Nafar Piriniotako biztanleria %13,3 jaitsi da azken hamarkadan
Hamar urtetan, despopulizazioaren eta bazterketa instituzionalaren eraginak Nafar Pirinioak husten joatea ekarri du ondorio. Badira, gainera, antzeko egoerara heldu daitezkeen beste lau eskualde: Aurrepirinioak, Zangozaldea, Erdialdea eta Jurramendi.
Oso atzetik dator baserriko edo herri txikietako biztanleak hirietara salto egiteko joera, baina Nafarroan lurraldeen arteko desberdintasun demografikoa gero eta nabariagoa bilakatzen ari da. Azken hamarkadan Nafar Piriniotan geratu da agerien fenomeno hori. Hamar urtetan eskualde osoko biztanleria %13,3 jaitsi da, Nafarroako Gobernuak jakinarazi duenez. Guztira, Iruñerrian Nafarroako biztanleen erdia baino gehiago dira, %54.
Hori bakarrik ez, Aurrepirinioak, Zangozaldea, Erdialdea eta Jurramendi baldintza berdintsuetara igaro daitezke datozen urteetan. Foru Gobernuak datozen hilabeteetan despopulazioaren aurka borrokatzeko asmoa duela adierazi du. Astelehenean Errealitate Sozialaren Behatokian egindako agerraldian, Nafarroako lurralde desberdintasunen diagnostikoa: erronkak eta proposamenak dokumentua argitaratu zuten. Behatokiak eginiko txostenak Nafarroako eskualdeetan dauden lurralde, demografia, lan eta gizarte desberdintasunak azaltzen ditu.
Pirinioak biziberritzeko asmoa
2017an ARGIAk Nafar Piriniotan bizi ziren gazte batzuekin hitz egin zuen, bertako bizimodua ezagutzeko asmoz. Inguruak eskaintzen dituen aukeretara egokitzea ezinbestekoa dela azaldu ziguten. Zenbait gaztek "unerik onenean" zeudela ere adierazi zuten, baina arazo nagusietakoa dela biztanleria-piramidea alderantzikatuta dagoela. Biztanle gehienek 50 urte baino gehiago dituzte, eta askoz pertsona gehiago daude 70 urtetik gora 30 urtetik behera baino.
Lehen sektorea bultzatzeko eta indartzeko lanean dihardute Nafarroako Pirinioetan azken urteotan, eta lanketa horren baitan sortu zuten Pirinioetako Mahaia. Diagnostikoa ondu dute azken urteotan, eskualdean lehen sektoreari lotuta dituzten hutsuneak identifikatzeko, eta ondorio... [+]
XIX. eta XX. mendeetan ohikoa zen hiri nagusietako kaleetan ikustea janzkera tradizional ikusgarria zuten emakume batzuk, sendabelarrak saltzen. Ansotarrak ziren, Aragoiko Ansó ibarrekoak. Erakusketa batek haien historia kontatu digu, eta bide batez azalerazi du atzean... [+]
Nafarroako ipar-ekialdeko egoera larriari aurre egiteko Pirinioaldeko Mahaia sortu zuten zonaldeko hainbat gizarte eragilek eta erakundek. Nafarroako Gobernuaren utzikeria salatu dute bertako biztanleek. Aurizko alkate Unai Irigaraik eman dizkigu xehetasunak Guardasola saioan.
Asteazken honetan Pirinioetako herritarrek batzar irekia egin dute Jaurrietan eta salatu dute Nafarroako Gobernua ez dela behar bezala garatzen ari Pirinioetako Plana.
Pirinioetako Mahaiak agerraldia egin zuen ostiralean, "konpromisoen lege bat" eskatzeko eta Nafarroako Gobernuari "neurri zehatzak" exijitzeko.
Artzibarko Urdirotz herrian, Nafarroako Pirinioetan, proiektu berri batek zabaldu ditu ateak otsailaren 24an. "Azoka-Denda" deitu diote Txabi Bados Ruizek eta Rita Perandrés Martínezek haien etxe azpian ireki duten dendatxoari. Azokoop mikrokooperatibaren... [+]
Desagertzeko arriskuan dagoen basoilarra ikusi dute azken egunetan Larra eta Aztaparretako naturgunean, Belaguako La Contienda bailarako eski estazioko aparkalekuan. Jokabide arraro horrek kezka sortu du biologoen artean, aurtengo negu beroak eraginda izan baitaiteke. Basoilarra... [+]
1936ko Gerra amaitzear zela, Franco diktadoreak Pirinioetan milaka bunker eraikitzea agindu zuen. Mendian horiek ikusten aspaldi ohituak gaude, baina ez genekien defentsarako lerro erraldoi bat osatzen zutela, eta azken urteetan berreskuratzeko ekimenak jarri dira abian. Izan... [+]
Nafarroako ipar-ekialdeko eskualde honetan lau pertsona bizi dira kilometro koadroko, Erkidegoaren batez bestekoa baino hamabost aldiz gutxiago. Biztanleriaren zahartze larria eta zerbitzu publikoen gabezia dira zonaldeko kezka nagusiak.
Goizeko berria. Zuberoako Herri Elkargoak kudeatzen duen Irati gaineko eski-estazioa behin betiko zerratzea erabaki du, elur eskasean izanen direlako aurten ere. Oroitzen naiz duela hogei bat urte, Pyrénées Magazine aldizkariko zenbaki berezi batean,... [+]
Guztira 160.000 euro bideratuko ditu Nafarroako Gobernuak bertako biztanleen “aukera berdintasuna” sustatzeko. 174 ikaslek jasoko dute 360 eta 2.000 euro bitarteko diru-laguntza. Ez da nahikoa izango, ordea, Pirinioetako herritarrentzat, diru-laguntza eskatu dutenen... [+]