Bi urteko prozesu luzearen ondoren, martxoaren 28an egin zuten Nafarroako mendialdeko baserritar agroekologikoen elkartearen batzar eratzailea Aralarko Done Mikel Santutegian. Habelarte du izena talde jaio berriak, eta hamar udalerritako baserritarrak deitu dira bertan parte hartzera: Leitza, Areso, Goizueta, Arano, Lekunberri, Larraun, Araitz-Betelu, Basaburua, Imotz eta Atezkoak. Lehen sektoreak eta baserritar txikiek egunerokoan dituzten arazoei elkartuta eta saretuta erantzutea dute asmo, eta elikadura burujabetzaren eta iraunkortasunaren bidean kokatzen dute haien jarduna.
Leitzako eta Aresoko baserritarrengandik abiatu zen duela hiru urte elkartea sortzeko ekimena, baina eskualde zabalagoko ekoizleak biltzea egokiago iruditu zitzaien. “Hasierako ideia Leitza eta Areso mailako zerbait egitea bazen ere, erabaki zen ekimena mendialde osora zabaltzea, besteak beste, zonalde osoan eredu horretan ari diren edo ari nahi duten baserritarrak antolatzen hasteko beharra ikusten zelako”, diote zabaldutako prentsa oharrean. Baserritarrak beraiek izan dira elkartea sortzeko prozesuan buru-belarri aritu direnak, baina Cedernaren Garalur Landa Garapenerako elkartearen laguntza eta babesa ere jaso dute ibilbide osoan.
Mendialdeko eskualde zabala anitza da orografiari eta toki bakoitzean nagusi den ekoizpen ereduari begira. Desberdintasunak kudeatzeak eta puntu komunak bilatzeak bere lana eta denbora eskatu duela azaldu du Cedernako elikadura eta dinamizazio teknikaria den Amaiur Unzuetak: “Leitzako eta Aresoko baserritarrek idatzitako zirriborroa zabaltzeko eta gainontzeko udalerrietako baserritarren ekarpenak jasotzeko saioak egin genituen hasieran, eta gero eskualde osoko bilkurekin jarraitu genuen prozesua”. Desberdintasunak desberdintasun eta zailtasunak zailtasun, lortu dute azkenean elkartearen oinarriak, helburuak eta filosofia denen artean adostea.
“Tokiko errealitatea desberdina izanagatik, beharrak guztiontzat berdinak direla konturatzeko balio izan digu bi urte hauetako lanketak”, diote prentsa oharrean. Behar horiei kolektiboki erantzuteko sortu dute Habelarte, eta horrela definitu dute taldearen helburu nagusia: “Nekazaritza iraunkorra bultzatzea, eredu estentsiboan eta agroekologian oinarritutako praktikak sustatuz eta prozesu eraldatzaile bezala ulertuta. Eredu hau landuz, gure etxaldeen errentagarritasun ekonomikoa ez ezik, oreka soziala eta ekologikoa ere lortu nahi ditugu”.
Ekoizpen arloan, eraldaketa prozesuan, komertzializazioan, promozioan eta kontsumitzaileekiko eta administrazioarekiko harremanetan eragitea du asmo elkarte jaio berriak, eta haien irizpideetan oinarritutako marka sortzea dute aurrera begirako lan ildoetako bat. Momentuz, baserritarrak elkartera batzeko lanean ari dira; horretarako, konpromiso karta eratu dute, taldera batzen direnek oinarriekin bat egiten dutela bermatzeko.
Nafarroako beste zenbait herritan bezala, duela lauzpabost urte hasi ziren Basaburuan gaztainondoen inguruko lanketarekin. “Bertako gaztain barietateei lotutako ikerketa abiatu zuen Nafarroako Gobernuak, eta orduan hasi zen hemengo herrietan ere gaztainaren historia... [+]
Euskal literaturaren eta kulturaren topaleku garrantzitsuenetakoa da abenduaren 5etik 8ra egingo den Durangoko Azoka, eta 59. edizio honetan ere, Bizi Baratzeak bere postua izanen du, ARGIAkoaren ondoan.
Garbiñe Larreak Kosmetikoak sendabelarrekin liburua argitaratu berri du ARGIArekin. "Egin ezazu zuk zeuk" filosofia kosmetikoen mundura ekarrita, egunerokoan behar diren produktuak egiteko liburu teoriko-praktikoa da. Eskuragarri dago azoka.argia.eus webgunean.
Naturopatiaren eta iridiologiaren mundutik iritsi zen Eztizen Agirresarobe Pineda ezkiotarra kosmetika naturalaren mundura: “Hirugarren urtea dut naturopatia eta iridiologia ikasketetan, baina lehenagotik ere egiten nituen ukenduak, kakaoak, eta antzekoak”, azaldu... [+]
Umetatik baserrian bizi izan dira Gillen eta Bittor Abrego Arlegi anaiak, Lizarraldean, Iguzkitza herrian. Familia abeltzaina izan da haiena baina baserria eta lursailak haien esku gelditu zirenean, proiektuari buelta bat ematea erabaki zuten bi anaiek: “Lur zatia eta... [+]
Lehen sektorea bultzatzeko eta indartzeko lanean dihardute Nafarroako Pirinioetan azken urteotan, eta lanketa horren baitan sortu zuten Pirinioetako Mahaia. Diagnostikoa ondu dute azken urteotan, eskualdean lehen sektoreari lotuta dituzten hutsuneak identifikatzeko, eta ondorio... [+]
EAEko ekoizpen ekologikoaren kontseilua da ENEEK-Ekolurra, eta zertifikazioaz gain, eredu ekologikoaren aldeko sustapen lana ere egiten du elkarteak. “Gaur egun, argi ikusten dugu etorkizuneko eredua dela ekoizpen ekologikoa, eta badagoela honi buruzko informazioa emateko... [+]
Urteak dira Bergaran kontsumoaz eta lehen sektoreaz lanketa zabala egiten hasi zirela. Ereindajan kooperatibaren eta Elikadura Mahaiaren sorrerak bultzada izan ziren lanketa orokor horretan. Azken urteotan, azoka plazaren inguruko hausnarketa prozesuan buru-belarri aritu dira... [+]
2014an sortu zuten Birika Permakultura proiektua Leioako lursail okupatu batean. Jurgi Uriarte Idiazabalek eta beste bi kidek jarri zuten martxan egitasmoa. “Lursail hartatik bota egin gintuzten gerora, aparkalekua egin behar zutelako, eta, etenaldi baten ondoren, bakarrik... [+]
Nekazaritzarekin harreman estua izan du betidanik Barazki Bizidunak proiektuko Iñaki Garcia Grijalbo Mapik. Bizitzaren paradoxak, gaur egun saltoki handi baten aparkalekua den lursailean zuten baratzea garai batean etxekoek Donostiako Intxaurrondo auzoan... [+]
Nafarroako Hazialdekoren, Ipar Euskal Herriko Biharko Lurraren Elkartearen (BLE) eta Gipuzkoako Biolurren arteko elkarlanetik sortu berri da HoBBea, mugaz gaindiko proiektua. “Garien bueltan bagenuen aspalditik harremana gure artean, baina, nolabait, harreman horiek... [+]
Bigarren urtez segidan hartu du Habelarte baserritarren elkarteak Leitzako festetan, Gaztetxean, afariak emateko ardura. Nafarroako Mendialdeko ekoizle agroekologikoen produktuekin osatu dute eguneroko eskaintza, eta ehunka lagun pasatu dira abuztuaren 10etik 14ra haien... [+]
Aurreko urte bukaeran Elizondoko zahar-etxearen kudeaketa publifikatzeko jauzia eman zuen Baztango Udalak, eta geroztik, haren esku gelditu da egoitzaren antolaketa. Eskualdaketa horrekin batera, elikaduraren alorrean eraldaketa sustatzea izan da udalaren erabakietako bat... [+]
Mahaño Lanathoua 2017an hasi zen aitaren lurretan arbolak landatzen, oihan baratzea lantzeko ideiarekin. “Hasieran asmoa ez zen horretatik ekonomia bat sortzea, gure buruaskitasunerako bidean pausoak ematea baizik”, gogoratu du laborariak. Baina, landaketekin... [+]