Neomatxistak detektatzeko 10 esaldi

  • Oso ikastaro interesgarria egiten ari naiz Pikara Magazine-ren eskutik: "Generorik gabeko kazetaritza. Feminista, intersekzionala, ziztatzailea eta urratzailea". Ikastaroan landu dugun artikulu bat itzultzea erabaki dut, Marta Güelfo Marquez psikologoak La Replican argitaratutakoa.


2017ko azaroaren 24an - 13:17
Argazkia: wikipedia

Ez da berri-berria, beraz, baina zoritxarrez, oso baliagarria izaten jarraitzen duela iruditzen zait. Honi esker astakirten pila detektatu ahal izango ditugu (eta aldatzen laguntzen saiatu!), eta guk ere kontzeptu batzuk argitu ahal izango ditugu gure buruan.

Hauxe da neomatxista

Ez da erraza egunero berarekin borrokan aritzea. Horregatik, interesgarria da detekziorako dekalogo bat eskura edukitzea, baita zer erantzun jakitea ere. Zuekin, neomatxista:

  1. Ez naiz ez feminista ez matxista, berdintasunean sinisten dut: Hau oso errore komuna da eta ezjakintasuna du oinarri. Gizon eta emakumeen eskubideak berdinak izan daitezen aldarrikatzen duen mugimendua da feminismoa. Matxismoa, berriz, gizona emakumearen gainetik iraunarazten duten jarrerek, portaerek eta sinesmenek definitzen dute.
  2. Gizonen aurkako genero-biolentzia ere badago: Gizonen kontrako genero-biolentziarik ezin da existitu, ez baitago gizona zapaltzen duen sistema ideologiko edota kulturalik. Egungo sistemak emakumea zapaltzen du, horregatik hitz egiten dugu emakumeen aurkako genero-biolentziaz. Bikotekideen edo bikotekide ohien artean ematen da, gizonak aplikatzen du emakumearengan, eta patriarkatuan du jatorria, androzentrismoan, posesio sentimenduan, eta amodio erromantikoaren ideia tradizionalean. Kultura guztietan ematen den fenomeno soziala da, eta Espainiako Estatuan, bikotekideak edo bikotekide ohiak hildako 50, 60 edo 70 emakume uzten ditu urtean. Emergentziazko egoera da, beraz. Erantzuna behar du hezkuntza aldetik, sozialki, baita politika konkretuak ere.
  3. Salaketa faltsu asko daude: Espainiako Fiskaltza Orokorraren datuen arabera, salaketa faltsuak %0,018 dira (datu hau 2014ko memoriari dagokio, hemen duzue).
  4. Feminazi erradikala zara: Ez da halakorik existitzen. Neomatxismoak asmatutako hitza da, eta mugimendu feminista deabrutzea eta irrigarri uztea du helburu.
  5. Hizkuntza inklusiboa txorakeria bat da: Hizkuntzaren erabilera oso garrantzitsua da. Izan ere, hizkuntzaren bidez eraikitzen dugu gure pentsamendua, baita gure errepresentazio mentalak ere. Aipatzen ez den hori edo izenik ez duen hori ez da ikusten, eta, ondorioz, ikusten ez dena ez da existitzen. Gure hizkuntzak, nagusiki, balio sozial eta kultural dominanteen arabera erregulatu da, balio patriarkal eta androzentrikoen arabera, alegia. Horregatik, kuestionatu egin behar dugu.
  6. Oso astunak zarete feminismoarekin: Bai, hala da, egun batzuetan ohetik jaiki eta gure eskubideen alde borrokatzeko gogoa pizten zaigu, gure eskubideak aldarrikatzekoa, gure bizitzen arlo guztietan; bai, baita ezberdintasun horiek hain nabarmenak ez diren testuinguru eta egoeretan ere, zer egingo diogu ba…
  7. Ez da jazarpena edo erasoa, laudorio bat baizik: Hauxe da piropo edo laudorio baten definizioa: aurpegira esaten den zerbait da, norbait ezagunari esaten zaiona, errespetuz; eta xedea da pertsona hori animatzea edo harekin atsegina izatea, afektua erakusteko modu gisa. Kaletik doan emakume ezezagun bati txistu edo oihu egitea, bere itxurari, gorputzari edo arropari buruz zerbait aipatzea eraso berbala da.
  8. Berdin zait gizona edo emakumea den, garrantzitsuena pertsona da: Argumentu hau askotan erabiltzen da organizazio politiko edota sozialetan, karguetan eta zerrendetan parekidetasuna bermatzeaz ari garenean. Zoritxarrez, protagonismoa, lidergoa edota boterea gizonen esku gelditzen dira gehienetan. Halaxe hezi gaituzte, halaxe sozializatu, hor daude estereotipoak eta erreferente falta ere. Parekidetasuna bermatzeko erremintek, kremailera zerrendek kasu, parte-hartze berdintsuagoa eta esanguratsuagoa sustatzen dute.
  9. Gizonen egunak ere existitu beharko luke: 1975. urtean NBE Nazio Batuen Erakundeak Emakume Langilearen Nazioarteko Eguna izendatu zuen martxoaren 8a, beraien eskubideak eta berdintasuna aldarrikatzen zuten emakume langileen borrokak oroitzeko. Gaur egun, zoritxarrez, gure gizarteak emakumea zapaltzen du oraindik, eta ezberdintasunak nabariak dira lan-arloan, politikoan, baita etxean ere. Hala, borrokan jarraitzen dugu, gure eskubideak aldarrikatzen egunero, eta bereziki martxoaren 8an.
  10. Berdintasuna” lortu dugu: Ohiko akatsa da pentsatzea arlo guztietan lortu dugula gizonen eta emakumeen arteko berdintasuna. Indikatzaileak guztiz kontrakoak dira: ez gaude behar bezala ordezkatuta politikoki, soldatak oso bestelakoak dira, bikotekideek edo bikotekide ohiek emakumeak asasinatzen dituzte, kristalezko sabaia pairatzen dugu, zaintza-lanak gure gain jarraitzen dute… Desparekotasuna bizi dugu gure gizartean.

Genero perspektiba gertu nabaritzen duenean, bere pribilegioak kuestionatzen dituenean, orduan mintzen da eta orduan jartzen da defentsiban neomatxista.

Horregatik da gogaikarria edo deserosoa feminismoa. Nuria Varela biolentzia matxistan adituak ere halaxe dio: ezarritako ordena kuestionatzen duelako da lotsagabea, desegokia. Horretxegatik da beharrezkoa: zapalketak seinalatzen ditu, kuestionatu, sotilenak ere azaltzen ditu… eta horrek lagunduko gaitu benetako berdintasunezko gizarte baterantz. Hala, feminismoa beharrezkoa da hazten laguntzen gaituelako, eta beharrezkoa dugu zoriontsu izateko.

Artikulu hau Kaixomaitia webgunean argitaratu dute eta Creative Commons lizentziari esker ekarri dugu.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Matxismoa
2024-10-02 | Inma Errea Cleix
Ez da sexua

Aldarri eta kanpaina, lege, arau, plan eta aurrekontu, babes-mekanismo eta zigor-makinaria oro gorabehera, etenik gabe jarraitzen dute kasu gogorrek eta jokabide zitalek betetzen albistegiak, tantaka zein zaparradan, eta gizon-desmasiak salatzeko protesta-ekintzek,... [+]


2024-10-02 | Hiruki Larroxa
Gizonen anaidia akabatzeko premia

Gisèle Pélicot-en kasuak bortxaketetatik haratago dagoen arazo bat erakusten du: gizonezkoon konplizitatea indarkeria matxistaren aurrean. Kezkagarria ez da soilik erasoa, baizik eta, gertatutakoa jakinda, egoera ez salatzea erabaki zuten gizonen isiltasuna... [+]


2024-09-20 | Gedar
Aurten ere, udako erailketa matxisten %15 egin dute poliziek edo polizia ohiek Espainiako Estatuan

Uda honetan, gutxienez hemeretzi erailketa matxista izan dira, eta horietatik gutxienez hiru kasutan, poliziak edo polizia ohiak dira hiltzaileak. Donostian, gainera, erailketa saiakera bat ere izan da ertzain baten partetik: bere bikotekidea hiltzen saiatu zen abuztuan.


2024-09-17 | ARGIA
Hamahiru urteko espetxe zigorra ezarri diote adimen urriko alabaordeari sexu erasoak egin zizkion gizonari

Gasteizko sententzia horrez gain, asteburuan gutxienez beste lau sexu eraso salatu dituzte; hiru Gasteizen eta bat Donostian.


2024-09-16 | Euskal Irratiak
Luhusoko bestetan izandako bortxaketa salatu dute

Ehun bat pertsona bildu ziren larunbatean Luhusoko plazan Itaia emazte antolakundeak eta Luhusoko besta komiteak jakinarazi duten bortxaketa salatzeko.


2024-09-12 | ARGIA
Emakume bat hil dute labankadaz Bilbon, eta bikotekidea atxilotu dute

Osteguneko lehen minutuetan jazo dira gertaerak Mina del Morro inguruan, Santutxu auzoan, 00:20 orduak aldera, eta ustez, 34 urteko gizon batek 31 urteko bikotekidea hil du.


Zerbait mugitzen hasi da Hondarribian

Hondarribiko jai egun handian, Alarde tradizionalak eta Jaizkibel konpainia parekideak bat egin behar zuten lehen aldiz abiapuntuan, baina argazki hori saihesteko, tradizionaleko konpainia guztiak berandu joan dira hasiera puntura. Plantoak planto, ordea, lehen aldi ugari bizi... [+]


2024-09-06 | ARGIA
84 urteko gizon bat atxilotu du Ertzaintzak Gasteizen, bere emaztea hiltzen saiatzeagatik

76 urteko emazteak zauri larriak ditu. Eusko Jaurlaritzako Segurtasun Sailak adierazi duenez, ostiral goizaldean egin dio eraso eta Ertzaintzak senarra atxilotu du emaztea hiltzen saiatzeagatik.


“Orain arte alarde baztertzaileak okupatuak zituen espazioak partekatzen hasi beharko dira”

Hondarribiko Alarde tradizionala eta Jaizkibel konpainia desfilatzen aterako dira, urtero bezala, irailaren 8an. Baina orain arte EAJk gobernaturiko udala Abotsanitzek eskuratu du eta egin dituen aldaketek hautsak harrotu dituzte Alarde tradizionalean. “Konpainia guztiak... [+]


Bilboko genero-indarkeriagatiko epaiketetan kolore bereizgarriak jartzeko neurria ezabatzea erabaki du EAEko Auzitegi Nagusiak

Emakumeen Aurkako Indarkeriaren Bilboko bi Epaitegiek neurri hori onartu dute. Bilboko epaile dekano Aner Uriartek neurria emakumeak babesteko eta ez birbiktimizatzeko helburuarekin hartu dela esan du, baina Bilboko Abokatuen Elkargoak salatu du kolokan jartzen dituela ikertuen... [+]


Eskoletan eduki sexualeko irudi faltsuak zabaltzen ari direla salatu dute Hego Koreako feministek

Neska gazteak agertzen dira irudietan eta Telegram bidez zabaltzen dituzte. Irailaren 1ean kanpaina bat abiatuko dute sare sozialen bidez, gobernuak neurriak hartu ditzan.


2024-08-28 | Onintza Enbeita
Olatz Mercader, Patxi Ezkiagaren sexu abusuen biktima
“Euskal kulturaren mundua erabat isilik gelditu da”

Hil arte bizirik sentitzearen beharraz ari da Olatz Mercader. Gaixorik egon izan delako bere bertsio gutxitua hurbilegi ikusi duenak badaki zein garrantzitsuak diren konpromisoa, grina eta desioa.


Donostiako azken eraso matxistak salatu dituzte

Ertzaintzak 27 urteko gizon bat atxilotu du Donostian, abuztuaren 18ko goizaldean, Aste Nagusiko azken gauean, Parte Zaharrean emakume bati sexu erasoa egitea egotzita. Eraso matxista horrez gain, beste batzuk ere publiko egin dira hirian azken asteotan, eta horiek guztiak... [+]


Bilboko Emakumeen aurkako Indarkeriaren Epaitegiek onartu dute ikertuei eta euren abokatuei kolore-bereizgarriak jartzea

Bilboko epaile dekano Aner Uriarteren arabera neurria “nor den nor” identifikatzeko eta emakumeak babesteko eta ez birbiktimizatzeko da. Bizkaiko Abokatuen Elkargoak salatu du ez direla errespetatzen errugabetasun printzipioa eta “duintasuna”.


Eguneraketa berriak daude