Navarra Sumak barkamena eskatu die Zabalza, Arregi eta Rodriguezen familiei
Foro Sozial Iraunkorrak agerraldia egin zuen asteazken honetan Nafarroako Legebiltzarrean, ETAk borroka armatua amaitu zuenetik egundainoko balantzea egiteko, eta aurrera begirako erronkak azpimarratzeko. Testuinguru horretan egin zuen autokritika UPNko parlamentari Iñaki Iriartek.
Hauek izan ziren Iñaki Iriarte Navarra Sumako parlamentariak Herritarrekiko Harremanetako batzordean esandakoak (bera da batzordeko eleduna): “Erraten ari naiz azken 40 urteetan dena ongi egin dugula? Ez, autokritika egiten dugu eta erraten dugu [Mikel] Zabalza, [Mikel] Arregi, [Germán] Rodríguez eta gisa horretako bertze askoren familiei ez geniela adierazi gure kariñoa, ez genuela jakin justizia jasotzeko duten eskubideei behar moduan eusten ere; eta, okertu baginen, ez zaigu kostatzen familia horiei barka eskatzea”.
Iriartek euskara hutsean egin zuen bere agerraldia eta kritika egin zion ezker abertzaleari, ez delako gai esateko “ETA kriminala eta terrorista” izan zela, UPNk, aldiz, beti gaitzetsi dituenean GALek eta BVEek egindakoak, esate batera, "Muguruzaren edo Brouarden hilketak". Azpimarratu zuen, haiek ez dutela GALik sortu, ez zutela indarkeriarik erabili, ez zietela “gerrarik egin haiei gerra egin zietenei”.
UPNko ordezkari baten hitzetan Legebiltzarrean halako autokritika zehatzik publikoki entzuten den lehen aldia da agian, baina ez du oihartzunik izan hedabide nabarrista edo estatukoetan, ez behintzat albiste hau idatzi den agerraldiaren biharamuneko goizean.
Biktimak, ongi-etorriak eta torturatuak
Foro Soziala azken hamar hilabetez lantzen egon den Bizikidetza demokratikoa eraikitzeko konpromiso soziala liburua utzi zuen legebiltzarrean. Foroko ordezkari Expe Iriartek adierazi zuenez, “indarkeria-zikloaren ondorioak konpontzeko prozesuak, orokorrean, aurrera egin du”, bereziki 2016tik aurrera.
2011tik aurrera irekitakoa ez dela ohiko bake prozesua onartu zuen bertan irakurritako agirian, baina badituela NBEak bake prozesuei onartzen dizkien hainbat ezaugarri ere. Biktimak, euskal presoei egindako ongi-etorriak eta torturaren gaietan zentratu zen, horiek direlakoan prozesuan sortutako korapilo nagusietakoak. Ongi-etorrien gaia ia bideratuta dagoela azaldu zuen: “2021ean, gaur arte, 25 preso atera dira, eta horietako bitan bakarrik egin dira ongi-etorriak espazio publikoan. Eta azpimarratu nahi dugu bietako bat ere ez dela Nafarroan izan”.
Biktimez aritzean, zehaztu zuen ezinbestekoa dela gaur egun egiten den banaketarekin amaitzea; batez ere ETAren biktimak hartzen direlako aintzat, estatuaren indarkeriaren biktimak baztertuz. Lehen eta bigarren mailako biktimen ikuspegiarekin amaitu behar dela azpimarratu zuen.
Eta, azkenik, erreferentzia egin zien Nafarroako torturatuei, eta eskatu zuen EAEn torturari buruz Euskal Kriminologia Institutuak burututako ikerketa Nafarroan ere egitea, “frogatu delako torturaren biktimentzako sendagarria dela”. Horregatik, proposatu zuten 2022an Torturaren Biktimen Nazioarteko Egunean errekonozimendu ekitaldi bat antolatzea, “beti ere ahalik eta adostasunik handienarekin”.
1991n zauritu zuen larri ke pote batekin Espainiako Poliziak Iruñean eta 31 urte ondoren lortu du instituzio publiko baten aitortza biktima gisa. Espainiako Gobernuak ere kalte-ordaina ordaindu behar izan zion, baina ez da kasuagatik poliziarik zigortu.
Jose Miguel Etxeberria Naparra 1980ko ekainaren 11n ikusi zuten azken aldiz Ziburun eta bere heriotzaren nondik norakoak ez dira argitu gaur arte. Lizartzako Igarolabekoa baserrian egin diote oroimen ekitaldia eta desagerpena argitzea eskatu du familiak aurten ere.
Motibazio politikoko lehen hamabi biktimarentzat aitortza eta erreparazio ekitaldia egin da maiatzaren 30ean Iruñeko Baluarte aretoan. Ekitaldia urtero egiteko asmoa agertu du Gobernuak.
Biktimen familiei barkamena eskatu diete ere azken 50 urte hauetan "behar besteko" babesa ez emateagatik. Poeta biktima gisa aitortu duten bezala, Moriko ere hala izatea eskatu du udalak, eta "epe laburrean".
Maiatzaren 30ean eginen dute Estatuaren eta eskuin muturraren indarkeriaren biktimen aitortza ekitaldia, Baluarten. Biktima zehatzei egiten zaien molde honetako lehen ekitaldi publikoa izanen da, eta 2019ko legearen babespean gauzatuko da.
Eskuin muturreko taldeek eta funtzionario publikoek eragindako motibazio politikoko ekintzen biktimen lehen hamabi aitorpenak egin ditu Nafarroako Gobernuak. Beste hirurogei espediente aztertzen ari da.
Asteazken honetan prozesu horren berri eman du Martin Zabalza motibazio politikoko Biktimen Aitortzarako eta Erreparaziorako Batzordeko lehendakariak. Ostegunean, Egiari Zor Fundazioak eta Nafarroako Torturatuen elkarteak pauso garrantzitsua dela adierazi dute Iruñean... [+]
Sanfermines-78: gogoan! elkarteak, German Rodriguezen ahaideek, 1978ko sanferminetako gertaeretan larriki zauritutako pertsonak eta Iruñeko Peñen Federazioak 2019ko urtarrilean kereila bat paratu zuten 1978ko sanferminetan, Iruñean, jazotako poliziaren... [+]
Datorren igandean, urriaren 15ean, beteko dira 40 urte GALek Joxean Lasa eta Joxi Zabala Baionan bahitu zituela. Guardia zibilek torturatu eta hil ondoren, oraindik ez dituzte terrorismoaren biktimatzat hartu.
Gaur 30 urte Espainiako Poliziaren eskuetan hil zen Xabier Kalparsoro Golmaio militante zumaiarra. Anuk.eus webgunea zabaltzearekin batera ekitaldia egingo dute gaur, irailak 26 . Ekimena bultzatu duen Hegiak elkarteak dioenez, urteak beste zalantza daude Anuken heriotza... [+]
Egiari Zor Fundazioak jakinarazi duenez, Donibaneko oroitzeko gunean pintura hori eta gorria bota dute ezezagun batzuek.
Joan den martxoaren 22an 39 urte bete ziren Pasaiako badiako hilketatik. “Sarraski” hitza ere baliatu izan da 1984ko hartan gertatua adierazteko. Segadan hildako baten anaia elkarrizketatu zuen ARGIAk duela gutxi, Pello Aizpuru Arbelaitz, eta honek hainbat argibide... [+]
Justizia eta aitortza eskatu dituzte Pasaian eraildako senideek Donostiako Auzitegi aurrean, errekonozimendu saioa egiten ari zirenean. Bertara deitutako zazpi polizietatik hiru baino ez dira agertu auzitegira.
Orduko Eusko Jaurlaritzak –Carlos Garaikoetxea lehendakari–, ez zuen bertsio ofizialarekin bat egin. EAJren EBB ere ez zen ados: “Ondo baino hobeto prestatutako tranpa”. Donostiako eta Iruñeko gotzainak ere ez: “Ez dago etsaia akabatzerik,... [+]