Errigorako udazkeneko kanpaina betean gauden honetan, produktu berri batekin egin du topo erosleak: Hazialdeko proiektuko dilista lehorrekin, hain zuzen.
Duela bi urte hasi ziren elkartzen gaur egun Hazialdeko proiektua osatzen duten ekoizleak, elkarlanean zerbait abiatu eta zereal eta lekaleen sektorea indartzeko asmoz. “Elkarrekin diru-laguntza batera aurkezteko aukera zabaldu zitzaigun, hazia garbitzeko makina bat erosteko”, dio David Ruiz Azpilikueta kideak. Bakedanokoa da bera, eta kide gehienak ere Nafarroako hegoaldekoak eta erdialdekoak dira, nahiz eta Pirinioetako eta Iparraldekoren bat ere baden haien artean. Eredu ekologiko eta estentsiboan ari dira denak.
Hazia garbitzeko makina eskuratzeko sortu zen elkarlanari jarraipena eman eta sektorea egituratzeko asmoarekin lanean segitu dute kideek. Nafarroan lekale gutxi ekoizten zela ikusi zuten, eta, aldi berean, eskaria geroz eta handiagoa zela. “Ez zegoen apenas bertako lekalerik, baina eskaria handia zen bai eredu ekologikoan eta baita konbentzionalean ere”. Egoera horri buelta emateko asmoz, proiektuko 15 kideetatik bospasei haien lurretan lekaleak ere ekoizten hasi dira. Dilistak, txitxirioak, babarrunak… denetik egiten dute.
“Momentuz, 40 lekale hektarea inguru ditugu denen artean, eta Errigorarekin eta Ekoalderekin ari gara lanean”, dio Ruizek. Duela gutxi arte bazkarako lurrek hartzen zuten ekoizleon hektarea zatirik handiena, baina, pixkanaka, geroz eta gehiago bideratu dituzte lekale ekologikoak ekoizteko. “Gure artean prezioak adostu eta marka bateratua atera dugu Hazialdeko izenarekin eta gure logoarekin”.
Lekaleez gain, zerealak eta forrajea ere egiten dituzte proiektuko kideek. “Kalitatezko garia egiten dugu okindegietarako, eta gure helburua da bertako okinekin harremana egitea”, adierazi du Bakedanoko ekoizleak. Asmo bera dute abeltzainekin ere. Elkarlana da haien bidea, eta hori da gainontzeko sektoreekin ere bilatu nahi dutena. “Ekoizleen, okinen, abeltzainen eta besteen arteko antolakuntza eta koordinazioa beharrezkoa da, eta horretarako langile bat kontratatzeko asmoa dugu orain”, gehitu du.
Hazialdekoren lehen urteak dira eta pixkanaka doaz, baina etorkizunera begirako egitasmo asko ere badituzte esku artean. “Gure produktuak eraldatzen hastea izan liteke apustu oso on bat, gari irina adibidez, edo garagar malta”, dio. Haien produktuari balio erantsia ematea da asmoa, eta banatzaile eta kooperatiba handiekiko beti izan duten dependentziatik askatzea. “Azkenean, horrelako enpresetara jotzen dugunean, prezioak oso baxuak izaten dira, eta beti zaude merkatuaren menpe”, amaitu du.
Mahaño Lanathoua 2017an hasi zen aitaren lurretan arbolak landatzen, oihan baratzea lantzeko ideiarekin. “Hasieran asmoa ez zen horretatik ekonomia bat sortzea, gure buruaskitasunerako bidean pausoak ematea baizik”, gogoratu du laborariak. Baina, landaketekin... [+]
Nekazaritzaz eta abeltzaintzaz askotan entzuten da lanbide "oso lotua" dela, jai egunik edo oporrik ez dela existitzen. Ipar Euskal Herriko Onetik eta Etxaldia gasnategiek, Berria eta Aldudeko Esne Kooperatibekin elkarlanean, laborariei bakantzak bermatzeko egitasmoa... [+]
2022an Nafarroako Liburutegien Sareak martxan jarritako proiektu berezia da hazien liburutegia. Clara Flamarique Goñi da Nafarroako Gobernuaren liburutegi zerbitzuko proiektuen arduraduna, eta honela gogoratu ditu hastapenak: “Zaragozako liburutegian martxan zuten... [+]
Joxe Blanco Gomez laudioarra Lamuzanaturgunea blog-aren bultzatzaile eta Laudiokolore ekimeneko kidea da. Urteak daramatzate Laudion basa landareen inguruko sentsibilizazioa eta formazioa egiten, eta maiatzean, Arraño mendiko baso orkideen inguruko jardunaldiak egin... [+]
Urteak daramatza Cederna Garalur landa garapenerako elkarteak elikaduraren eta lehen sektorearen inguruko lanketa egiten Nafarroako Mendialdean. Elikadura osasuntsurako eta kontsumo jasangarriago baterako bidea egitea da asmoa, eta bide luze horretan, egitasmo berria gauzatu du:... [+]
Oiartzunen nekazaritza bultzatzeko eta elikadura burujabetzarako bidean pausoak emateko sortu zen Lurbizi egitasmoa, 2016 urte inguruan. “Herritar talde batek denbora zeraman herrian nekazaritzaren eta lehen sektorearen egoera kaxkarraz hausnartzen”, adierazi du Ibon... [+]
Sarako Nicolas Chretien dago Hiru Xilo baratzegintza proiektuaren atzean. Urtarrilean hasi zen baratzea lantzen, eta martxoaren hasieran ekin zion ekoitzitako produktuak merkaturatzeari. “Banuen formazioa baratzegintzan, baina orain arte honekin zerikusirik ez zuten... [+]
Arabako Bionekazaritza elkartearen eta Euskadiko Hazien Sarearen arteko lankidetzatik sortu zen duela urte pare bat Agroekoop kolektiboa. “Arabako agroekologiaren bueltako elkarteak lotzeko eta indartzeko, eta sinergiak sustatzeko asmoz sortu genuen”, adierazi du... [+]
Lehen begi kolpean, ohiko artaldea dirudi argazkikoak, ezta? Bada, ez… ardi horiek suhiltzaile ere badira eta. Nafarroako Zunbeltz Nekazaritzako Test Guneak zerbitzu berria eta berritzailea jarri du martxan Lizarraldean: Arsue, edo artalde suhiltzaile estentsiboa... [+]
Urteak daramatzate Atxondoko Biezko baserrian bizitzen eta lanean Aner Garitaonandiak eta Oihane Lekunberrik. “Kaletarrak ginen gu, nik enpresa eta turismo ikasketak egin nituen, baina mundu hori ez zitzaidan gustatzen…”, azaldu du ekoizleak. Lekunberrik,... [+]
2009an sortu zen Ja(ki)tea elkartea zenbait jatetxe, sukaldari eta gastronomia kritikariren arteko elkarlanetik. “Hasiera hartan, Gipuzkoako 14 bat jatetxe elkartu ginen, baina pixkanaka hazten joan da proiektua, eta gaur egun 37 gara”, azaldu du Xabier Zabaletak,... [+]
Eladi Balerdi erlezainaren eta Jose Manuel Atxaga erleen zale sutsuaren arteko elkarlanetik egitasmo berritzailea sortu da duela gutxi. "Arnastu erlauntzaren airea" eta "Erleen sauna" jarduerak proposatu dituzte, konbentzituta baitaude onuragarri direla... [+]
Elkea proiektuan produktu asko eta desberdinak ekoizten ditu David Ruiz de Galarreta Azpilikueta ekoizle amezkoarrak. Olibondoekin hasi zen, baina fruta arbolek, lekaleek eta zekaleek ere beren tokia egin dute proiektuan urteotan. Eta, orain, jarduera berri bat gehitu die... [+]
Duela hamabi urte pasatxo ezagutu zuten elkar Izaskun Urbaneta Ocejok eta Ainara Baguer Gonzalezek, ingurumen hezkuntzako programa batean lanean ari zirela. Garaian, lurretik hurbilago egoteko gogoa zuten biek, teoriatik praktikara pasa eta proiektu bat martxan jartzekoa... [+]
Zergatik doa mundu guztia Iruñera erosketak egitera, gure eskualdean elikagai asko ekoizten bada? Zergatik da hain zaila bailara hauetako produktuak bailara hauetako dendetan topatzea?”, galdera horiei eta beste zenbaiti tiraka hasi ziren lanean Zangoza aldean duela... [+]