Nekazari txikiak oztopatzeak gosea dakarrenean
Brasilgo nekazari txikiei haien ekoizpenak mantentzeko laguntzak emateko asmoz, 735/2020 Lege Proiektua onartu zuten udan Diputatuen Ganberak eta Senatu Federalak. Jair Bolsonaro presidenteak, ordea, betoa ezarri zien legearen xedapen ia guztiei, nekazari familiei laguntza guztiak ukatuz eta gosearen aurka egiteko aukera garrantzitsua baztertuz. Gobernuaren jarrera salatzeko eta herrialdeko egoera zein den ezagutarazteko, artikulua argitaratu du MMC Brasilgo Emakume Baserritarren mugimenduak. Michela Calaça ekintzaileak sinatu du idatzia, eta Bizilur elkarteak euskarara ekarri.
Brasilgo etxeetan kontsumitzen diren elikagaien %70 bertako nekazari txikiek ekoiztuak dira, Brasil de Fato egunkariak jaso duenez. Horrela dio MMCk zabaldutako oharrean: “Lege Proiektuak ez zituen nekazarien eskaera guztiak jaso, baina nekazaritzako politika publikoak alde batera uzteagatik sortutako elikagaien krisiari aurre egiteko proposamen garrantzitsuak biltzen zituen”. Diputatuen Ganberan eta Senatu Federalean onartutakoak elikagaien ekoizpena bultzatu eta tokiko merkatuetan eskasia saihestu nahi zuen. “Laguntza espezifikoak eta larrialdietarakoak ematen zitzaizkien nekazariei, beren dibertsitate osoan”, azaldu dute oharrean.
Goseak herrialdea aspaldian ez bezala kolpatzen duen garaiotan, Bolsonaroren gobernuak galarazi egiten die nekazariei haien produkzioa handitzea eta gosearen aurka egitea. “Gobernuak indigenak, quilombolak eta haien lurraldeak babestuak izatea eragozten du”, salatu dute. Bizi duten egoera munduan zabaltzeko eta salatzeko lanean ari dira emakume baserritarren mugimenduko kideak.
Gosea areagotzen duen heriotza-proiektua
“COVID-19 pandemia iritsi aurretik, Brasilgo Geografia eta Estatistika Institutuak gosearen hedapen-egoera kezkagarria zela adierazi zuen. 2019ko datuen arabera, 10,3 milioi pertsonek ez zuten oinarrizko elikadurarako sarbide erregularrik, eta Brasilgo familien %5 elikagaien segurtasun falta larrian zegoen. Horietatik erdiek baino gehiagok, emakumeak zituzten familia buru, eta herrialdeko ipar-ekialdean bizi ziren”.
Koronabirusak lehenagotik zetorren egoera okertu besterik egin ez badu, argia da zein izanen den herrialdeko elikaduran hain paper garrantzitsua duen nekazaritza eredua babesik gabe uztearen emaitza. Horrela amaitzen da MMCko kideen artikulua: “Elikadura burujabetzaren eraikuntzan etengabeko borrokan gabiltza, agroekologiaren eta emakumeon askatasunaren eta autonomiaren alde egiten. Jendarte osoari borroka honetara batzeko dei egiten diogu. Norbaitek gosea pasatzen badu, bere beste eskubide guztiak ukatuak izan zaizkiolako da, eta argi dago goserik pasatzen ez duenak ere mehatxatuta dituela bere eskubideak”.
Mahaño Lanathoua 2017an hasi zen aitaren lurretan arbolak landatzen, oihan baratzea lantzeko ideiarekin. “Hasieran asmoa ez zen horretatik ekonomia bat sortzea, gure buruaskitasunerako bidean pausoak ematea baizik”, gogoratu du laborariak. Baina, landaketekin... [+]
Nekazaritzaz eta abeltzaintzaz askotan entzuten da lanbide "oso lotua" dela, jai egunik edo oporrik ez dela existitzen. Ipar Euskal Herriko Onetik eta Etxaldia gasnategiek, Berria eta Aldudeko Esne Kooperatibekin elkarlanean, laborariei bakantzak bermatzeko egitasmoa... [+]
2022an Nafarroako Liburutegien Sareak martxan jarritako proiektu berezia da hazien liburutegia. Clara Flamarique Goñi da Nafarroako Gobernuaren liburutegi zerbitzuko proiektuen arduraduna, eta honela gogoratu ditu hastapenak: “Zaragozako liburutegian martxan zuten... [+]
Joxe Blanco Gomez laudioarra Lamuzanaturgunea blog-aren bultzatzaile eta Laudiokolore ekimeneko kidea da. Urteak daramatzate Laudion basa landareen inguruko sentsibilizazioa eta formazioa egiten, eta maiatzean, Arraño mendiko baso orkideen inguruko jardunaldiak egin... [+]
Urteak daramatza Cederna Garalur landa garapenerako elkarteak elikaduraren eta lehen sektorearen inguruko lanketa egiten Nafarroako Mendialdean. Elikadura osasuntsurako eta kontsumo jasangarriago baterako bidea egitea da asmoa, eta bide luze horretan, egitasmo berria gauzatu du:... [+]
Oiartzunen nekazaritza bultzatzeko eta elikadura burujabetzarako bidean pausoak emateko sortu zen Lurbizi egitasmoa, 2016 urte inguruan. “Herritar talde batek denbora zeraman herrian nekazaritzaren eta lehen sektorearen egoera kaxkarraz hausnartzen”, adierazi du Ibon... [+]
Sarako Nicolas Chretien dago Hiru Xilo baratzegintza proiektuaren atzean. Urtarrilean hasi zen baratzea lantzen, eta martxoaren hasieran ekin zion ekoitzitako produktuak merkaturatzeari. “Banuen formazioa baratzegintzan, baina orain arte honekin zerikusirik ez zuten... [+]
Arabako Bionekazaritza elkartearen eta Euskadiko Hazien Sarearen arteko lankidetzatik sortu zen duela urte pare bat Agroekoop kolektiboa. “Arabako agroekologiaren bueltako elkarteak lotzeko eta indartzeko, eta sinergiak sustatzeko asmoz sortu genuen”, adierazi du... [+]
Lehen begi kolpean, ohiko artaldea dirudi argazkikoak, ezta? Bada, ez… ardi horiek suhiltzaile ere badira eta. Nafarroako Zunbeltz Nekazaritzako Test Guneak zerbitzu berria eta berritzailea jarri du martxan Lizarraldean: Arsue, edo artalde suhiltzaile estentsiboa... [+]
Urteak daramatzate Atxondoko Biezko baserrian bizitzen eta lanean Aner Garitaonandiak eta Oihane Lekunberrik. “Kaletarrak ginen gu, nik enpresa eta turismo ikasketak egin nituen, baina mundu hori ez zitzaidan gustatzen…”, azaldu du ekoizleak. Lekunberrik,... [+]
2009an sortu zen Ja(ki)tea elkartea zenbait jatetxe, sukaldari eta gastronomia kritikariren arteko elkarlanetik. “Hasiera hartan, Gipuzkoako 14 bat jatetxe elkartu ginen, baina pixkanaka hazten joan da proiektua, eta gaur egun 37 gara”, azaldu du Xabier Zabaletak,... [+]
Eladi Balerdi erlezainaren eta Jose Manuel Atxaga erleen zale sutsuaren arteko elkarlanetik egitasmo berritzailea sortu da duela gutxi. "Arnastu erlauntzaren airea" eta "Erleen sauna" jarduerak proposatu dituzte, konbentzituta baitaude onuragarri direla... [+]
Elkea proiektuan produktu asko eta desberdinak ekoizten ditu David Ruiz de Galarreta Azpilikueta ekoizle amezkoarrak. Olibondoekin hasi zen, baina fruta arbolek, lekaleek eta zekaleek ere beren tokia egin dute proiektuan urteotan. Eta, orain, jarduera berri bat gehitu die... [+]
Duela hamabi urte pasatxo ezagutu zuten elkar Izaskun Urbaneta Ocejok eta Ainara Baguer Gonzalezek, ingurumen hezkuntzako programa batean lanean ari zirela. Garaian, lurretik hurbilago egoteko gogoa zuten biek, teoriatik praktikara pasa eta proiektu bat martxan jartzekoa... [+]
Zergatik doa mundu guztia Iruñera erosketak egitera, gure eskualdean elikagai asko ekoizten bada? Zergatik da hain zaila bailara hauetako produktuak bailara hauetako dendetan topatzea?”, galdera horiei eta beste zenbaiti tiraka hasi ziren lanean Zangoza aldean duela... [+]