Naturaz inguratuta hazten diren haurrak heldu zoriontsuagoak bihurtzen dira
Danimarkako ikerketak erakusten du ingurune naturalak hiri plangintzan integratzea onuragarria dela buruko osasuna hobetzeko.
Badakigu. Badakizkigun gauzak berritu eta gogora ekarri behar izaten dira maiz. Iaz argitaratu zen ikerketa bat orain iritsi da niregana. Hogeita hamar urtean luzatu den ikerketa da. Ikerlarientzako agerikoa zen gauza bat frogatu nahi zuten. Beraien ustez begien bistakoa da: hiri handietan eta ingurune urbanoetan bizi den jendeak arazo psikiko gehiago izan ohi du. Ez dago argi zein diren arrazoiak eta argitu egin nahi zuten. 1985ean hasi ziren horri buruan buelta eta buelta. Galdera bat argitu nahi izan dute: naturaren edo ingurune berdearen hurbiltasunak eraginik ba al du buru osasunean?
Danimarkan egin dute ikerketatzar hori. Herrialde osoa bost eratako guneetan banatu zuten: hiriburua, hiriburu inguruak, gainontzeko hiriak, herriak eta landaguneak. Emaitza espero zena da eta ikerketa argitaratu zutenean idatzi zuten sarrera oso-osorik ekartzeak merezi du: “Hiri inguruneetan haztea nahaste psikiatrikoak izateko arriskuari lotzen zaio, baina horren atzean dauden mekanismoak ezezagunak dira. Berdeguneek buru osasunerako onurak sor ditzakete, eta, beharbada, nahaste psikiatrikoak izateko arriskua murriztu dezakete. 900.000 pertsonari baino gehiagori egindako nazio mailako ikerketa honek erakusten du berdegune maila txikienarekin hazi diren haurren arrisku psikiatrikoa %55 handiagoa dela, beste arrisku faktore batzuen efektuak independenteak izanik. Haurtzaroan izandako berdeguneen eta arriskuaren arteko lotura sendoagoa da, eta horrek frogatzen du inguruan berdeguneen presentzia denbora luzean izatea garrantzitsua dela. Gure aurkikuntzek erakusten dute ingurune naturalak hiri plangintzan integratzea ikuspuntu itxaropentsua dela buruko osasuna hobetzeko eta mundu mailan etengabe hazten ari den nahaste psikiatrikoen karga globala murrizteko”.
Beste ikerketa txikiago batzuek erakutsi dute berdeguneen faltak umorearen edota gogo aldartearen nahasteak eta eskizofrenia izateko arriskua handitzen dituela, eta ezagutzan eta garapen kognitiboan ere eragina izan dezakeela.
Danimarkarren ikerketaz Kelly Lambert neurozientifikoak ere esana du: “Hirigintza hobetzea bezain sinplea den ekintza batek gu denon buruko osasunean eta ongizatean eragin handia izan dezakeela iradokitzen du”.
Badakigu eta ikerketak hala dio: naturaz inguratuta hazten diren haurrak heldu zoriontsuagoak bihurtzen dira. Baratzea, lorategia, fruitu arbolak, basoa edo nahi duzuna, baina landarez eta naturaz inguratu, baldin eta natural izan nahi baduzu.
Nafarroako beste zenbait herritan bezala, duela lauzpabost urte hasi ziren Basaburuan gaztainondoen inguruko lanketarekin. “Bertako gaztain barietateei lotutako ikerketa abiatu zuen Nafarroako Gobernuak, eta orduan hasi zen hemengo herrietan ere gaztainaren historia... [+]
Euskal literaturaren eta kulturaren topaleku garrantzitsuenetakoa da abenduaren 5etik 8ra egingo den Durangoko Azoka, eta 59. edizio honetan ere, Bizi Baratzeak bere postua izanen du, ARGIAkoaren ondoan.
Garbiñe Larreak Kosmetikoak sendabelarrekin liburua argitaratu berri du ARGIArekin. "Egin ezazu zuk zeuk" filosofia kosmetikoen mundura ekarrita, egunerokoan behar diren produktuak egiteko liburu teoriko-praktikoa da. Eskuragarri dago azoka.argia.eus webgunean.
Naturopatiaren eta iridiologiaren mundutik iritsi zen Eztizen Agirresarobe Pineda ezkiotarra kosmetika naturalaren mundura: “Hirugarren urtea dut naturopatia eta iridiologia ikasketetan, baina lehenagotik ere egiten nituen ukenduak, kakaoak, eta antzekoak”, azaldu... [+]
Umetatik baserrian bizi izan dira Gillen eta Bittor Abrego Arlegi anaiak, Lizarraldean, Iguzkitza herrian. Familia abeltzaina izan da haiena baina baserria eta lursailak haien esku gelditu zirenean, proiektuari buelta bat ematea erabaki zuten bi anaiek: “Lur zatia eta... [+]
Lehen sektorea bultzatzeko eta indartzeko lanean dihardute Nafarroako Pirinioetan azken urteotan, eta lanketa horren baitan sortu zuten Pirinioetako Mahaia. Diagnostikoa ondu dute azken urteotan, eskualdean lehen sektoreari lotuta dituzten hutsuneak identifikatzeko, eta ondorio... [+]
EAEko ekoizpen ekologikoaren kontseilua da ENEEK-Ekolurra, eta zertifikazioaz gain, eredu ekologikoaren aldeko sustapen lana ere egiten du elkarteak. “Gaur egun, argi ikusten dugu etorkizuneko eredua dela ekoizpen ekologikoa, eta badagoela honi buruzko informazioa emateko... [+]
Urteak dira Bergaran kontsumoaz eta lehen sektoreaz lanketa zabala egiten hasi zirela. Ereindajan kooperatibaren eta Elikadura Mahaiaren sorrerak bultzada izan ziren lanketa orokor horretan. Azken urteotan, azoka plazaren inguruko hausnarketa prozesuan buru-belarri aritu dira... [+]
2014an sortu zuten Birika Permakultura proiektua Leioako lursail okupatu batean. Jurgi Uriarte Idiazabalek eta beste bi kidek jarri zuten martxan egitasmoa. “Lursail hartatik bota egin gintuzten gerora, aparkalekua egin behar zutelako, eta, etenaldi baten ondoren, bakarrik... [+]
Nekazaritzarekin harreman estua izan du betidanik Barazki Bizidunak proiektuko Iñaki Garcia Grijalbo Mapik. Bizitzaren paradoxak, gaur egun saltoki handi baten aparkalekua den lursailean zuten baratzea garai batean etxekoek Donostiako Intxaurrondo auzoan... [+]
Nafarroako Hazialdekoren, Ipar Euskal Herriko Biharko Lurraren Elkartearen (BLE) eta Gipuzkoako Biolurren arteko elkarlanetik sortu berri da HoBBea, mugaz gaindiko proiektua. “Garien bueltan bagenuen aspalditik harremana gure artean, baina, nolabait, harreman horiek... [+]
Bigarren urtez segidan hartu du Habelarte baserritarren elkarteak Leitzako festetan, Gaztetxean, afariak emateko ardura. Nafarroako Mendialdeko ekoizle agroekologikoen produktuekin osatu dute eguneroko eskaintza, eta ehunka lagun pasatu dira abuztuaren 10etik 14ra haien... [+]
Aurreko urte bukaeran Elizondoko zahar-etxearen kudeaketa publifikatzeko jauzia eman zuen Baztango Udalak, eta geroztik, haren esku gelditu da egoitzaren antolaketa. Eskualdaketa horrekin batera, elikaduraren alorrean eraldaketa sustatzea izan da udalaren erabakietako bat... [+]
Mahaño Lanathoua 2017an hasi zen aitaren lurretan arbolak landatzen, oihan baratzea lantzeko ideiarekin. “Hasieran asmoa ez zen horretatik ekonomia bat sortzea, gure buruaskitasunerako bidean pausoak ematea baizik”, gogoratu du laborariak. Baina, landaketekin... [+]