Nahiz eta hodeiek eguzkia estali, ezin dute bere existentzia ezkutatu
2018ko udaberrian Ipar Kurdistanera –Bakur– euskal delegazio bat joan zen hango egoera lehen eskutik ezagutzera. Iñaki Etaio partaideetako bat izan zen eta bidaian ezagututakoa bederatzi artikulutan jaso du. Hau da bederatzigarrena eta azkena.
Kurdistango iragana gogoratzeak, oraingoa entzuteak eta etorkizuna aurreikusteak ez dute baikortasunera eramaten, baina herri honen erresistentziak eta borrokak bizirik dirauela erakusten dute. Rojava-ko eremu askatuetan garatzen ari diren esperientziek herri kurduaren eta munduko beste herri askoren itxaropena elikatzen dute. Kurduak kontziente dira Afrin, Kobane eta Cizire-ko kantoietan eraikitzen eta defendatzen ari direnaren potentzialtasunaz. Erregimen turkoa ere, eta horregatik bere amorruzko erantzuna, bonbardaketekin, tankeekin eta jihadista-hordekin. Abdullah Öcalan-ek teorizatutako konfederalismo demokratikoa oinarritzat hartuta, YPG/YPJ-k eta beste ezkerreko talde armatuek askatutako zonaldeetan antolamendu era berriak gauzatzen ari dira. Han garatzen ari diren demokrazia zuzena eredua handik kilometro gutxitara erregimen turkoak, ISIS-ek edota beste talde islamistek bertoko biztanleei ezarritako menderatze ereduaren kontrapuntua da. Rojava-n martxan jarritako antolaketa eta komunitate ezberdinen (kurdoa, asirioa, arabiarra, yazidia, turkomanoa, …) parte-hartze prozesuak etnia-anitzeko eredu baten alde egiten du, non eta munduko zonalde gatazkatsu horretan. Emakumeen zientzia den Jineologî-n sustraitua, emakumeak irabazten ari diren protagonismoak patriarkatuaren, kapitalismoaren eta Estatuaren kontrako borrokaren erdigunean kokatzen ditu emakumeak, eta tradizioz inposaturiko rola apurtzen du. Ekologiak, konfederalismo demokratikoaren oinarrietako bat izanda, baliabideen gain-ustiatzea eta herriak eta natura kondenatzen dituen desarrollismoa zalantzatan jartzen ditu. Rojava-ko esperientziek, beren zailtasunekin eta egonkortasun ahularekin, argi-izpiak helarazten dituzte Kurdistango gainontzeko lurraldeetara. Erakusten dute ere herriaren potentzialtasuna, behin Estatuaren aparatu zentralistatik libre eta bere beharren arabera antolatuta.
Bakur-retik itxaropenaz begiratzen dute Rojava-ra, eta amorruarekin Afrin-era. Bizi dira amorruarekin ere beren egunerokoa, non gorria, horia eta berdea bakarrik eremu pribatuan elkar jar daitezkeen. Hala eta guztiz ere, herri kurduaren distira estaltzeko Estatu zapaltzaileen saiakerek ezin dute ekidin ikur kurduaren erdian kokatutako eguzkiaren izpiak bidea argitzen jarraitzea. Errepresio sistematikoak eta sufrimendu sakonak ez dute lortu herri irmo honen borondatea makurtu. Yilman jakintsuak era sinplean eman zigun gakoa, Bakur-ren ere konfederalismo demokratikoa garatzeko bideragarritasunaz galdetuta. Bere esanetan, gaur egungo egoeran ezin da inplementatu, parte-hartze politikoa ezindua dagoelako. Baina azpimarratu zuen herria gogotsu dagoela politikan parte hartzeko. Ez dute lortu desio hori itzaltzea. Eta hori etorkizunerako bermea da.
Urtebete eta hamar hilabeteko zigorra ezarri diote PKK Kurdistango Langileen Alderdiaren aldeko "propaganda2 egitea leporatuta. Canözerrek hamar urte daramatza kazetari lanetan. Tarte horretan sei bider aldiz miatu du bere etxea Turkiako Poliziak, bost aldiz atxilotu... [+]
2023ko abuztuaren 4an atxilotu zuten etxean Teherango Inteligentzia Ministerioko agenteek. Desagerrarazi eta gero, fisikoki nahiz psikologikoki torturatu zuten Evingo espetxean. Orain heriotza-zigorra ezarri diote, eta espetxekideek haren aldeko defentsa eskutitza argitaratu... [+]
Abdullah Öcalanek, Kurdistango Langileen Alderdiko (PKK) buruzagi espetxeratuak, bere iloba Ömer Öcalanen lehen bisita izan du. Ia lau urtez ukatu dizkiote bisitak, telefono deiak eta kanpoaldearekiko komunikazio oro. Azken 25 urteetan ia erabateko isolamendu... [+]
Bi kazetari, Hêro Bahadîn eta Gulistan Tara, eta haien txofer zihoan Rêbîn Bekir lankidea, Hewraman eskualde kurduan dokumental bat egitera zihoazen. Beren autoa misil batek jo zuen. Bekir zorteduna izan zen, autoa sutan lehertu baino lehen, inpaktuak... [+]
Sebahat Tuncel Kurdistango politikaria da, Turkiaren menpeko lurretan. Hainbatetan egon da kartzelan kurduen askapen mugimenduaren parte izateagatik, eta Turkiako Parlamenturako diputatu gisa hautatu zuten lehen presoa izan zen, 2007an. 2016an espetxeratu zuten azkenengoz eta... [+]
Helikoptero eta gerra hegazkin turkiarrek betetzen dute zerua Irak iparraldeko kurduen zonaldean. Azken asteetako operazio militar handian 381 kokaleku bonbardatu ditu Turkiako Aire Armadak Kurdistango Eskualde Autonomoan. Turkiako Defentsa Ministerioak adierazi du “talde... [+]
Ibrahim Bilmez abokatua da eta Abdullah Öcalan buruzagi kurdua da bere bezeroa. Bere isolamendua salatu du Euskal Herrian otsailean, Turkiako errepresio eta inpunitate mekanismoak azalduta.
1999ko otsailaren 15ean Abdullah Öcalan atxilotu zuten, Kurdistango Langileen Alderdiko (PKK) eta mugimendu independentista kurduko burua. Turkiako zerbitzu sekretuek Kenyan atxilotu zutenetik, Marmara itsasoko uharte batean dagoen Iämralä-ko kartzelan isolatuta... [+]
Lara Vilanova (1983, Bartzelona) argazkigintza zuzendaria da eta The Return: Life after ISIS, Sinjar, Cuerdas edota Hondarrak filmetan hartu du parte. Abenduan Euskal Herria bisitatu zuen The Purple Meridians topaketetan parte hartzeko Durangon.
Urtzi Urrutikoetxea nazioarteko kazetariarekin mintzatu gara Radio Kobanen, iaz idatzitako Kurdistan-Argi bat ekialde hurbilean liburuari buruz. Testuak azken urteetako gertakizunei erreparatzen die, eta atzerago ere begiratzen du herri kurduaren egoera politikoa eta... [+]
Siriako Ipar eta Ekialdeko Autoadministrazioko osasun esparruko ardurak ditu Ciwan Mustafak eta herri kurduak lideratzen duen proiektu politikoaren osasun ministrotzat jo daiteke. Mediku-Ekintza Koordinakundea gobernuz kanpoko erakundearen laguntzarekin Eusko Legebiltzarrean... [+]
Epaiketaren lehen eguna amaituta eta bederatzi kazetari kurduak askatu dituzte. Urte erdia pasatxo preso eduki dituzte "terrorismoa" egotzita. Ankarako espetxean zeuzkaten eta orotara hamaika kazetariri erakunde terroristako kide izatea egozten diete.
Parlamentuan ordezkaritzarik lortuko ez duten beldur, ezkerreko alderdi gehienek Kemal Kiliçdaroglu zentro-ezkertiarraren aldeko botoa eskatzea erabaki dute, egungo presidentearen aurkari nagusia dena.
Behe Nafarroako Behorlegin asteburu osoko egitaraua eraman du aurrera herriBiltzak. Larunbatean Parisko Komunaren iraultzaren urteurrena gogoratu dute eta igandean kurduen eta euskaldunen arteko elkartasuna indartzeko udaberriko festa ospatu dute elkarrekin. Bi egunetan erein... [+]