Getariara heldu da Espainiako Inperioaren krimenak zuritzen dituen Nao Victoria itsasontzi-museoa
Abuztuaren 7an ospatuko dute Getarian "Elkanoren lehorreratzea" eta data horrekin lotuta Espainiako Fundación Nao Victoriak kudeatzen duen itsasontzi-museoa ostegunean porturatu da Gipuzkoako herrira. Museoaren helburua da "Espainiako itsas-historiaren berri" ematea, "Europa, Amerika eta Asia elkarlotzen" egindakoak oinarri hartuta.
Munduari bira eman zion itsasontziaren erreplika ostegunean heldu da Getariara. Sevillan eraiki zuten 1991ean, "Amerikako Aurkikuntzaren V. Mendeurrena" ospatzeko Espainiako Gobernuak antolatu zuen "Expo 92" delakoren harira. Fundación Nao Victoriak kudeatzen du orduz geroztik eta munduko kai askotatik bueltaka ibiltzen da ordaindupeko museo gisa. Getarian izango da abuztuaren 8ra arte, ondoren Bermeo, Mutriku, Lekeitio, Santurtzi eta Bilbon izango da irailaren 11 arte.
Espainiako Inperioaren krimenen zuriketa eta espainiar nazionalismoaren erakusgarri
1519an Magallanesek abiatu eta 1522an Elkanok burututako Mundu Bira inoiz historian egin den itsas-espediziorik inportanteena dela diote Fundacion Nao Victoriaren webgunean. Ondorengo datuak azpimarratzen dituzte jarraian: "Espainiako Koroak sustatutako espedizio honek, Espezien Armada deitua, garai hartan mundu osoan etekin handienak ematen zituen komertzioa eskuratzea zuen helburu". Portugal eta Gaztelako erresumek, nagusiki, Asiako hainbat herri azpiratu ostean, sortutako arpilatze masiboaz ari dira.
Fundazioak ondorengo "lorpenak" esleitzen dizkio Magallanes eta Elkanoren Mundu Birari, hizkuntza eta ikuspegi eurozentrista eta inperialista ezkutatu gabe:
- Magallaneseko itsasartea, Mariana, Moluka, Marshall, Tuamotuko eta Filipinetako irlak "deskubritu zituzten".
- Espainiatik Espezien irlarako bidea deskubritu zuten. Nao Victoria espeziez goraino beteta itzuli zen.
- "Korronte komertzial transozeaniko erraldoi bati" hasiera eman zioten, Europa, Amerika eta Asia behin betiko lotuz.
Juan Sebastian Elkanoz eta haren Mundu Biraz bertsio ofizialak ezkutatzen duenari buruz gehiago jakiteko ondorengo erreportajea idatzi dugu: Zer dugu ospatzeko? Zer dute ezkutatzeko?
Asteazkenean mobilizazioa egingo dute bigarren urtez jarraian, "ipar global eta zuriaren menderatze historikoa" salatzeko.
Irailaren 6an Victoria ontzia Sanlucar de Barramedara iritsi zeneko V. mendeurrena ospatu zuten, bost mende lehenago portu hartatik abiatu eta hiru urte geroago lehen mundu bira osatu izana gogoan. Horrelako oroipen ospakizunetan ohikoa denez, urteotan zeharkaldia gogoratzeko... [+]
Eusko Jaurlaritzak irailaren 6a jai-eguntzat izendatu du Euskal Autonomia Erkidegoan, Juan Sebastian Elkanok munduari emandako bira ospatzeko. Gasteizko herri ekimenak elkarretaratzea egin du General Loma enparantzan. Adierazi duenez, "aurrera eraman nahi dugun mobilizazio... [+]
Asteartean Elkanoren Lehorreratzea herri antzerki berezia egingo dute Getarian. Eusko Jaurlaritzak ezarritako jai egunarekin bat eta Elkano Cadizko Sanlúcar de Barramedara heldu zela 500 urte bete direla eta. Halere, ez da mundu bira horrek eragindako lehorreratze... [+]
Euskal Herriko kaleetan kolonialismoarekin eta esklabotzarekin lotura duten pertsonaien presentzia aztertu du ARGIAko kazetari Axier Lopezek Gure heroiak liburuan, nazioartean sinbolo horien inguruan dagoen eztabaida Euskal Herriratzearen garrantziak mugituta. Liburua ARGIAren... [+]
Eguneroko ariketa inkontzientea gai bilakatu da Euskal Herriko egonaldian. Ez daramazkit egun asko eta jada arnasa estutu zait behin baino gehiagotan... Begirale moduan nabil ene herria bilatu eta berrezagutu nahian. Lehen ez ote nituen gauzak ikusi nahi edo atzerapauso galanta... [+]
Eusko Jaurlaritzak uztailaren 5ean egindako Gobernu Bileran erabaki zuen Kultura eta Hizkuntza Politika sailaren bitartez 15.000 euroko diru-laguntza ematea Elkano Fundazioari.
Gure heroiak liburua idatzi du Lopezek Elkanoren mundu biraren bosgarren mendeurrenaren aitzakian, eta ARGIAk argitaratuko du, irailean. Euskal Herriko kaleetan kolonialismoarekin eta esklabotzarekin lotura duten pertsonaiek duten presentzia aztertu du, nazioartean sinbolo... [+]