Nafarroako ekoizle ekologiko txikiek badute hileroko elkargunea
Hileko lehenbiziko larunbatean Geltokin –autobus geltoki zaharrean– egiten dute azoka. Iruñeko erdialdean azoka iraunkorra edukitzea ekoizleen urteetako aldarrikapena izan da. Agroekologiaren eta elikadura burujabetzaren bueltan lanean ari diren elkarte eta pertsonen elkargunea sortzea izan da erronka.
Urte gogorra izan da 2020a, bai, baina ezin uka egitasmo eta ekimen politak ere utzi dizkigunik. Horietako bat da, hain zuzen, konfinamendu bezperan Iruñean jaio zen Ekomerkatua. “Martxoan abiatu genuen; konfinamendu aurretik egin genuen lehena, eta sekulako arrakasta izan zuen”, gogoratu du Ana Bados Blanco proiektuko arduradunak. Hileko lehenbiziko larunbatean Geltokin –autobus geltoki zaharrean– egiten dute azoka, eta koronabirusak apirilekoa bertan behera uztea ekarri bazuen ere, maiatzetik martxan dira berriz. Zailtasunak zailtasun, Nafarroako Nekazal Produkzio Ekologikoaren Kontseiluak eta INTIAk bultzatzen duten azoka iraunkorra gelditzeko iritsi da hiriburura.
Ekoizleen urteetako eskariari erantzuna
Iruñeko erdialdean azoka iraunkorra edukitzea ekoizleen urteetako aldarrikapena izan da. “Nafarroako ekoizle ekologikoei hirigunean beren produktuak saltzeko gune finko bat eskaintzea lortu du ekomerkatuak”. Azken hamarkadetan hiriaren eta landa eremuaren arteko harremana galtzen ari dela ikusita, lotura hori berreskuratzea eta espazioa eskaintzea da bultzatzaileen helburua. Eta hori guztia, noski, ekoizlearentzat zein kontsumitzailearentzat justua izanen den prezioan.
Nekazari eta abeltzainentzako topaleku bat sortzea ere bada asmoa: “Ekoizleek, askotan, ez dute haien artean ezagutzeko eta elkarlanerako eremurik”. Agroekologiaren eta elikadura burujabetzaren bueltan lanean ari diren elkarte eta pertsonen elkargunea sortzea izan da erronka. Esaterako, hilero elkarte bat gonbidatzen dute merkatuan postua jartzera, haien lana ezagutzera emateko.
Ekologikoa bai, baina ez edozein “ekologiko”
Merkatua martxan denetik, hilero-hilero parte hartzen duten hogei bat ekoizle finko dituzte, eta urteko sasoiaren arabera aldatzen doazen beste asko ere badaude. “Ekoizpen ekologikoaren zigilua beharrezkoa da azokan parte hartzeko, baina horretaz gain guretzat oso garrantzitsua da elikagaiak bertakoak izatea; lehentasuna ekoizle txikiek eta horretatik bizi direnek dute”. Elikagaien transformazioan dihardutenek, berriz, Nafarroako produktuak erabiltzeko baldintza bete beharra dute.
Ekomerkatutik saskia beteta atera daiteke eroslea: oliba olioa, hestekiak, fruta, fruitu lehorrak, arrautzak, esnekiak, lekaleak, marmelada, eztia, ogia, pastak, trufak, barazki freskoak, ardoa, jogurtak, gazta… eskaintza zabala da. Azokaren hastapeneko urtea aldrebes xamarra izan bada ere, jasotako erantzunarekin gustura agertu da Bados, eta ekoizleak ere egun bizi dugun egoeran horrelako guneak mantentzeaz pozik daudela dio. Ea datozen urteak lehenengo hau baino samurragoak zaizkien ekomerkatuari eta bertako ekoizleei.
Nekazaritzan trebatzeko eta proiektu propioak abiatu aurretik ekoizpenean eta merkaturatzean norbere burua probatzeko, abian dira gurean nekazaritzako hainbat test gune. Araban, 2023an abiatu zuten Aleko nekazaritzako test gunea, baina, antzeko egitasmo gehienekin alderatuta,... [+]
Itsason (Gipuzkoa) elkarren ondoan dauden bi baserri dira Urteaga eta Urkulegi, duela zenbait urte elkartu eta proiektu bateratua martxan jarri zutenak. “Bi baserriak elkartu eta ekoizpen proiektua abiatu genuen, eta 2011tik dedikazio osoarekin ari naiz honetan”,... [+]
Urteak daramatza martxan Ipar Euskal Herrian Trebatu elkarteak, laborantzan proiektua abiatu nahi duten pertsonek aurrez trebatzeko aukera izan dezaten. Ipar Euskal Herriko proiektua eredutzat hartuta eta ideia berari tiraka, Gipuzkoan ere izen bereko elkartea sortu dute aurten... [+]
Gero eta nekazaritzako test gune gehiago ditugu inguruan, hau da, nork bere proiektua martxan jarri aurretik nekazaritzan eta abeltzaintzan trebatzeko guneak. Nafarroako Zunbeltz espazioa eta Gipuzkoako eta Ipar Euskal Herriko Trebatu dira horietako zenbait adibide, gurean... [+]
Herritarrak elkarren artean saretzea eta bizitza sozialerako espazioak bultzatzea da Xiberoko Kolektiboa elkartearen lan ildoetako bat. Bide horretan, baratze kolektiboa sortzeko aukera suertatu zitzaien 2020an Maulen, eta zalantzarik gabe, proiektuari ekitea erabaki zuten... [+]
Arrasateko Beroña auzoan dago kokatuta Xabi Abasolo Etxabek eta Naiara Uriarte Remediosek bultzatutako Errastiko Ogia proiektua. Bakoitza bere bidetik iritsi ziren okintzaren mundura, baina eredu ekologikoan eta ama orearekin ekoizteko oso ongi uztartu dituzte bi gazteen... [+]
Nafarroako beste zenbait herritan bezala, duela lauzpabost urte hasi ziren Basaburuan gaztainondoen inguruko lanketarekin. “Bertako gaztain barietateei lotutako ikerketa abiatu zuen Nafarroako Gobernuak, eta orduan hasi zen hemengo herrietan ere gaztainaren historia... [+]
Euskal literaturaren eta kulturaren topaleku garrantzitsuenetakoa da abenduaren 5etik 8ra egingo den Durangoko Azoka, eta 59. edizio honetan ere, Bizi Baratzeak bere postua izanen du, ARGIAkoaren ondoan.
Garbiñe Larreak Kosmetikoak sendabelarrekin liburua argitaratu berri du ARGIArekin. "Egin ezazu zuk zeuk" filosofia kosmetikoen mundura ekarrita, egunerokoan behar diren produktuak egiteko liburu teoriko-praktikoa da. Eskuragarri dago azoka.argia.eus webgunean.
Naturopatiaren eta iridiologiaren mundutik iritsi zen Eztizen Agirresarobe Pineda ezkiotarra kosmetika naturalaren mundura: “Hirugarren urtea dut naturopatia eta iridiologia ikasketetan, baina lehenagotik ere egiten nituen ukenduak, kakaoak, eta antzekoak”, azaldu... [+]
Umetatik baserrian bizi izan dira Gillen eta Bittor Abrego Arlegi anaiak, Lizarraldean, Iguzkitza herrian. Familia abeltzaina izan da haiena baina baserria eta lursailak haien esku gelditu zirenean, proiektuari buelta bat ematea erabaki zuten bi anaiek: “Lur zatia eta... [+]
Lehen sektorea bultzatzeko eta indartzeko lanean dihardute Nafarroako Pirinioetan azken urteotan, eta lanketa horren baitan sortu zuten Pirinioetako Mahaia. Diagnostikoa ondu dute azken urteotan, eskualdean lehen sektoreari lotuta dituzten hutsuneak identifikatzeko, eta ondorio... [+]
EAEko ekoizpen ekologikoaren kontseilua da ENEEK-Ekolurra, eta zertifikazioaz gain, eredu ekologikoaren aldeko sustapen lana ere egiten du elkarteak. “Gaur egun, argi ikusten dugu etorkizuneko eredua dela ekoizpen ekologikoa, eta badagoela honi buruzko informazioa emateko... [+]
Urteak dira Bergaran kontsumoaz eta lehen sektoreaz lanketa zabala egiten hasi zirela. Ereindajan kooperatibaren eta Elikadura Mahaiaren sorrerak bultzada izan ziren lanketa orokor horretan. Azken urteotan, azoka plazaren inguruko hausnarketa prozesuan buru-belarri aritu dira... [+]