Nafarroan chemsex-ari erantzun koordinatu bat emateko baliabideen eta agenteen beharra mintzagai
Sare Elkarteak antolaturik chemsex fenomeno soziokulturalaren inguruan mintzatzeko jardunaldiak antolatu dituzte Iruñean.
Chemsexa zenbait ordu edo egunez sexu harremanak izateko drogak –substantziak– kontsumitzean datzan fenomeno soziokultural bat da. Testuinguru kultural eta komunitate jakin baten barruan ematen da eta erabiltzaileen artean elkar ulertzeko zenbait kode daude. Bereziki gizonen arteko harreman sexualak izaten dira. Sare Elkarteko Leticia Remón Serratek azaldu du “estigma handia” duen eta “oso ikusezina” den fenomenoa dela. Horregatik, gaiaz mintzatzeko solasaldiak antolatu dituzte, urriaren 28an, goizeko 9:00etatik 14:30era, Iruñeko Civicanen.
Interesa duen edonori zuzenduta daude jardunaldiak, eta nahi duenak sare@pangea.org helbidera mezu bat idatziz edo 948384149 edo 685670130 telefonoetara deituz eman dezake izena. Halere, arreta berezia jarri nahi dute gizarte eta osasun arloko profesionalengan: “Mediku batzuek badakite zer den chemsexa, baina beste askok ez. Horregatik, garrantzitsua da bereziki lehen mailako arretako langileek gaiarekiko sentsibilitatea izatea, entzutea eta epairik gabe jokatzea”.
Ertz askotatik landu daiteke gaia; hala nola osasun mentaletik, aniztasun sexu-generotik, maskulinitateetatik, zaintzatik eta motibazioetatik. “Jardunaldien helburua da Nafarroan chemsexari erantzun koordinatu bat emateko baliabideak eta agente klabeak lantzea”, esan du. Horretarako, besteak beste, Bartzelonako Chemsex Suport zerbitzuko eta Stop GKEko kideak gonbidatu dituzte: “Euren esperientzia ezagutu nahi dugu, oso polita izan delako. Oso garrantzitsua da praktika eta esperientzia onak izan dituzten kideak inspirazio iturri izatea”. Izan ere, lurralde bakoitzak tokian tokiko beharrak dituen arren, beste lurraldeetan landuriko gauzak lagungarriak izan daitezke eta elkarrekin lan egiteko balio dezakete.
“Chemsexa, berez, ez da praktika bat arazoak sortzen dituena, baina osasun afektiboan, emozionalean, lan osasunean eta harremanetan eragin dezake. Horrez gain, norberaren zaurgarritasunaren arabera, patologia batzuk aktibatu ditzake”, azaldu du. Hortaz, chemsex erabiltzaileekin lan egiten duten agente guztien arteko sare koordinatu bat eraikitzeko klabeak landu nahi dituzte.
Jardunaldietan profesionalek zein chemsex erabiltzaileek hartuko dute parte, eta ez dute soilik begirada edo fokua erabiltzaileengan jarri nahi: “Garrantzitsua da ere profesionalok barrura begiratzea eta aztertzea nolakoak garen drogekiko, sexuarekiko eta beste gauza batzuekiko. Nahitaezkoa da epairik gabeko begirada izatea; bestela ezinezkoa izango da konfiantzazko espazio eroso bat sortzea”.
Garrantzitsua da lehen mailako arretako langileek gaiarekiko sentsibilitatea izatea, entzutea eta epairik gabe jokatzea
Iazko bidetik
Ez da gaia mahaigaineratzen duten lehen aldia, iaz ere antolatu zituzten jardunaldiak (ARGIAn kontatu genuen). Iazko xedea zen chemsexa ikusaraztea eta Nafarroako osasunean izan zezakeen eragina aztertzea. Izan ere, Carlos Ibero medikua eta Nafarroako Ospitaleko gaixotasun infekziosoen espezialistak detektatu zuen ospitalera iristen ziren hiesa kasu berrien %20-30 artean chemsex erabiltzaileak zirela.
Duela hamar urte baino gehiago Nafarroan zabaldu den praktika izan arren, egun, oraindik, “oso ezezaguna” dela dio. Horregatik, iaz, Ehgam Nafarroa eta Fenix Elkartearekin batera Nafarroako egoera aztertzeko inkesta bat egiten zuten. Guztira, 67 gizonek hartu zuten parte: "Ematen du gutxi direla, baina ez da erraza jendearengana iristea. Ondorioztatu genuen berezitasun batzuk izan arren, beste lurralde batzuekin alderatuta emaitzak antzekoak direla".
Alberto Martinez Eusko Jaurlaritzako Osasun sailburuak argi dio: ez ditu mediku euskaldunak aurkitzen, eta euskarazko osasun arreta ezin da bermatu mediku egoiliar (formazioan dauden espezialista) gehienak kanpotarrak direlako. Mediku euskaldunak bilatzea perretxikotan joatea... [+]
Soco Lizarraga mediku eta Nafarroako Duintasunez Hiltzeko Eskubidea elkarteko kidearen ustez bizi testamentuak heriotza duin bat eskaini eta familiari gauzak errazten dizkio.
Gauez ia aste osoan ateak itxita izaten ditu Donibane Lohizuneko osasun zentro horretako larrialdi zerbitzuak. Herri Berri udal oposizio taldeak deituta, mobilizazioei ekin diete herritarrek eta jadanik 3.000 sinadura bildu dituzte zerbitzu "iraunkor eta eraginkorra"... [+]
Bizilagunek "egia eta politika" merezi dutela adierazi dute, oraindik konponbiderik bilatu ez zaizkien arazo ugari edukitzen jarraitzen baitute. Ikasketei eta osasun arretari loturiko arazoak nabarmendu dituzte.
Udaberri aurreratua ate joka dabilkigu batean eta bestean, tximeletak eta loreak indarrean dabiltza. Ez dakit onerako edo txarrerako, gure etxean otsailean tximeleta artaldean ikustea baino otsoa ikustea hobea zela esaten baitzen.
Gazteagotan baino lotsa handiagoa dauka, baina horrek ez dio saltsa askotan ibiltzeko gogoa kentzen Leire Zabalza Santestebani (Iruñea, 1990). Beste gauza askoren artean, Motxila 21 musika taldeko kidea da. Nabarmendu du musika gauza asko aldarrikatzeko bide izan... [+]
Miopia gero eta gehiago eta gero eta lehenago ari da garatzen, eta horren arriskua da dioptriak gehitzen joatea eta helduaroan begiari lotutako hainbat gaitz izateko aukerak dezente handitzea. “Eguzki-argia jasotzea inportantea da, eta denbora asko ez igarotzea oso gertu... [+]
Julen Linazaroso Macsonrisas-eko kideak azaldu duenez, sari-bolek, harrapakin-kutxek eta enparauek bideojokoetan ordu gehiago jokatzea dute helburu. 35 eta 64 urteko pertsonen artean bideojokoen erabilerak gora egin du 2023tik 2024ra, Ipsosek emandako datuen arabera.
Ostegunean egoera hori ikertzeko eta zuzentzeko eskatu dio EH Bilduk Nafarroako Gobernuari legebiltzarreko osoko bilkuran. UPNk eta PPk bat egin dute eskaerarekin, eta Osasun Departamentuak urtebete du ikerketa gauzatzeko.
Alberto Martínez Jaurlaritzarne osasun aholkulariak jakinarazi du erabakia, Gasteizeko Legebiltzarrean. Langile guztiak subrogatuko dituztela ere esan du.
Future Game proiektuak EAEko gazteen osasun mentalaren inguruko ikerketa egin du. 18-35 urteko gazteen %87,7ak osasun mentaleko tratamenduak osasun publikoak bere gain hartu beharko lituzkeela pentsatzen du; %64,5ak osasun mentalaz hitz egitean haien iritzia kontuan hartzen ez... [+]
Amparo Viñualesek, Erronkariko alkateak, salatu du Erronkariko, Burgiko, Gardeko eta Bidankozeko kontsultategiek arreta txikitu beharko dutenez prebentzioan eragingo duela.
Erretzailea ez izan arren tabakoaren kea jarraikortasunez irensteak ekar ditzaken osasun arazoak ikertu ditu Bartzelonako Osasun Globaleko Institutuak, eta frogatu du arrasto arriskutsuak uzten dituela haurren DNAn.