Nekazaritzako elikagaien test gunea Dulantzin
Gero eta nekazaritzako test gune gehiago ditugu inguruan, hau da, nork bere proiektua martxan jarri aurretik nekazaritzan eta abeltzaintzan trebatzeko guneak. Nafarroako Zunbeltz espazioa eta Gipuzkoako eta Ipar Euskal Herriko Trebatu dira horietako zenbait adibide, gurean. Ekainetik hona, Arabako Lautadan filosofia berarekin martxan jarri duten bestelako egitasmo bat ere badago: Ekin Dulantzi. “Jatetxe bat izandako eraikinean, Erausquyn gunean, probak egiteko sukaldea jarri dugu martxan, jendea hainbat jardueratan trebatzeko”, azaldu du Arantza Arrien Goitiandia teknikariak. Arabako Lautadako Landa Garapen elkarteak bultzatuta abiatu dute ekimena.
Arabako Lautadan ekoitzitako produktuak bertan kontsumitzeko ildoan, hainbat proiektu dituzte martxan garapen elkartetik. Dulantziko sukaldearen kasuan, lau jarduera planteatu dituzte, horietakoren batean trebatu nahi duenari beharrezko azpiegitura eskaintzeko: prestatutako platerak, kontserbak, desidratatuak eta okintza eta gozogintza. “Sukaldea ikustean, segituan pentsatu genuen eraldaketetarako gune oso aproposa zela, eta herritarren artean interesik bazegoen ikusteko bilera irekia deitu genuen”, azaldu du teknikariak. 2020an izan zen hori, eta deialdira agertu zirenen artea bederatzi emakumeak ziren, jarduera horietakoren batean hasteko gogoz. “Argi zegoen premiarik handiena zein kolektibotan zegoen, emakumeak baitziren gehienak, eta horien artean, asko migratuak”, dio.
Eusko Jaurlaritzako dirulaguntza batekin kontserbak egiteko autoklabea, desidratatuentzako haizagailua, okintza eta gozogintzarako labea, hartzigailua eta beste zenbait tresna erosi eta gunea prestatu zuten. “Nekazaritzako elikagaien test gunea izatea nahi dugu, jendeak inbertsio handiak egin baino lehen, ideiak probatzeko toki bat izatea”. Sukaldea erabiltzen dutenei Lautadako eta hurbileko produktuak erabiltzea eskatzen diote elkartetik. “Kontserbak egiten ditu pertsona batek momentu honetan, eta hemen ekoizten diren babarrun eta garbantzuak darabiltza, bertako hiltegiko oilaskoen gibelarekin patea egiten du…”.
Ekainetik martxan
Sukaldeko eraldaketa guneaz gain, eraikinak espazio gehiago ere baditu, eta beste jarduera batzuetarako aprobetxatzen ari dira horiek. “Formakuntzarako gune bat eta erabilera anitzerako beste bat ditugu, eta coworking gune txiki bat ere bai”, azaldu du Arrienek. Osasunarekin eta elikadurarekin lotutako jarduerak bultzatzea da asmoa.
Hilabeteotako martxarekin pozik daude, profil anitzeko jendea ari baita pasatzen Dulantziko gunetik, eta horietako zenbaitek honezkero martxan jarri dute haien proiektua. “Aguraingo emakume baten ilusioa okina izatea zen, ekainean hasi zen hemen probak egiten, ogia ezagunen artean banatzen, eta ikusi zuen benetan horretatik bizi zitekeela”. 22 pertsona eta taldek egin dute gunea erabiltzeko eskaera. Aurrera begira, desidratatuen ildoan sakondu nahi lukete. “Hainbat formakuntza egin ditugu gaiaren bueltan, eta barazki, fruta eta belar asko hainbat modutan desidratatzeko aukera dagoela ikusi dugu”, amaitu du.
Donostiako Amara auzoko Izko ileapaindegi ekologikoak 40 urte bete berri ditu. Familia-enpresa txikia da, eta hasieratik izan zuten sortzaileek ile-apainketan erabiltzen ziren produktuekiko kezka. “Erabiltzaileen azalarentzat oso bortzitzak dira produktu gehienak, baina... [+]
Ubidekoak (Bizkaia) dira Imanol Iturriotz eta Aritz Bengoa gazteak. “Lagunak gara txikitatik, eta beti izan dugu buruan abeltzaintza proiektu bat martxan jartzeko ideia”, azaldu du Iturriotzek. Nekazaritzari lotutako ikasketak izan ez arren, baserri munduarekin eta... [+]
Iruñean bizi ziren Iñaki Zoko Lamarka eta Andoni Arizkuren Eseberri gazteak, baina familiaren herriarekin, Otsagabiarekin, lotura estua zuten biek betidanik. “Lehen, asteburuetan eta udan etortzen ginen eta duela urte batzuk bizitzera etorri ginen”, dio... [+]
Gipuzkoako hamaika txokotatik gerturatutako hamarka lagun elkartu ziren otsailaren 23an Amillubiko lehen auzo(p)lanera. Biolur elkarteak bultzatutako proiektu kolektiboa da Amillubi, agroekologian sakontzeko eta Gipuzkoako etorkizuneko elikadura erronkei heltzeko asmoz Zestoako... [+]
Emakume bakoitzaren errelatotik abiatuta, lurrari eta elikadurari buruzko jakituria kolektibizatu eta sukaldeko iruditegia irauli nahi ditu Ziminttere proiektuak, mahai baten bueltan, sukaldean bertan eta elikagaiak eskutan darabiltzaten bitartean.
Mauleko Euskalduna ostatuak urteak daramatza Zuberoako etxe ekoizle txikien produktuekin lanean, eta hiriburuko ostatu parean eraikin bat erosi zutenean proposamena egin zien laborari horiei berei: zergatik ez ireki hurbileko ekoizleen saltokia bertan? “Motibatuta zegoen... [+]
Pandemiaren ondorengo testuinguruan, elikadura –ustez oinarrizko eskubide den hori– lantzeko mugitzen hasi zen talde bat Gasteizen. “Militantzia esparruan beste gaiak jorratzen ari ziren ordurako, etxebizitzarena kasu, baina elikadura ardatz hartuta ez zegoen... [+]
Errezilera bizitzera joan eta sagarrondoak landatu zituen Satxa Zeberiok, Bio-K proiektuaren bultzatzaileak, duela zenbait urte. “Iritsi zen sagarrekin zerbait egiteko momentua, eta sagar zukua eta sagardoa ekoizteari ekin genion orduan”, azaldu du. 2015ean sortu... [+]
Urteak daramatza Ipar Euskal Herriko Biharko Lurraren Elkarteak (BLE) bioaniztasun landatuaren inguruan lanean. “Hainbat proiekdu ditugu abian, eta horietako bat baratzeko hazien ingurukoa da”, azaldu du Nico Mendiboure Hazi Sareko kideak. Duela lau bat urte hasi... [+]
Nekazaritzan trebatzeko eta proiektu propioak abiatu aurretik ekoizpenean eta merkaturatzean norbere burua probatzeko, abian dira gurean nekazaritzako hainbat test gune. Araban, 2023an abiatu zuten Aleko nekazaritzako test gunea, baina, antzeko egitasmo gehienekin alderatuta,... [+]
Itsason (Gipuzkoa) elkarren ondoan dauden bi baserri dira Urteaga eta Urkulegi, duela zenbait urte elkartu eta proiektu bateratua martxan jarri zutenak. “Bi baserriak elkartu eta ekoizpen proiektua abiatu genuen, eta 2011tik dedikazio osoarekin ari naiz honetan”,... [+]
Urteak daramatza martxan Ipar Euskal Herrian Trebatu elkarteak, laborantzan proiektua abiatu nahi duten pertsonek aurrez trebatzeko aukera izan dezaten. Ipar Euskal Herriko proiektua eredutzat hartuta eta ideia berari tiraka, Gipuzkoan ere izen bereko elkartea sortu dute aurten... [+]
Herritarrak elkarren artean saretzea eta bizitza sozialerako espazioak bultzatzea da Xiberoko Kolektiboa elkartearen lan ildoetako bat. Bide horretan, baratze kolektiboa sortzeko aukera suertatu zitzaien 2020an Maulen, eta zalantzarik gabe, proiektuari ekitea erabaki zuten... [+]
Arrasateko Beroña auzoan dago kokatuta Xabi Abasolo Etxabek eta Naiara Uriarte Remediosek bultzatutako Errastiko Ogia proiektua. Bakoitza bere bidetik iritsi ziren okintzaren mundura, baina eredu ekologikoan eta ama orearekin ekoizteko oso ongi uztartu dituzte bi gazteen... [+]
Nafarroako beste zenbait herritan bezala, duela lauzpabost urte hasi ziren Basaburuan gaztainondoen inguruko lanketarekin. “Bertako gaztain barietateei lotutako ikerketa abiatu zuen Nafarroako Gobernuak, eta orduan hasi zen hemengo herrietan ere gaztainaren historia... [+]