Nafarroako zereal, bazka eta lekale ekoizle ekologikoak bat eginik
Errigorako udazkeneko kanpaina betean gauden honetan, produktu berri batekin egin du topo erosleak: Hazialdeko proiektuko dilista lehorrekin, hain zuzen.
Duela bi urte hasi ziren elkartzen gaur egun Hazialdeko proiektua osatzen duten ekoizleak, elkarlanean zerbait abiatu eta zereal eta lekaleen sektorea indartzeko asmoz. “Elkarrekin diru-laguntza batera aurkezteko aukera zabaldu zitzaigun, hazia garbitzeko makina bat erosteko”, dio David Ruiz Azpilikueta kideak. Bakedanokoa da bera, eta kide gehienak ere Nafarroako hegoaldekoak eta erdialdekoak dira, nahiz eta Pirinioetako eta Iparraldekoren bat ere baden haien artean. Eredu ekologiko eta estentsiboan ari dira denak.
Lekaleen eskariari erantzunez
Hazia garbitzeko makina eskuratzeko sortu zen elkarlanari jarraipena eman eta sektorea egituratzeko asmoarekin lanean segitu dute kideek. Nafarroan lekale gutxi ekoizten zela ikusi zuten, eta, aldi berean, eskaria geroz eta handiagoa zela. “Ez zegoen apenas bertako lekalerik, baina eskaria handia zen bai eredu ekologikoan eta baita konbentzionalean ere”. Egoera horri buelta emateko asmoz, proiektuko 15 kideetatik bospasei haien lurretan lekaleak ere ekoizten hasi dira. Dilistak, txitxirioak, babarrunak… denetik egiten dute.
“Momentuz, 40 lekale hektarea inguru ditugu denen artean, eta Errigorarekin eta Ekoalderekin ari gara lanean”, dio Ruizek. Duela gutxi arte bazkarako lurrek hartzen zuten ekoizleon hektarea zatirik handiena, baina, pixkanaka, geroz eta gehiago bideratu dituzte lekale ekologikoak ekoizteko. “Gure artean prezioak adostu eta marka bateratua atera dugu Hazialdeko izenarekin eta gure logoarekin”.
Proiektuaren beste bi hankak: garia eta bazka
Lekaleez gain, zerealak eta forrajea ere egiten dituzte proiektuko kideek. “Kalitatezko garia egiten dugu okindegietarako, eta gure helburua da bertako okinekin harremana egitea”, adierazi du Bakedanoko ekoizleak. Asmo bera dute abeltzainekin ere. Elkarlana da haien bidea, eta hori da gainontzeko sektoreekin ere bilatu nahi dutena. “Ekoizleen, okinen, abeltzainen eta besteen arteko antolakuntza eta koordinazioa beharrezkoa da, eta horretarako langile bat kontratatzeko asmoa dugu orain”, gehitu du.
Hazialdekoren lehen urteak dira eta pixkanaka doaz, baina etorkizunera begirako egitasmo asko ere badituzte esku artean. “Gure produktuak eraldatzen hastea izan liteke apustu oso on bat, gari irina adibidez, edo garagar malta”, dio. Haien produktuari balio erantsia ematea da asmoa, eta banatzaile eta kooperatiba handiekiko beti izan duten dependentziatik askatzea. “Azkenean, horrelako enpresetara jotzen dugunean, prezioak oso baxuak izaten dira, eta beti zaude merkatuaren menpe”, amaitu du.
Euskal literaturaren eta kulturaren topaleku garrantzitsuenetakoa da abenduaren 5etik 8ra egingo den Durangoko Azoka, eta 59. edizio honetan ere, Bizi Baratzeak bere postua izanen du, ARGIAkoaren ondoan.
Garbiñe Larreak Kosmetikoak sendabelarrekin liburua argitaratu berri du ARGIArekin. "Egin ezazu zuk zeuk" filosofia kosmetikoen mundura ekarrita, egunerokoan behar diren produktuak egiteko liburu teoriko-praktikoa da. Eskuragarri dago azoka.argia.eus webgunean.
Naturopatiaren eta iridiologiaren mundutik iritsi zen Eztizen Agirresarobe Pineda ezkiotarra kosmetika naturalaren mundura: “Hirugarren urtea dut naturopatia eta iridiologia ikasketetan, baina lehenagotik ere egiten nituen ukenduak, kakaoak, eta antzekoak”, azaldu... [+]
Umetatik baserrian bizi izan dira Gillen eta Bittor Abrego Arlegi anaiak, Lizarraldean, Iguzkitza herrian. Familia abeltzaina izan da haiena baina baserria eta lursailak haien esku gelditu zirenean, proiektuari buelta bat ematea erabaki zuten bi anaiek: “Lur zatia eta... [+]
Lehen sektorea bultzatzeko eta indartzeko lanean dihardute Nafarroako Pirinioetan azken urteotan, eta lanketa horren baitan sortu zuten Pirinioetako Mahaia. Diagnostikoa ondu dute azken urteotan, eskualdean lehen sektoreari lotuta dituzten hutsuneak identifikatzeko, eta ondorio... [+]
EAEko ekoizpen ekologikoaren kontseilua da ENEEK-Ekolurra, eta zertifikazioaz gain, eredu ekologikoaren aldeko sustapen lana ere egiten du elkarteak. “Gaur egun, argi ikusten dugu etorkizuneko eredua dela ekoizpen ekologikoa, eta badagoela honi buruzko informazioa emateko... [+]
Urteak dira Bergaran kontsumoaz eta lehen sektoreaz lanketa zabala egiten hasi zirela. Ereindajan kooperatibaren eta Elikadura Mahaiaren sorrerak bultzada izan ziren lanketa orokor horretan. Azken urteotan, azoka plazaren inguruko hausnarketa prozesuan buru-belarri aritu dira... [+]
2014an sortu zuten Birika Permakultura proiektua Leioako lursail okupatu batean. Jurgi Uriarte Idiazabalek eta beste bi kidek jarri zuten martxan egitasmoa. “Lursail hartatik bota egin gintuzten gerora, aparkalekua egin behar zutelako, eta, etenaldi baten ondoren, bakarrik... [+]
Nekazaritzarekin harreman estua izan du betidanik Barazki Bizidunak proiektuko Iñaki Garcia Grijalbo Mapik. Bizitzaren paradoxak, gaur egun saltoki handi baten aparkalekua den lursailean zuten baratzea garai batean etxekoek Donostiako Intxaurrondo auzoan... [+]
Nafarroako Hazialdekoren, Ipar Euskal Herriko Biharko Lurraren Elkartearen (BLE) eta Gipuzkoako Biolurren arteko elkarlanetik sortu berri da HoBBea, mugaz gaindiko proiektua. “Garien bueltan bagenuen aspalditik harremana gure artean, baina, nolabait, harreman horiek... [+]
Bigarren urtez segidan hartu du Habelarte baserritarren elkarteak Leitzako festetan, Gaztetxean, afariak emateko ardura. Nafarroako Mendialdeko ekoizle agroekologikoen produktuekin osatu dute eguneroko eskaintza, eta ehunka lagun pasatu dira abuztuaren 10etik 14ra haien... [+]
Aurreko urte bukaeran Elizondoko zahar-etxearen kudeaketa publifikatzeko jauzia eman zuen Baztango Udalak, eta geroztik, haren esku gelditu da egoitzaren antolaketa. Eskualdaketa horrekin batera, elikaduraren alorrean eraldaketa sustatzea izan da udalaren erabakietako bat... [+]
Mahaño Lanathoua 2017an hasi zen aitaren lurretan arbolak landatzen, oihan baratzea lantzeko ideiarekin. “Hasieran asmoa ez zen horretatik ekonomia bat sortzea, gure buruaskitasunerako bidean pausoak ematea baizik”, gogoratu du laborariak. Baina, landaketekin... [+]
Nekazaritzaz eta abeltzaintzaz askotan entzuten da lanbide "oso lotua" dela, jai egunik edo oporrik ez dela existitzen. Ipar Euskal Herriko Onetik eta Etxaldia gasnategiek, Berria eta Aldudeko Esne Kooperatibekin elkarlanean, laborariei bakantzak bermatzeko egitasmoa... [+]