Nafarroako Gobernuak lehen aldiz Poliziaren eta eskuin muturraren biktima politikoak aitortu ditu
Motibazio politikoko lehen hamabi biktimarentzat aitortza eta erreparazio ekitaldia egin da maiatzaren 30ean Iruñeko Baluarte aretoan. Ekitaldia urtero egiteko asmoa agertu du Gobernuak.
Hauek dira aitortza jaso duten hamabi biktima politikoak: Mikel Zabalza, Mikel Arregi eta Jesus Maria Fernandez jada hilak; Jose Ramon Velez eta Mintxo Ilundain 1978ko sanferminetan zauritu zituztenak; Gloria Bosque, frankismoan torturak jasan zituena; Carmen Garatea, Triple A-ren atentatu baten biktima; Joanes Molina, 16 urterekin begi bat galdu zuena Espainiako Poliziaren pilotakada baten erruz; Santiago Jaunarena, Juan Luis Albizu, Josu Irañeta eta Josu Imaz torturen biktima izandakoak.
Ekitaldian biktimek eta haien senideek hartu dute parte, baita biktimen espediente eta eskaerak aztertzen ari diren Errekonozimendu eta Erreparazio Batzordeko kideek ere. Hainbat erakundetako ordezkariak ere izan dira, hala nola Nafarroako Parlamentua, Nafarroako Udalerrien eta Kontzejuen Federazioaren elkartea, Arartekoa, unibertsitateak, sindikatuak, eta giza eskubideen arloari lotutako elkarteak.
Nafarroako Gobernuaren izenean Ana Ollo lehendakariorde eta Memoria eta Bizikidetzako kontseilariak hitz egin du. Ollok biktimen eta biktimen senideen aurrean onartu du aitortza berandu datorrela: “Hau iraganean kalte eta indarkeria bidegabea eta justifikaezina jasan duzuenontzako errekonozimendu- eta erreparazio-ekintza da. Ekintza honen bidez, gobernuak onartzen du kalte hau orainaldian onartuta soilik eraiki ahal izango dela etorkizunean gizarte benetan demokratikoa eta baketsua. Badakigu errekonozimendua zuentzat berandu datorrela, eta osatu gabea dela, gainera. Zauri horiek ixtea zaila bada ere, bihotzez espero dut ekitaldi honek luze itxarondako errekonozimendu eta konponketa horretan lagunduko duela”.
Gobernuaren Errekonozimendu eta Erreparazio Batzordea gutxienez beste 60 espediente jorratzen ari da.
Senideen adierazpenak
Mikel Arregi eta Mikel Zabalzaren arrebek hitza hartu dute ekitaldian. Hala esan du Arregiren arrebak: “Une honetara atzetik aurrerako bidean iritsi gara, baina osorik egin nahi dugu bidea. Mikelen kasua ez zen apartekoa izan torturaren praktikari dagokionez, hilik bukatzeak egin zuen berezi. Hau da, tortura ez da salbuespena izan, aitzitik, jardun orokortua izan da, ongi antolatua, goi mailatan diseinatutakoa eta milaka biktima utzi dituena".
Zabalzaren arrebak familiaren izenean eskerrak eman dizkio Nafarroako Gobernuari: “Uste dugu pauso garrantzitsua dela, eta bideak ireki ditzake aurrera begira legea hobetzeko, eta sekretu ofizialak desklasifikatu ahal izateko legea osatze bidean".
Josu Irañetak eta Fermin Ilundainek ere hitza hartu dute; lehena, Torturaren Sareko kidea eta funtzionario publikoek eragindako indarkeria fisiko eta psikologikoaren biktima, eta bigarrena, balaz zauritua 1978ko sanferminetan.
Espainiako eta Frantziako Estatuak “nazio askapen mugimendua ito” nahi dutela ohartarazi du Sortuk, eta Santi Brouard eta Josu Muguruza HBko militanteen erailketak estatu biek egiten duten “gerra zikinaren parte direla” adierazi du.
Asteazken honetan beste 93 biktima aitortu ditu estatuaren eta talde parapolizialen biktimen azterketak egiten dituen Balorazio Batzordeak. Baliabide faltagatik, bere lanarekin aurrera jarraitzeko zailtasunak ere aitortu ditu. Egiari Zor Fundazioak ongi baloratu du batzordearen... [+]
Ostiralean egingo dute ekitaldia 12:00etan, Donibane auzoko Martin Azpilikueta kalean. Erail zutenetik Angel Gogoan plataformak behin baino gehiagotan jarri ditu oroigarriak, baina behin eta berriz eraso eta erretiratu izan dituzte. Gobernu taldearen proposamena da oraingoan eta... [+]
Ekitaldian 1969ko gertaera tragikoak gogoratzeaz gain, memoria historikoaren defendatzaileak ere omenduko dituzte.
Memoria osoa ekimenak salatu du biolentziaren biktima izan direnen arteko desberdintasunak bultzatzen ari direla hainbat instituzio, eta norabide hori zuzentzeko deia egin du. Ekimenak estatuen biolentziaren hamabost biktima elkarte biltzen ditu. Urriaren 12an Guardia Zibilak... [+]
Xabier Kalparsoro eta Gurutze Iantzi Espainiako polizien eta guardia zibilen eskuetan hil zituztela 31 urte igaro direnean, Egiari Zor fundazioak ekitaldia egin du Urnietan. Eusko Jaurlaritzari eskatu dio berriz ere ireki dezala epe bat estatuaren biktimak aitortzeko eskaerak... [+]
2008an Fernando Grande Marlaska epailearen aginduz atxilotu zutenean Ibai Azkonak pairatu zituen torturak aitortu ditu Nafarroako Gobernuak. Euskalerria Irratian, pauso honek suposatzen duena azaldu du Azkonak.
Foru Gobernuak aitortu du motibazio politikoko biktimak direla hirurak. Hiru aitortza berri horiekin dagoeneko 36 pertsonari estuaren biktima izatea ofizialki aitortu die gobernuak.
1991n zauritu zuen larri ke pote batekin Espainiako Poliziak Iruñean eta 31 urte ondoren lortu du instituzio publiko baten aitortza biktima gisa. Espainiako Gobernuak ere kalte-ordaina ordaindu behar izan zion, baina ez da kasuagatik poliziarik zigortu.
Jose Miguel Etxeberria Naparra 1980ko ekainaren 11n ikusi zuten azken aldiz Ziburun eta bere heriotzaren nondik norakoak ez dira argitu gaur arte. Lizartzako Igarolabekoa baserrian egin diote oroimen ekitaldia eta desagerpena argitzea eskatu du familiak aurten ere.
Biktimen familiei barkamena eskatu diete ere azken 50 urte hauetan "behar besteko" babesa ez emateagatik. Poeta biktima gisa aitortu duten bezala, Moriko ere hala izatea eskatu du udalak, eta "epe laburrean".
Maiatzaren 30ean eginen dute Estatuaren eta eskuin muturraren indarkeriaren biktimen aitortza ekitaldia, Baluarten. Biktima zehatzei egiten zaien molde honetako lehen ekitaldi publikoa izanen da, eta 2019ko legearen babespean gauzatuko da.
Eskuin muturreko taldeek eta funtzionario publikoek eragindako motibazio politikoko ekintzen biktimen lehen hamabi aitorpenak egin ditu Nafarroako Gobernuak. Beste hirurogei espediente aztertzen ari da.
Asteazken honetan prozesu horren berri eman du Martin Zabalza motibazio politikoko Biktimen Aitortzarako eta Erreparaziorako Batzordeko lehendakariak. Ostegunean, Egiari Zor Fundazioak eta Nafarroako Torturatuen elkarteak pauso garrantzitsua dela adierazi dute Iruñean... [+]