, kremailera zerrendek kasu, parte-hartze berdintsuagoa eta esanguratsuagoa sustatzen dute.
  9. Gizonen egunak ere existitu beharko luke: 1975. urtean NBE Nazio Batuen Erakundeak Emakume Langilearen Nazioarteko Eguna izendatu zuen martxoaren 8a, beraien eskubideak eta berdintasuna aldarrikatzen zuten emakume langileen borrokak oroitzeko. Gaur egun, zoritxarrez, gure gizarteak emakumea zapaltzen du oraindik, eta ezberdintasunak nabariak dira lan-arloan, politikoan, baita etxean ere. Hala, borrokan jarraitzen dugu, gure eskubideak aldarrikatzen egunero, eta bereziki martxoaren 8an.
  10. Berdintasuna” lortu dugu: Ohiko akatsa da pentsatzea arlo guztietan lortu dugula gizonen eta emakumeen arteko berdintasuna. Indikatzaileak guztiz kontrakoak dira: ez gaude behar bezala ordezkatuta politikoki, soldatak oso bestelakoak dira, bikotekideek edo bikotekide ohiek emakumeak asasinatzen dituzte, kristalezko sabaia pairatzen dugu, zaintza-lanak gure gain jarraitzen dute… Desparekotasuna bizi dugu gure gizartean.

Genero perspektiba gertu nabaritzen duenean, bere pribilegioak kuestionatzen dituenean, orduan mintzen da eta orduan jartzen da defentsiban neomatxista.

Horregatik da gogaikarria edo deserosoa feminismoa. Nuria Varela biolentzia matxistan adituak ere halaxe dio: ezarritako ordena kuestionatzen duelako da lotsagabea, desegokia. Horretxegatik da beharrezkoa: zapalketak seinalatzen ditu, kuestionatu, sotilenak ere azaltzen ditu… eta horrek lagunduko gaitu benetako berdintasunezko gizarte baterantz. Hala, feminismoa beharrezkoa da hazten laguntzen gaituelako, eta beharrezkoa dugu zoriontsu izateko.

Artikulu hau Kaixomaitia webgunean argitaratu dute eta Creative Commons lizentziari esker ekarri dugu.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Matxismoa
47 urteko gizon batek bere ama hil du Irunen

Atzo eguerdian labanaz eraso zion bere amari Irunen eta Donostiako Ospitalean hil da. Erasotzailea epailearen aurrean deklaratzeko esperoan dago.


Hondarribiarren gehiengoak alarde parekide bakarraren alde egiten du, udalaren inkesta baten arabera

Inkestatuen %45,6k alarde parekide bakarra nahiago du herriarentzat eta %65ak baino gehiagok alardearen gatazka konpontzeko herritarrek gai horren inguruko hitzaldi eta tailerretan parte hartu behar dutela adierazi dute.


2025-01-28 | Julene Flamarique
Nafarroako Emakume Gazteen kontrako Sexu Indarkeriari buruzko I. Azterketa
Erradikalizatzen ari den matxismoari aurre egiteko fokua gizonengan jartzea proposatu dute

Sexu-erasotzaile gehienak biktimaren inguru sozialekoak direla eta “kaleko bortxatzaile mamuaren ideiatik” aldendu beharra dagoela nabarmendu du Nafarroako Emakume Gazteen kontrako Sexu Indarkeriari buruzko I. Azterketak. Ikerketak gazteengan jarri du arreta,... [+]


2025-01-24 | Julene Flamarique
Genero indarkeriaren biktima den emakume baten eta haren bost alaba-semeen etxegabetzea salatu dute Burlatan

Etxebizitza Sindikatu Sozialistak azaldu duenez, gizarte-zerbitzuek ez dute bestelako aukerarik eskaini, kaltetuak eskaera bat baino gehiago egin badu ere. “Legearen, erasotzailearen eta erakundeen aurrean” emakume horrek pairatzen duen erabateko babesgabetasuna... [+]


2025-01-23 | Euskal Irratiak
Erizainen erdiak genero eta sexu indarkeria jasaten du lanean

Bi erizainetatik batek lanean eraso sexistak jasaten dituela azalerazi du Erizainen Ordenak joan den urte bukaeran egin ikerketak. 21.000 erizainek ihardetsi dute, sektore pribatu, publiko eta liberaletik. Hauetan 2.500 gizonak dira.


2025-01-17 | Oihane Artetxe
Urratutako haurtzaroa: indarkeria instituzionala gure testuinguruan

Gaur egun, emakumeen eta haurren ahotsei zilegitasuna kentzen dien kulturaren arrastoak diraute, haien esperientziak isilaraziz, haien oinarrizko eskubide eta beharrak minimizatu edo alde batera uzteko joera duen sistema baten barruan. Arazo horren adibide mediatiko bat Juana... [+]


Eskuak

Eskua bularrera eroan, eta bostekoa ukatu dio Siriako agintari berriak Alemaniako Kanpo Arazoetarako ministroari, ministro emakumeari. Modu adeitsuan, baina arbuioa jasan du Annalena Baerbock-ek. Aurretik, Al-Golani siriarrak, ordea, luzatu eta astindu dio eskua Jean-Noel Barrot... [+]


2025-01-14 | Leire Ibar
Gernikako mugimendu feministak salatzailea babestu du Mario Lópezen aurkako epaiketaren lehen egunean

Gernikako saskibaloi taldeko entrenatzaile ohiaren aurkako epaiketa hasi da astearte honetan Bizkaiko Auzitegian. Fiskaltzak 14 urteko espetxe eskaera egin du, eta akusazio partikularrak hamazortzikoa, sexu abusuak leporatuta. Lópezen defentsak adierazi du entrenatzaile... [+]


2025-01-14 | Leire Ibar
Libreki esan ahalko da Instagram eta Facebooken emakumeak “objektuak”, LGTBIQ pertsonak “gaixo mentalak” eta migratzaileak “gaizkileak” direla

Metaren buru den Mark Zuckerberg-ek adierazpen askatasunaren izenean eta erroetara itzultzearen izenean, immigrazioa, generoa eta sexu-orientazioa bezalako gaien aurkako zentsura kentzeko neurriak hartu ditu. Trumpekin elkarlanean arituko dela adierazi du eta... [+]


Instagrameko ‘Denuncias Euskal Herria’ kontuak sexu erasoen ia 500 testigantza jaso ditu azarotik

Indarkeria matxistari buruzko testigantzak jasotzeko Instagram kontua 2024ko azaroan jarri zuen abian emakume talde anonimo batek. Espainiako Estatuan Cristina Fallarás kazetariak abiatutako #Cuentalo egitasmoan oinarritu dira. Emakumeek, testigantza anonimoen bidez,... [+]


2025-01-13 | ARGIA
Gernikako entrenatzaile ohiaren aurkako epaiketa asteartean hasiko da

Fiskaltzak hamalau urteko espetxe zigorra eskatu du Mario López saskibaloi entrenatzaile ohiarentzat. Akusazio partikularrak hemezortzi urtekoa eskatu du. Gernika-Lumoko Sare Feministak elkarretaratzea deitu du Bilboko epaitegi aurrean. Lópezi 1998 eta 2001 artean... [+]


2025-01-08 | Julene Flamarique
Urteko lehen hilketa matxista salatzeko elkarretaratzeak egin dituzte Hego Euskal Herrian

2024an beste sei hilketa egon zirela gogoratu zuten. “Nazkatuta, nekatuta eta haserre” daudela adierazi du mugimendu feministak Barakaldoko Bide Onera plazan, eta biktimei arreta eskaintzeko sistemen eraginkortasun eza salatu dute. Barakaldoz gain, herri askotan izan... [+]


2025-01-07 | Leire Ibar
Barakaldoko hilketa matxista salatzeko asteartean mobilizazioak antolatu dituzte

84 urteko andrea erail zuen bere semeak urtarrilaren 3an euren etxebizitzan. Kolpeka hil zuela azaldu dute zenbait iturrik. Astearte arratsaldean egingo dira elkarretaratzeak Barakaldon eta Euskal Herriko lau hiriburutan.


2025-01-03 | ARGIA
Surf irakasle batentzat 85 urteko kartzela zigor-eskaera, adin txikikoei sexu gehiegikeriak egiteagatik

Gipuzkoako Fiskaltzaren ustez, 40 urteko irakasle hondarribiarrak 9 eta 17 urte arteko hamaika adin txikikori sexu gehiegikeriak egin zizkien 2011 eta 2021 urte artean. 2021ean kartzelatu zuten, bere sei ikaslek salaketa jarri eta gero.


Eraikiz kolektiboa
“Gizonok matxismoaren aurrean ardurak hartzeko unea iritsi da”

Ander Magallon, Mikel Irure eta Xabier Jauregi Metropoli Forala saioan egon dira maskulinitate berrien inguruan mintzatzen.


Eguneraketa berriak daude