Emanuel Macron Frantziako V. Errepublikako zortzigarren presidentea atera da bigarren itzulitik. Haatik, ezustez beteriko ziklo elektorala ez da horretan bukatzen.
Alabaina, presidentea nor den segurua bada ere, irekitzen den fase politikoaren gainerateko parametroak ezezagunak dira erabat: zein gehiengo aterako den legebiltzarreko hauteskundeetatik, zer-nolako aliantzak eginen diren, zer politika eginen eta egiten ahalko duen presidente berriak, zer bilakatuko diren indar politiko handiak eta nola geldituko den panorama politiko berria Frantziako Estatuan? Azken asteetako giro pisua et frankotan bortitza ez da berehala baretuko eta egonkortasunik eza da ikerlari gehienek iragartzen digutena.
Macronen agerpen ustekabea (duela hiru urtez nehork ez baitzuen ezagutzen), bere jeinu politikoaren emaitza dela kontatzen hasi dira zenbait baina krisia eta noraezarik gabeko garai baten seinale da oroz gainetik. Kanpainan zehar, Fillon eta Le Penen kontrako akusazio larriak direla kausa, hautagaien zintzotasuna eztabaida erdian egon da luzaz, hautu sozio politikoen arteko konfrontazioa gaindituz. Lehen itzuliak argi erakutsi du klase politikoaren arbuioa. Are gehiago, azken hamarkadetan aldizka Frantziako Estatua kudeatu duten indar politiko nagusiak (Alderdi Sozialista eta Les Républicains alderdiak) jokoz kanpo gelditu dira. Lurrikara politikoa. Haserre, frustrazio edota esperantza berriak indar handiz agertu dira Le Pen eta Mélenchonen emaitzekin. Bigarren itzuliko alternatiba hanka motz gelditu zen eta bi astez eztabaida bizia eta bortitza izan da, ez soilik hedabideetan, jendartean ere, familietan, lankide eta lagunen artean. Alde batetik eskuin muturreko betiko herra, xenofobia, gezurrak eta demagogia hutsa. Parean aldaketa lasaia irudikatzen duen baina aurrekaririk gabeko gibel-kada soziala proposatzen duen Macron, hain zuzen FN elikatu duen politika neoliberalen jarraipen eta sakontzea.
Batzuek presidente gazte, dinamiko eta ausartaren garaipena laudatzen duten bitartean, beste batzuek zenbakien gordina azpimarratzen dute: hautesleen heren batek nola edo hala, abstenituz edo zuri bozkatuz, errefusatu du bigarren itzuliko hautua. Are gehiago Macronek bildutako 20 milioi bozen artean erdia baino gehiago Le Peni bidea mozteko emana izan da. Biharamun honetan, nehoiz ikusi gabeko egoera baten marka, presidentea interpelatzeko lehengo mobilizazio deitua da Parisen, langileen eskubideen defentsan.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Badira, garun distiratsua izanik, "zehaztasun gutxiko" definizioekin, gauza bera, beste era batera esanda, aldatzen eta itxuraldatzen adituak direnak. Berea zen, eta hainbat hamarkadatan errepikatu den proiektu in eternum bat izan da. Hasiera batean hori zen hegemoniko... [+]
Abenduaren 26an, aireko eraso batean, Israelgo armadak bost kazetari palestinar hil zituen. Haiekin 130 kazetari palestinar hil zituzten. Albiste horrek gauza pare bat gogorarazi dizkit, lehenengoa, benetako kazetariek jasaten duten jazarpena munduko edozein lekutan, adibidez,... [+]
Azken hilabete hauetan hainbat institututan lan egitea egokitu zait eta, uneren batean edo bestean, ikasleekin lan merkatuak eskaintzen dituen aukerez hitz egin behar izan dut. Ikasleen tipologia askotarikoa da eta hiri berean asko aldatzen da auzo batetik aldamenekora,... [+]
Historikotzat nekez har daitekeen argazkiaren erdian agertzen den neskatoa idazten ari da, zer eta izenorde zerrenda bat: ni, zu, hura, gu, zuek, haiek. Beherantz begira egonik, neskatoaren begirada nolakoa den antzeman ezinik gelditu naiz ni.
Argazkilariaren lanari soraio,... [+]
Pertsona nagusiekin edo aniztasun fisiko eta neuronalak dituzten pertsonekin lanean zaudenean, dugun gizartean gaitasunaren ideiak espezie bezala asko mugatzen gaituela ohartzen zara. Hau da, dugun sistemak gauzak modu espezifiko batean egiteagatik jartzen zaitu balioan, eta... [+]
Idatzi nahi nuen gabonetako argien alde, eta urteroko ohitura bilakatu aldarrikatzea, kaleak argitzen dituzten aro honetan, espazio publiko apain, alai eta gozagarri bat, klase ikuspegitik. Baina, noski, espazio publiko epelak ere bai, zenbait gazte liburutegietan liburuak... [+]
Barkatu hariztiak, artadiak, zumardiak, lertxundiak, lizardiak, haltzadiak, gaztainadiak, urkidiak, gorostidiak, sagastiak, pinudiak eta zuhaitzen elkarte guztiak, baina, gaur, pagadiak du hitzordua negu-mugako ospakizunak direla eta.
Errazagoa egiten zait negu-mugako... [+]
Badator Euskaraldia, berriz ere. Urte berriko udaberrian izango da oraingoan, antza. Dagoeneko aurkeztu dute eta, egia esanda, harritu egin nau; ez Euskaraldiak berak, ezpada beraren leloak: Elkar mugituz egingo dugu.
Irakurri edo entzun dudan lehenengoan, burura etorri zait... [+]
Ildo beretik dator Eusko Jaurlaritza berriaren politika. Hitzak bai, baina ekintzak ez dira argi ikusten Pradalesen gobernuak aurkeztutako aurrekontuan.
Sistema kolonial kapitalista heteropatriarkala auzitan jartzen eta borrokatzen denean, gupidarik gabe erasotzen du bueltan. Eskura dituen tresna guztiak erabiliz, instituzioak, medioak, justizia, hizkuntza, kultura, indarkeria... boterea berrindartzeko, sendotzeko eta... [+]
Ez dakit zuek ere pertzepzio bera ote duzuen –aitor dut: modu azientifikoan hasi naiz idazten hemen–. Pereza hitzaren hedatze naturalaz ari naiz. Gero eta gehiago aditzen baitut Hego Euskal Herriko bazterretan: euskaraz, espainolez eta, jakina, euskañolez... [+]
Askok, Gabonetan, ilusioa baino alferkeria handiagoa sentitzen dugu familia-otordu eta -topaketetan pentsatzean. Baina aurreratzen dizuegu ez dela otordua bera kolektiboki deseroso sentiarazten gaituena, familia tradizionala definitzen duen normatibitatea baizik. Are gehiago,... [+]
Betidanik begitandu zait esanguratsuagoa han-hemenka topa daitezkeen guruztokiei gazteleraz esaten zaien modua: humilladero. Ez al da guruztoki edo santutxo izen nahiko light, zuri edo haragoko konnotaziorik gabekoa? Azken batez, bertatik pasatzen zen oro umiliatu behar zen... [+]
Siriako Arabiar Errepublikaren amaierak harridura handia sortu du, gertatu den moduagatik: azkar eta ia erresistentziarik gabe. Halere, ez da hain arraroa herrialdea suntsituta, pobretuta eta zatitua zegoela kontutan hartzen badugu. Aspalditik siriar gehienen ardura ez zen nor... [+]