Nafarroako oroimen historikoa landu du Xaloa telebistak 32 ataletan
Nafarroako Xaloa telebista Argia – Nafarroako Oroimen historikoa saioa ari da eskaintzen joan den azaroaren 9tik. Guztira 32 kapitulu dira eta astelehenenetik ostiralera 21:00etan eskainiko dute euren programazioan. Horrez gain, Xaloa-ko webgunean ere ikusgai da.
1931n Espainian II. Errepublika aldarrikatu zenetik eta 1975a arteko garaia aztertzen da historialari eta aditu ugariri egindako elkarrizketen bidez. Hainbat ikuspegitatik landuta, Bigarren Errepublikak, 36 Gerrak eta azken honen ondorioek garrantzi handia hartzen dute egindako lanean. Gai zehatzagoak ere badaude, esate batera, Villaespin eta P lerroak, Comete sarea eta bertze iheslarien sareak, Araba Sarea eta Kontrabandoa. Xaloak ohikoan dena euskaraz egiten du, baina oraingoan hainbat elkarrizketa gaztelaniaz ere egin ditu, eta lan guztia euskarazko eta gaztelaniazko azpitituluekin dago.
Pello Iriarte historialariak zuzendu ditu dokumentalak eta ekainetik irailera egin behar izan dute lan guztia, urriaren amaieran bukatua behar baitzuen. Nafarroako Gobernuak urtero irekitzen dituen proiektuetako bat da honakoa, eta martxoan dagoeneko jakin zuten lehiaketa Xaloa-k irabazi zuela; hala ere, COVID-19ak tartean harrapatu zuen eta ekainera arte ez zekiten zer gertatuko zen lanarekin. 65.000 eurokoa zen proiektu hau, diru-laguntzetako aurtengo handiena.
Nafarroako telebistek ohikoan proiektuekin egin behar izaten dute lan Nafarroako Gobernuaren diru-laguntzetara iristeko. Egoera, beraz, oso ezegonkorra da eta aldakorra da, telebistaren urteko jarduna onartzen zaizkien proiektuen araberakoa da eta. Ekainetik urrira, adibidez, 35 pertsona ere aritu ziren Xaloa-ko lantaldean ohiko lanak eta dokumental hau egiten.
2020ean Nafarroako Gobernuak 1.150.000 euro eskaini zien diru-laguntzetan Nafarroako telebista guztiei, baina datorren urterako, aurreikuspenen arabera, telebistek murrizketak jasango dituzte. Oraingoz zabaldu denez, Navarra Televisiónek 1.300.000 euroko diru-laguntza zuzena jasoko du –“erreskate gisa”, aipatzen da– eta gainerako telebista guztientzat 350.000 euro bakarrik geratuko dira.
Abuztuaren 5ean emango dio domina zentroari Gasteizko Udalak, eta abuztuaren 2rako elkarretaratzea eta prentsaurrekoa deitu du Memoria Osoa plataformak. Martxoak 3 elkarteak salatu du “planteamendu diskriminatzailea” eta “irakurketa partziala” egiten... [+]
Otxandioko bonbardaketaren erantzule nagusietako bat da Angel Salas Larrazabal urduñarra. Hortaz, herritarren aurka Euskal Herrian eginiko lehen bonbardaketan parte hartu zuen.
1936an fusilatu zuten frankistek, une horietan Arabako diputatua zela, eta herriko beste 42 fusilatuen hilobian bertan sartu zituzten Manuelen gorpuzkinak.
Antonia Manot hil da 95 urte bete berritan, bere seme Diego Paredesek sare sozialetan jakinarazi duenez.
Gurasoak hilik, etxeko ganbara husteari ekin zioten
seme-alabek. Hainbat gauzaren artean, koaderno eta paper sorta, argazkiak eta nahi beste agiri. Bego Ariznabarreta Orbeak aita aspaldi zenduaren gerrako memoria harrigarriak zurian beltz irakurri, eta jabetu zen altxorraz,... [+]
Aurten ere, uztailaren 8an, astelehenean gogoratuko dute German Rodrigez haren omenezko oroitarriaren alboan. 13:00etan izanen da: aurreskua lehenbizi, Mikel Lasarteren bertsoak gero eta La Furia eta Fermin Balentziaren emanaldiak bukatzeko. Iluntzean, Peñak, isilik eta... [+]
Naiz.eus-ek aurreratutakoaren arabera, 2004ko martxoan Espainiako polizia batek eta bere semeak erail zuten Angel Berrueta eta bere alargun zein seme alabek, Nafarroako Gobernuaren aitortza ofiziala jasoko dute, indar polizialen indarkeriaren biktima moduan.
1939 eta 1941 bitartean Igari eta Bidankoze arteko errepidea eraikitzera behartu zituzten frankismoaren 2.400 esklaboak omendu zituzten larunbatean, Igariko gainean. Errepresaliatu antifaxista haien memoriak gure bidea izan behar duela aldarrikatu zuten omenaldia antolatu zuen... [+]
Nafarroako Torturatuen Sareak jakinarazi du hemeretzi biktima berri onartu dituela Nafarroako Gobernuko Aitortza eta Erreparaziorako Batzordeak, horietariko bost 2005-2011 urte artean torturatu zituzten Mikeldi Diez, Iker Aristu, Oihan Ataun, Garbiñe Urra eta Mikel... [+]
Alesbesekoa jaiotzez, Saratxon bizi zen Unión Republicana alderdiko kidea, bere emaztea hango maistra baitzen. 1936ko irailean erail zuten frankistek eta ostiralean lortu zuten bere gorpuzkinak identifikatzea.
Hari buruzko aipamenik apenas iritsi zaigu historia liburuetan, baina Jesús Carrera Olascoaga (Hondarribia 1911 – Alcala de Henares 1945) Espainiako Alderdi Komunistaren idazkari nagusi izatera iritsi zen. Frankistek atxilotu, torturatu eta fusilatua, bere... [+]