Naparra kasua, aldi baterako parentesi bat
Ekainaren 11n, asteartean, 39 urte bete dira gure anaia Jose Miguel Etxeberria Álvarez, Naparra, bahitu eta bortxaz desagerrarazi zutenetik, BVE taldeak erreibindikatu zuen ekintza batean. 1981eko ekainaren 14an, Alegia-Tolosaldeako plazan (han jaio baitzen gure aita Patxi), bere oroimenezko lehen ekitaldia egin genuen. Bi urte geroago, ekitaldi hau familiaren baserrian hasi zen egiten. Bertan anaia gogoratzeko monolito bat ezarri zen, eta han, azken hogeita hamabost urteetan, ekainean, egin izan dugu anaiaren omenaldia, etengabe.
Joan den urteko ekitaldia oso berezia izan zen. 2018ko maiatzean lortu genuen prozedura judiziala abiaraztea, Landetan bigarren indusketa martxan jartzeko, berriz ere anaiaren hilotza aurkitzeko esperantzarekin. Horrek arnasa hartzeko aukera eman zigun.
Une honetara iritsira, gogoratu behar da 2015eko abenduan, CESIDeko agente ohi batek Iñaki Errazkin kazetariari eman zizkion datuei esker, lortu zela kasua berriz irekitzea Audientzia Nazionalean, 2016ko irailean. Hori dela-eta, 2. zenbakiko Instrukzio Epaitegiko titular Ismael Moreno epaileak erregu-eskaera egin zion Frantziako justiziari indusketa bat egiteko; horretarako, Paco Etxeberria forentseak egindako peritu-txostenak garrantzizkoak izan ziren, haietan esaten baitzen agente ohiak egindako deskribapenaren arabera, bi toki zehatz izan zitezkeela gure anaiaren gorpuzkiak egoteko toki probableenak.
Frantziako agintari judizialek eta poliziak sei hilabeteko lana egin zuten, eta horren ondoren finkatu zen indusketa egiteko eguna: 2017ko apirilaren 4a. Frantziako agintariek erabaki zuten txostenetan aipatzen zen toki bakar batean zulatzea, eta bigarren tokian indusketa egitea erabat baztertu zuten. Goizez eta arratsaldez bost orduz aritu eta gero, ezer aurkitu ez zutelarik, indusketa lanak amaitu ziren. Horrenbestez, Frantziako agintarientzat beteta geratu zen Moreno epaileak erregu-eskaeran eskatzen zien lana. Hori horrela, bai Audientziako epailea eta bai fiskaltza kasua berriz ixtearen alde agertu ziren. Irtenbide bakarra geratzen zitzaigun: legearen eta epaitegien bihurguneetan borrokan segitzea bazter utzitako bigarren tokian begira zezaten lortzeko.
Eta gure harridurarako, aurkeztu genuen apelazio-errekurtsoa onartu zen, eta ontzat eman zituen gure eskaerak; horien artean, erregu-eskaera berri bat egitea Frantziako agintariei, bigarren gune horretan ere indusketa egin zedin. Beraz, Ismael Moreno epaileak berriz egin behar izan zien erregu-eskaera Frantziako agintariei. Lehen saioan aldez aurretiko ikerketa guztiak eginda zeudenez, ezkor jarrita ere, uste genuen bigarren indusketa hau 2018ko udazkenean egingo zela, beranduenez ere.
Egunak bazihoazen, eta espero genuen deia ez zen iristen. Gure amatxok hasieratik zekien bere etsairik handiena denbora zela. Jakitea eta sentitzea itzaltzen ari zarela, eta ez duzula lortu bizitza oso bateko borrokarekin lortu nahi zenuena: zure ondotik eramandako semea berreskuratzea. Joan den azaroaren 29an ama zendu zen. Bi aste lehenago, etxean, hauxe esaten zidan: “Eneko, zer gertatzen ari da? Nik ezin dut gehiago itxaron. Goazen toki hartara eta geronek egingo dugu”. Nik esaten nion, “zer ama, pasatuko gara aurretik baserritik, aitzurrak hartzeko? Eutsi, ama, eutsi. Etxera ekarriko dugu. Eutsi".
Eta gaur da eguna, bigarren erregu-eskaera egin eta hamahiru hilabete pasatu diren honetan, oraindik ez daukaguna erantzunik Frantziako agintarien aldetik. Oraindik ez diote Espainako justiziari erantzun, eta guk ez dakigu zer arrazoi duten bigarren indusketa hau geroratzeko. Ez zaigu buruan sartzen zer arrazoi egon daitekeen horretarako.
Aurten, gure ama Celes ez dagoenez, erabaki dugu ez egitea omenaldi-ekitaldirik. Inork ez dezala pentsa horrek esan nahi duenik amore ematen dugula. Ezta pentsatu ere. Jose Miguelen gorpuzkiak berreskuratzeko borrokan segituko dugu, jakitun garelarik, Nazio Batuen Erakundeak aitortu zuen bezala, bortxaz desagerraraziko biktima baten familiarrak garela, eta hortaz eskubidea daukagula egia jakiteko, justizia eskatzeko, erreparaziorako eta gertaerak errepikatuko ez diren bermea edukitzeko. Beraz, erabaki hau une honetan ireki nahi izan dugun parentesi bat bezala ulertu behar da.
Bukatzeko, eskerrak eman nahi dizkiegu urte hauetan guztietan gurekin egon diren pertsona eta kolektibo guztiei. Badakigu beren laguntzarik gabe ez genuela lortuko lortu dugun guztia. Eta badakigu, halaber, parentesi hau ixtea erabakitzen dugunean, beren laguntza guztia izango dela beharrezkoa, berriz ere; beharrezkoa eta ongi etorria.
Eneko Etxeberria Alvarez, "Naparra"-ren anaia da
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Gabonetan liburu berri bat utzi dute mesanotxean. Etxearen filosofia eta poztasunari buruzkoa, Emanuele Cocciak berriki idatzia. Coccia, filosofo italiarra, ezaguna egin da landareekin ditugun loturak ezagutarazten planeta osasungarri bat eraikitzeko bidean, eta esanguratsua da... [+]
2025erako teknologia aurreikuspenen azterketa arina egin dut. Urtero bezala, medioetan 2025ean teknologiak ekarriko duenaz hitz egiterakoan diskurtsoa oso antzekoa da. Teknologiaz idazten dugun askok badugu etorriko denarekiko gehiago jakiteko larritasuna, berria aurreratzeko... [+]
Iratzarri ginelarik, kulturalki eta administratiboki, paisaiak hiru abiadurako deserri bat erakusten zuen.
Kulturari dagokionez, hori baieztatzeko –berriro– aukera eduki nuen joan den azaroaren 14an, Ortzaizeko Menta liburu-denda goxoan. Hara bildu ginen... [+]
Elurrak lurra ezkutatzen du, baita laketu nahian dabiltzanen izakiek utzitako arrastoak ere. Elurraren edertasunaren azpian denbora dago, urteak, belaunaldiak, efemerideak, hitzorduak; baina denborak aurrera egiten duenean esan gabeko hitzak agertzen dira lehenago edo geroago... [+]
Munduarenak ere egin du, sinbolo bat delako aspaldi, zeren eta historian lehenago ere egin dira genozidioak eta egingo dira gehiago (zorte txarra, aizu, han jaiotzea egokitu zaizu), baina Palestinarenak ezaugarri bereziak ditu:
- Aspaldikoa da, XIX. mendearen hondarrean... [+]
Usaian bezala, agertu ziren baratze zokotik, Mercedesa pasaiaren erdian berean aparkaturik, errotak ez zikintzeko belar eta istiletan, eta jin ziren atarirainoko bidexkan gaindi, triki-traka, plater handi bat eskutan. Usaian bezala, ageri zen la bûche prestatu zutela... [+]
Udazkena amaitzen den ber, Euskararen Egunean, euskararen urtaroan edo Durangoko Azokan beleak agertzen dira. Euskararen erabileraren inkesta soziolinguistikoen emaitzez jakitun, "politically correct" ariketak ez du inor harritzen jada. Ttattarrik gabe, cool eta irria... [+]
Berriz hasi dira laborarien manifestaldiak frantses estatu guzian. Sindikatu desberdinek aldarrikapenak hedatzen badituzte ere, entzun den lehena eta komunikabide nagusietan gomit izan dena, FNSEA "nagusia" izan da. Zer du saltzeko? Gezur andana bat ahal bezainbat boz... [+]
Badira, garun distiratsua izanik, "zehaztasun gutxiko" definizioekin, gauza bera, beste era batera esanda, aldatzen eta itxuraldatzen adituak direnak. Berea zen, eta hainbat hamarkadatan errepikatu den proiektu in eternum bat izan da. Hasiera batean hori zen hegemoniko... [+]
Abenduaren 26an, aireko eraso batean, Israelgo armadak bost kazetari palestinar hil zituen. Haiekin 130 kazetari palestinar hil zituzten. Albiste horrek gauza pare bat gogorarazi dizkit, lehenengoa, benetako kazetariek jasaten duten jazarpena munduko edozein lekutan, adibidez,... [+]
Azken hilabete hauetan hainbat institututan lan egitea egokitu zait eta, uneren batean edo bestean, ikasleekin lan merkatuak eskaintzen dituen aukerez hitz egin behar izan dut. Ikasleen tipologia askotarikoa da eta hiri berean asko aldatzen da auzo batetik aldamenekora,... [+]
Historikotzat nekez har daitekeen argazkiaren erdian agertzen den neskatoa idazten ari da, zer eta izenorde zerrenda bat: ni, zu, hura, gu, zuek, haiek. Beherantz begira egonik, neskatoaren begirada nolakoa den antzeman ezinik gelditu naiz ni.
Argazkilariaren lanari soraio,... [+]
Pertsona nagusiekin edo aniztasun fisiko eta neuronalak dituzten pertsonekin lanean zaudenean, dugun gizartean gaitasunaren ideiak espezie bezala asko mugatzen gaituela ohartzen zara. Hau da, dugun sistemak gauzak modu espezifiko batean egiteagatik jartzen zaitu balioan, eta... [+]
Idatzi nahi nuen gabonetako argien alde, eta urteroko ohitura bilakatu aldarrikatzea, kaleak argitzen dituzten aro honetan, espazio publiko apain, alai eta gozagarri bat, klase ikuspegitik. Baina, noski, espazio publiko epelak ere bai, zenbait gazte liburutegietan liburuak... [+]