Nekazariak kaleetan eta gurasoak haurrekin plazetan protestan
Nekazariak protestan ari dira, baina eredu agroindustrialak hartu du lidergoa. "Itun Berdea" ere, Europar Batasunaren hurrengo hamarkadako estrategia nagusia zena, pikutara bota dezakete, begirik kliskatu gabe. Bitartean, euskal eskoletan zorriak eta harrak zerbitzatzen dira. Hemen ere, begiak kliskatu gabe, Eusko Jaurlaritzak bere eskumenak erabiltzen jarraitzen du catering-eredu ez-iraunkor baten alde.
Nekazariak kalera atera dira, eta ikusi besterik ez dago zer nolako traktoreak dituzten, euren lursailak irudikatu eta laborantza eredu industrialean murgiltzeko: tokikoa, bertakoa eta 0km, baina nekazal eredu globalizatuaren parte. Europan ere beldurtu dira erakustaldiarekin eta Ursula von der Leyen egun batetik bestera atera da pestiziden erabilera %50 murrizteko plana erretiratuko duela esanez. Eusko Jarlaritzak ere, ingurumeneko politikak nekazaritzako jarduerarekin “harmonizatzeko” konpromisoa hartu du.
Aldi berean, kalera atera diren nekazariekin harreman zuzena duen beste berririk ere iritsi zaigu egunotan: landare zorriak eta harrak agertu dira zenbait eskola jantokitako plateretan, “janari hondatua” eskaini zaie haurrei bazkaltzeko. Eta berriro ere, ahalik eta etekin ekonomiko handiena bilatzen duen elikadura eredu globalizatuari erreferentzia egiten dion egoera. Ikusi besterik ez dago jantokien kudeaketarako esleitzen diren kontratuek duten dimentsio ekonomikoa, eta pleguetan prezioaren irizpideak hartzen duen garrantzia, catering enpresa gero eta handiagoek soilik eskaini dezaketen zerbitzua.
Ezarri asmo den eredu ekonomikoaren inguruko erabakia hartuta dago, eta laborari ekologikoen lan baldintza duinak, eta haurrek egunerokoan jaten dituzten elikagaien osasun-egoera, ez dira oinarrizko baldintza gisa hartzen. EAEko Hezkuntza Sailak “kudeaketa zuzenaren” bidea soilik jorratzen du, jangela kolektiboetako elikagaien erosketa publikoa enpresen lizitazio bidez esleituz. Modu horretan, Serunion catering enpresak egunotan galdu dituen 17 eskola jangelen kudeaketa, zerbitzu bera ematen duen beste enpresa batzuen eskuetan geratuko da, eta Serunion enpresa berriz, Urdulizko ospitalea kudeatzera pasako da.
Ez da izango beste eredu batzuen aldeko apustua egiteko gaitasunik ez dugulako, 1992ko estatu mailako legeak bost eredu proposatzen ditu, eta autonomia erkidego bakoitzaren esku uzten du erabakia. Bada inguruan bestelako eredu des-zentralizatuak aplikatu dituenik: Nafarroako Gobernua dekretu berria lantzen dabil, eskolen “autonomia” ardatz hartuta eta Hezkuntza Sailak “itunak” hitzartu ahal izango ditu eskola jangelen ardura beren gain hartu nahi duten tokiko erakundeekin. Gure Platera Gure Aukera aspaldidanik ari da antzeko kudeaketa ereduak EAEra ekartzeko ahaleginean.
Beraz, zinez espero dugu eskoletako haur kopurua murrizten ari den heinean, eskola jangelak catering enpresa handientzat errentagarriak izateari utzi beharrik ez izatea, behingoz erosketa publikoan oinarritzen diren jangelen inguruko erabakimena eskola kontseiluen eskuetan kokatzeko. Zer esanik ez zahar egoitza eta ospitaleetako erosketa publikoari dagokionean, horiek baitira catering enpresa nagusiek modu gero eta estrategikoagoan konkistatuko dituzten negozio zelaiak.
Nekazariarentzat baratzea eragozpena besterik ez da. Egungo makina bat nekazari “aurreratuk” horrela pentsatzen du. Bere lanean ez dute baratzerik behar, ezta oilategirik, ezta sagarrondorik, ezta erlauntzarik ere.
Bizkaigane elkarteak elikadura burujabetzan oinarritutako proiektua du Errigoitin (Bizkaia), 1983tik. Instalazioak dauden lur eremutik aterarazi nahi du lur jabeak elkartea. EHNE Bizkaia sindikatuak adierazi duenez, instalazioek lege eta administrazio eskakizun guztiak betetzen... [+]
Martxoaren 10etik 26ra izango da udaberriko kanpaina. 'Beste modura, denona de onura' lelopean arituko dira gertuko ekoizpena, banaketa eta kontsumoa babestu eta sustatzeko, ager zonaldean euskara hauspotzen duten bitartean. Apirila amaieratik aurrera jasoko dira... [+]
Euskal Herriko bi muturretatik datoz Itziar (Bilbo, 1982) eta Ekaitz (Erriberri, 2002), sortzen ari den Burujabetzaren Aldeko Mugimenduaren berri ematera. Euskal Herrian diren burujabetza prozesu ugariak arloz arlo bultzatu eta indartu nahi ditu BAMek. Lan horretan hasteko,... [+]
Emakume bakoitzaren errelatotik abiatuta, lurrari eta elikadurari buruzko jakituria kolektibizatu eta sukaldeko iruditegia irauli nahi ditu Ziminttere proiektuak, mahai baten bueltan, sukaldean bertan eta elikagaiak eskutan darabiltzaten bitartean.
Mauleko Euskalduna ostatuak urteak daramatza Zuberoako etxe ekoizle txikien produktuekin lanean, eta hiriburuko ostatu parean eraikin bat erosi zutenean proposamena egin zien laborari horiei berei: zergatik ez ireki hurbileko ekoizleen saltokia bertan? “Motibatuta zegoen... [+]
Pandemiaren ondorengo testuinguruan, elikadura –ustez oinarrizko eskubide den hori– lantzeko mugitzen hasi zen talde bat Gasteizen. “Militantzia esparruan beste gaiak jorratzen ari ziren ordurako, etxebizitzarena kasu, baina elikadura ardatz hartuta ez zegoen... [+]
Errezilera bizitzera joan eta sagarrondoak landatu zituen Satxa Zeberiok, Bio-K proiektuaren bultzatzaileak, duela zenbait urte. “Iritsi zen sagarrekin zerbait egiteko momentua, eta sagar zukua eta sagardoa ekoizteari ekin genion orduan”, azaldu du. 2015ean sortu... [+]
Gaur egun, Gazan su-etena dago, eta ez dakigu noiz arte iraungo duen; bitartean, sarraskiak, anexioek, kolonizazioak eta era guztietako giza eskubideen urraketek bere horretan diraute gainerako lurralde okupatuetan. Jarraian irakurriko dituzunak ez dira kasu isolatuak,... [+]
Oporlekuekin soilik lotuko dituzte askok Balear Uharteak, baina agroekologiaren eta kontsumoaren bueltan mugimendu bizia dute Mallorca irlan: Associació de Varietats Locals de Mallorca (tokiko hazi barietateen elkartea) da horren adibide. Abenduaren hasieran, elkarte... [+]
Kolore morez margotu dut urteko lehen hilabetea, sormena, irudimena, jakintza eta espiritualitatearen kolorez.
Via Campesinako ordezkaritza bat Palestinan izan da abenduaren 8tik 18ra, bere kide den Palestinako Lan Komiteen Batasuna-k (UAWC) gonbidatuta. Bidaia horrekin herri palestinarrari elkartasuna adierazi nahi izan diote, "Gazan egiten ari diren genozidioaren erdian eta... [+]
Palestinarren genozidiorako Israelek erabiltzen duen arma nagusietako bat gosea da. Alde batetik, Gazara elikagaiak sartzeko debekuarekin, eta, bestetik, Palestinako elikadura-burujabetza ezabatuta.
Gero eta nekazaritzako test gune gehiago ditugu inguruan, hau da, nork bere proiektua martxan jarri aurretik nekazaritzan eta abeltzaintzan trebatzeko guneak. Nafarroako Zunbeltz espazioa eta Gipuzkoako eta Ipar Euskal Herriko Trebatu dira horietako zenbait adibide, gurean... [+]
Arrasateko Beroña auzoan dago kokatuta Xabi Abasolo Etxabek eta Naiara Uriarte Remediosek bultzatutako Errastiko Ogia proiektua. Bakoitza bere bidetik iritsi ziren okintzaren mundura, baina eredu ekologikoan eta ama orearekin ekoizteko oso ongi uztartu dituzte bi gazteen... [+]