Eguneroko arazoez erabaki ahalmen handiagoa izan nahi dute herritarrek, Naziometroaren arabera

  • EHUko Parte Hartuz ikerketa taldeak eta Telesforo Monzon laborategiak egindako Naziometroaren bigarren inkestaren arabera, eremu geografiko bakoitzak –EAE, Nafarroa eta Ipar Euskal Herriak– bere etorkizun politikoa erabakitzeko eskubidea izan beharko lukeela uste dute hiru herritarretik bik.


2021eko ekainaren 10ean - 07:54
Azken eguneraketa: 10:06

1.201 elkarrizketa egin dira orotara. Araba, Bizakaia eta Gipuzkoan 589 inkesta egin dira, 405 Nafarroa Garaian eta 207 Euskal Hirigune Elkargoan. Bestalde, 778 inkesta erantzun dira online, eta 423 telefonoz.

Sei ataletan sailkatu dituzte txosteneko datuak. Ondorio nagusiak laburtuta jaso ditugu:

Lurraldea

Multzo handiena euskal herritarra eta espainiarra edo frantziarra sentitzen da Euskal Herrian (%26). Jarraian, oso gertutik (%24), soilik euskal herritar sentitzen direnak datoz. 

Lehenengo neurketan bezala, oraingoan ere Euskal Herria kontzeptuaz galdetzean, aukeran jarri dira zazpi herrialdeak banan bana, norberak aukeratu zezan zeintzuk osatzen duten Euskal Herria. Bi erantzun nagusi jaso dira, inkestatuen hiru laurdenek aukeratuak: %41ak zazpi lurraldeak aipatu ditu eta %33ak Araba, Bizkaia eta Gipuzkoa. Euskal Herriaren existentzia bera ukatzen dutenak gutxiengoa dira (%3).

Neurketaldi honetan, online laginean, zazpi herrialdeez osatutako lurraldea nola izendatzen den galdetu dute. Jasotako erantzunen arabera, lurralde osoarentzat termino zabalduena "Euskal Herria" izan da (%51), ondoren "Euskadi" (%42), "País Vasco" (%32), "Pays Basque" (%18) eta "Nafarroa/Navarra/Navarre" (%14).

Euskal selekzioa

Herritarren %64aren iritziz, hiru administrazio eremuetako –EAE, Nafarroa eta Ipar Euskal Herriko– jokalariek osatutako Euskal Futbol Selekzioak nazioarteko txapelketa ofizialak jokatzeko aukera eduki beharko luke. Kontra daudenak %21 dira. Gehienek (%54) "ondo" edo "oso ondo" ikusten dute Euskal selekzioak Espainia edo Frantziako selekzioaren aurka lehiatzea nazioarteko lehiaketa ofizialetan. %72aren ustez, jokalariek eurek erabaki ahal izan behar lukete zein selekziorekin jokatu, Euskal selekzioarekin ala  Espainia edo Frantziakoarekin.

Next Generation

Europak 140.000 milioi euro bideratuko ditu Espainiako Estatura Next Generation proiektuaren bidez, COVID19-ak eragindako krisiari aurre egiteko. EAEri eta Nafarroari dagozkien zatiak nork negoziatu beharko lituzkeen galdetuta, gehienek (%66) gobernu autonomikoen alde egiten dute.

Etxebizitza

Ipar Euskal Herrian etxebizitzaren gaia arazotzat ikusten dute hiru laurdenek (%71). Aldi berean, urte bateko epean, euskal herritarrentzat etxebitzitza edukitzeko (alokairuan edo erosiz) baldintzak zaildu egin direla iruditzen zaie ia hiru laurdenei (%74) eta mantendu egin direla beste laurden bati (%22). Gaur egun, Euskal Hirigune Elkargoan, herritarren %70ek betetzen ditu etxebizitza sozialarekiko sarbidea edukitzeko eskakizunak. Honakoa kontuan izanik, eskuragarritasuna bermatzeko egun egiten diren politikak "ondo" edo "oso ondo" baloratzen dituztenak %14 besterik ez dira. Euskal Hirigune Elkargoan bigarren etxebizitza erosteko ordun etxebizitza tasa emendatu beharko litzatekeela uste du %59k.

Nafarroak beste lurraldeekin harremanak sakontzeko eremuak

Lehenengo neurketan, Nafarroan borondate argia adierazi zen beste lurraldeekin harremanak indartzeko. Bigarren neurketan, galdetutako bost eremuetatik bakar batean ere ez da kontrakotasun argirik aurkitu; eta, alderantziz, aldekotasuna oso zabala izan da gehienetan. Bereziki osasun zerbitzuetan ikusi da begi onez harremanak indartzea (%57), baita harreman ekonomikoetan eta hezkuntzan ere (%55 eta %54, hurrenez hurren). Harreman kulturaletan %49koa izan da babesa eta euskararen sustapenerako %41ekoa.

Gobernantza ereduaren inguruko iritzia eta euskal estatuarekiko jarrera

Lurraldeen arteko harremanen inguruko balorazioa: Euskal Herriko erkidego bakoitzaren oinarrizko erakunde-arauez galdetu denean, lehenengo neurketako joera errepikatu da: euskal herritar gehienak pozik agertzen diren arren (%58), horrekin ase ez eta harago joan nahi dute. Izan ere, bigarren neurraldiko datuen arabera, %20k bakarrik adierazten du oraingo egoerarekin konforme dagoela, eta gainerakoek zerbait aldatu nahi dute. Aldaketa bilatzen dutenen artean, multzo nagusiak (%34) erabakitzeko eskubidea jasoko lukeen estatu edo araudi bat nahiko luke, eta beste ia heren batek (%29) eskumen gehiago luketen erkidegoez osatutako estatua.

Erabakietan parte-hartzeko nahia: Herritarrek oro har gobernantza eredu demokratiko eta parte-hartzaileagoak babesten dituzte. Lehenengo neurketan bezala, galdegaiaren arabera babes gehiago edo gutxiago jasotzen da, baina gehienek nahi dute erabakietan parte-hartu kasu guztietan: bizi diren hiri/herriko eguneroko arazoez %78k, haien lurraldeko gai sozial, ekologiko eta ekonomikoekin zerikusia duten edukiez (aurrekontu publikoak, zerga politika eta abar) %73k eta haien lurraldeko etorkizun politikoaz %67k. Berdin gertatzen da lurralde bakoitzak bere etorkizun politikoa erabakitzeko eskubidea eduki beharko lukeen edo ez galdetzean.

Euskal Estatuaren inguruko jarrera: “Zein neurritan zaude ados Espainiatik / Frantziatik independizatzearekin?” galderan, gehienak kontra agertzen dira (%42 guztira, "desados" %25 eta "oso desados" %17). Alde agertzen dira %27 ("ados" %14 eta "oso ados" %13). Aldiz, galderari adostasun politikoko kontestu bat jartzen zaionean (“alderdi politiko guztiek edo gehienek adostu dute Euskal Estatuari buruzko erreferenduma egitea eta Madrilek/Parisek onartu du, beraz erreferenduma guztiz ofiziala eta onartua da”) eta Euskal Estatuarengatik galdetzen denean, alderantzizkoa da emaitza: Euskal Estatuaren alde %40 agertzen da eta kontra %30.

Euskal Estatu propioaz hitz egiten entzuteak zer sentimendu sortarazten dituen galdetzean, ziurgabetasuna izan da nagusi (%24k sentimendu hori du), interesa eta ilusioa jarraian (%22), itxaropena (%20), beldurra (%19) eta azkenik indiferentzia (%18).

Euskal Estatu baten bideragarritasun ekonomikoaz galdetzean, multzo nagusiak (%34) bideragarria ikusten du eta bideragarria ez litzatekeela izango uste dutenak %26 dira. Erronka sozialei erantzuteko orduan izango lukeen gaitasunari dagokionez, %32k uste du Euskal Estatu batek egun dauden erronka ekonomiko eta sozialei hobeto erantzungo liekeela Espainiaren edo Frantziaren barruan egonda baino.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Gizartea
Lore Lujanbio
“Zaintza lanak ez dira jarduera zehatz bat; produkzio-erlazio patriarkalek ekoizten dituzte”

Tesia amaituta, pozik dago Lore Lujanbio. Militantziarako denbora gehiago du, besteak beste. Mugimendu transfeministaren erronkez galdetuta, hauek identifikatzen ditu: neoliberalismoak mugimenduaz egin duen apropiazioari heltzea, faxismoaren eta erreakzio heteropatriarkalen... [+]


2024-12-26 | Leire Ibar
Nafarroak garraio publikoaren %50eko deskontuak ekainera arte mantenduko ditu

Garraio publikoaren %50eko deskontuak sei hilabetez luzatuko ditu Nafarroako Gobernuak, 2025eko ekainaren 30era arte. Espainiako Gobernuak garraio-txartelaren kostuaren %30 hartuko du bere gain, eta Nafarroako Gobernuak %20. Aurreko urtearekin alderatuta, 2024ean garraio... [+]


2024-12-26 | Leire Ibar
10.500 migratzaile baino gehiago hil dira aurten Espainiako Estatuko kostaldeetara iristeko ahaleginean

2024ean batez beste eguneko 30 migratzaile baino gehiago zendu dira Espainiako Estatuko kostaldeetara iristeko ekinean. 10.457 heriotza errejistratu ditu Caminando Fronteras erakundeak eta "arrastorik utzi gabe" desagertu diren beste 131 ontzi zenbatu ditu. Kopuru hau... [+]


2024-12-26 | Estitxu Eizagirre
Laborari palestinarrek jasaten dituzten indarkerien lekuko izan dira Via Campesinako ordezkariak

Via Campesinako ordezkaritza bat Palestinan izan da abenduaren 8tik 18ra, bere kide den Palestinako Lan Komiteen Batasuna-k (UAWC) gonbidatuta. Bidaia horrekin herri palestinarrari elkartasuna adierazi nahi izan diote, "Gazan egiten ari diren genozidioaren erdian eta... [+]


Garraio publikoa doan izango da 12 urtez azpikoentzat, duela bi urte bideragarria ez bazen ere

Garraio publikoak erdi prezioan jarraituko du datorren urtean ere, Espainiako Gobernuak bere hobarien parteari eutsiko diola iragarri ostean.


Amaya Zabarte zauritu zuten ertzainen arduradunak identifikatu nahi ditu epaileak

Realaren eta PSGren arteko futbol partidu batean larri zauritu zuten zalearen kasuan, epaileak onartu du familiaren abokatuek egun hartako bideo irudi guztietara sarbidea izatea. Oldarraldian parte hartu zuten ertzain taldeetako arduradunak identifikatzeko ikerketa ere eskatu du.


2024-12-23 | ARGIA
Hiru lagunek osatutako lehendakaritza izango du Seaskak

Erik Etxartek, Sophie Layusek eta Antton Etxeberrik osatutako lehendakaritzak ordezkatuko du Peio Jorajuria, 2019tik Seaskako lehendakari dena.


2024-12-23 | Julene Flamarique
Emakumeak nola bortxatu aholkuak partekatzeko 70.000 partaideko Telegram kanal bat atzeman dute Alemanian

Mundu osoko 70.000 gizonek baino gehiagok hartzen dute parte emakumeak nola drogatu eta bortxatu hitz egiteko txat-talde batean. Alemaniako ARD irrati publikoko bi kazetarik egin dute ikerketa urtebetez eta erakutsi dute kasu batzuetan biktimak bikotekideak, arrebak eta amak... [+]


2024-12-23 | ARGIA
Zaballako espetxeko funtzionarioek “ezkutuko greba” hasi dutela salatu dute zenbait presok

Hainbat euskal presok salatu duenez, Zaballako espetxezainek "ezkutuko greba" hasi dute, haien erdiak gaixotasun baja hartuta. "Ezkutuko greba honen bitartez, 'zerbitzuaren gabeziak' salatzea dute helburu, baina benetako greba bati ekin ez, eta preso... [+]


Olentzero eta Mari Domingiren etorrera Irunen: “Herritik sorturiko ekitaldiaren jabe egin da Udala”

Herriko elkarte eta eragileek antolatzen dute Olentzero eta Mari Domingiren etorrera Irunen, sorreratik. Goizetik gauera jakin dute udalak hartu duela ekitaldiaren jabetza eta beraz, ekitaldiaren inguruko azken erabakiak haren gain geratu direla: “Udalari eskatzen diogu... [+]


Gabonetan tokikoa eta sasoikoa kontsumitu eta, bide batez, Israelgo produktuak boikoteatu

Palestinarren genozidiorako Israelek erabiltzen duen arma nagusietako bat gosea da. Alde batetik, Gazara elikagaiak sartzeko debekuarekin, eta, bestetik, Palestinako elikadura-burujabetza ezabatuta.


2024-12-23 | Garazi Zabaleta
Ekin Dulantzi
Nekazaritzako elikagaien test gunea Dulantzin

Gero eta nekazaritzako test gune gehiago ditugu inguruan, hau da, nork bere proiektua martxan jarri aurretik nekazaritzan eta abeltzaintzan trebatzeko guneak. Nafarroako Zunbeltz espazioa eta Gipuzkoako eta Ipar Euskal Herriko Trebatu dira horietako zenbait adibide, gurean... [+]


2024-12-20 | Hiruki Larroxa
Irribarre egin, murtxikatu eta isildu

Askok, Gabonetan, ilusioa baino alferkeria handiagoa sentitzen dugu familia-otordu eta -topaketetan pentsatzean. Baina aurreratzen dizuegu ez dela otordua bera kolektiboki deseroso sentiarazten gaituena, familia tradizionala definitzen duen normatibitatea baizik. Are gehiago,... [+]


2024-12-20 | Sonia González
DSBEren ‘humilladeroa’

Betidanik begitandu zait esanguratsuagoa han-hemenka topa daitezkeen guruztokiei gazteleraz esaten zaien modua: humilladero. Ez al da guruztoki edo santutxo izen nahiko light, zuri edo haragoko konnotaziorik gabekoa? Azken batez, bertatik pasatzen zen oro umiliatu behar zen... [+]


Eguneraketa berriak daude