Nafarren %26ak euskararen ezagutza mailaren bat dauka
Nastat-ek, Nafarroako Estatistika Institutuak, 2022an egindako ikerketa lanaren emaitzak argitaratu ditu. Euskaldunen proportzioa %15,1ekoa da, euskaldun hartzaileena %11,6koa eta ez-euskaldunena % 73,3koa. Hogei udalerritan euskaldunen proportzioa %80tik gorakoa da.
Euskal hiztun gehien dagoen adin tartea 15 urtetik beherakoena da. Euskal hiztunak dira (euskaraz hitz egiteko gai direnak) %26,6 eta euskaldun hartzaileak (euskara ulertu bai baina ongi hitz egiteko gai ez direnak) %21,1. Hurrengo adin tarterik euskaldunena 15 urtetik 24rakoa da. %26,1a euskalduna da eta %19,7 euskaldun hartzailea. 65 urtetik gorakoak dira ehuneko baxuena dutenak: %8,3 dira euskaldunak eta %6,9 euskaldun hartzaileak.
Eremu euskaldunean bizi direnen %62a da euskalduna, eremu mistoan %13,8 eta eremu ez-euskaldunean bizi direnen %2,8 da euskalduna.
Jaio diren eremuari begiratuz gero, datuak hauek dira: eremu euskaldunean jaiotakoen %74,3 euskaldunak dira, eta aldiz, eremu ez-euskaldunean jaiotako euskaldunen zifra %2,9koa da.
Nafarroan 272 udalerri daude eta horietako hogeitan, denak eremu euskaldunekoak, euskaldunen proportzioa %80 baino handiagoa da. Hemezortzi udalerritan, denak eremu ez-euskaldunekoak, bizilagunen %1 da euskalduna.
Jabi Arakama (Euskarabidea): “Azken urteotako goranzko joera sendotu da”
Euskalerria irratiak Jabi Arakama Euskarabideako zuzendaria elkarrizketatu du Nastat-en emaitzen harira. Azpimarratu du euskaldunen kopuruak gora egin duela, portzentualki eta zenbaki absolutuetan: “Berri ona da, horrek erakusten du goranzko joera sendotu dela, eta nafar gizartearen zati handi baten nahia eta borondatea erakusten du”.
Tokian tokiko egoera soziolinguistikoaren araberako emaitza desberdinak aipatu dizkio irratiko esatariak, eta Arakamak adierazi du egoera soziolinguistikoek euskararen ezagutzan, erabileran eta atxikimenduan eragina dutela. Arrazoi historikoak aipatu ditu, eta euskara eremu batzuetan besteetan baino hizkuntza gutxiagotua izan dela gogorarazi du. Dena den, azken urteetako politiken eragina ere azpimarratu du, eta hala esan du: “UPNren garaian, leku batzuetan batez ere, euskara arrotz balitz bezala transmititu da eta horrek bere ondorioak eduki ditu”.
Eremu euskalduneko eta ez-euskalduneko emaitzen arteko aldea mahai gainean jarri dio esatariak. Eremu ez-euskaldunean euskararen prestigioa lantzen saiatzen ari direla esan du, eta “emaitza politak” jasotzen ari direla adierazi. Ikastetxeetan irekitako D ereduko 14-15 lerro aipatu ditu, baita A eredua (euskara ikasgaia da) zabaldu izana ere “nahiko herri zailetan”, hala nola Fustiñanan eta Corellan.
Irratiko elkarrizketa modu positiboan bukatu nahi izan dute esatariak eta Arakamak. Hala adierazi du Euskarabideako zuzendariak: “Badakigu zein den gure hizkuntzaren egoera, baina bilakaera ere oso argi daukagu eta hobetzen ari gara. Bilakaera sendotu eta sakontzeko gogoa daukagu, baita tresnak ere”.
Hezkuntzak aurreikuspena zuzendu eta onartu du institutuak Zientzia, Humanitate eta Gizarte Zientzien Batxilergoko lehen mailan bi talde izaten jarraitzea.
Barañaingo Alaitz institutuko 26 ikasle batxilergoko zerrendatik kanpo gelditu dira, Nafarroako Hezkuntza Sailak gela bat murriztu duelako. Murrizketa salatzeko mobilizazioa egin dute.
Administrazioan Euskaraz taldeak Nafarroako Kontseiluaren jardun euskarafobikoa salatu du ekintza baten bidez. Nafarroako Gobernuak euskarako dekretua prestatzen bost urte eman ondoren, Nafarroako Kontseiluari zirriborroa aurkeztu dio.
Atzo eguerdian, Mañeruko herriko plazan egindako ekitaldian, diploma bana eman zieten zortzi eta hamabi urte arteko ibarreko 45 haur euskaldunei. Horretaz gain, Oskar Alegriak umeokin ondutako film laburra estreinatu zuten.
Hilaren 29tik aurrera Sortzen Guraso Elkarteak Jauzi.eus bilatzailea martxan jarriko du. Xedea da euskararen normalizazioa bultzatzeko dagoeneko eskaintzen den aisia atari digital bakarrean biltzea.
Euskara galdua zen eremu mistoko eta ez-euskalduneko herrietako familien ahaleginak aitortuko dituzte ekitaldian. Oskar Alegria zinemagilearen bideoak emango dio hasiera ekitaldiari 11:30ean udaletxean.
Erdialdeko Euskal Jaia larunbatean ospatuko da Tafallan egun osoko eta adin guztietarako egitarauarekin, euskarak eta bere kulturak Erriberriko merindadean daukan errotzea erakusteko helburuarekin.
Ehunka lagun atera ziren ostegun honetako arratsaldean Sarasate Pasealekutik eta manifestazioa egin zuten Iruñeko Udal Plazaraino, eskatzeko udalari hiriko haur eskoletan euskaraz ikasteko eskubidea izatea lehentasunen artean jar dezala. "Haur eskolak euskaraz: eman... [+]
Iruñeko Euskalgintza plataforman bildutako eragileek egin dute deialdia. Hiriburuan dauden hamasei haur eskoletatik batean eskaintzen da euskarazko murgiltze eredua. Iruñeko Udalari eta Nafarroako Gobernuari eskatzen diote auzo bakoitzean murgiltze ereduko haur... [+]
Inoiz baino jende gehiago bildu da Iruñerriko III. Mintzodromoan. 180 pertsona inguru aritu dira euskara praktikatzen eta sare euskalduna zabaltzen.
Nafarroa Garaian euskararen aldeko jarrera gero eta handiagoa izan dadin ildo diskurtsibo berriak proposatu ditu Euskaltzaleon Topaguneak
Iruñeko zein Antsoaingo udaletan EH Bildu dago. Herritar batek errekurtso bat jarri du Antsoaingo Udalean, eta ez dutenez errekurtsoa onartu, Nafarroako Administrazio Auzitegira jo du.