Mutualitateek osasuna negozio bihurtu dutela salatu dute
Gizartea kontzientziatzeko eta informatzeko kanpaina bat abiatu dute LAB, CGT, STEILAS, ESK, CNT eta LSB-USO sindikatuek, Nafarroako Osasun Plataformak eta Osasun Publikoaren Aldeko Herri Plataformak.
1990. urtera arte mutualitateak lan istripuei eta lan gaixotasunei lotutako absentismoaz arduratzen ziren. Urteekin, mutualitateek geroz eta eskumen gehiago lortu dituzte, tartean, gaixotasun arruntek eragindako gaixoaldiak eta bajak kudeatzen dituzte; hala nola hotzeria eta gastroenteritisa. Aipatu eragileek salatu dute mutualitateek osasuna negozio bihurtu dutela eta mutualitateen inguruan informatzeko kanpaina abiatu dute.
Kritikatu dute mutualitateek lan-jatorria ezkutatzen dutela eta laneko gaixotasun edo istripu gehienen larritasuna “gutxiesten” dutela; “ahalik eta produktibitate gehien” lortzeko bajatik lanera lehenbailehen itzultzea bilatzen dutela; horretarako talka-tratamenduak erabiltzen dituztela; beharrezkoak ez diren “proba garestiak” egiten dituztela; eta baja arrunten kasuan alta proposamenen %14 baino gutxiago baino ez direla egokiak.
Gaineratu dute mutualitateek osasun sistema “pribatizatzen” eta “negozio” bihurtzen dutela. Izan ere, Espainiako Estatuko mutualitateek %0,3 inbertitzen dute prebentzioan. Alemanian, adibidez, aurrekontuaren %10 prebentziora bideratzen da. Horrekin batera, legez kanpokoa den arren, Gizarte Segurantzarako kotizatzen den diru publikoarekin probak eta tratamenduak zentro pribatuetara bideratzen dituzte: “Kostuak garestitu eta osasun pribatua finantzatzen dute”.
Osasun sistema publikoa gainbeheran
Mutualitateen eskumenek gora egiten duten heinean, osasun publikoaren baliabideak gutxitzen ari direla nabarmendu dute: “Lanean ari garen langileok azkar artatzen gaituzten bitartean, gure senideek, langabetuek, lan irregularrak dituztenek eta pentsiodunek baliabide gutxiago izango dituzte osasuna zaintzeko”.
Horregatik, eskatzen dute Espainiako Gobernuak istripu-mutuen zentro, zerbitzu eta zentro sanitarioak osasun sistema publikoan integratzea. Horretaz zein mutualitateen ondorioen inguruan mintzatzeko hitzaldi bat emanen du Iñaki Moreno Sueskunek, Nafarroako Osasun Plataformako kide eta medikuak. Maiatzaren 13an, 18:30ean Katatakraken izanen da.
Dibertsitate genetikoaren ikuspegitik inoizko metaanalisi zabalena egin dute, depresioaren arriskuarekin lotutako geneak identifikatzeko. Horri esker, aurrez ezagutzen ez zituzten 700 aldaera eta 300 gene inguru aurkitu dituzte.
Urte berriaren hasieran asmo berritu egiten gara dirudienez, eta egin beharreko zereginen zerrendak egiten ditugu gutako batzuk. Egiteko horien artean irakurtzeko ditudan liburuen zerrenda izaten da bat, gero eta zerrenda gizenagoa. Zuetako ez gutxik zer irakurtzen dudan galdetu... [+]
.jpg)
Hauek izan ziren nire azken hitzak zure lo arnas sakonean eskutik helduta ginela joan zinenean. Aparteko minik gabe, xume, duin, geratu zen betiko zure bihotza. Zuk nahi eta eskatu bezala. Guk nahi eta errespetatu bezala.
Jada hilabete, neguaren atarian, gaurik luzeenak diren... [+]
.jpg)
Sánchez, 2019tik 2024ra Plangintza, Antolamendu eta Ebaluazio Sanitarioko zuzendaria izan zena, azaroan hasi zen Mutualia enpresako mediku-zuzendari gisa. 2024ko udan kargua utzi eta hiru hilabete eskasera egin zuen jauzia enpresa pribatura, Jaurlaritzaren oniritziarekin.
Garbiñe Elizegi baztandarra erizaina da. Abenduan, Zeelanda Berrian egin duten Osasun Ekitaterako Erizaintza Indigenari buruzko Ikerketa izenburuko bilkuran hartu du parte. Bere tesia aurkeztu du: Euskal emakumeek eta genero ez-normatiboek Euskal Herrian osasungintzan... [+]
Vithas San José klinikak fitxatu du Jaurlaritzako Osasun sailburu ohia, kargu publikoa utzi eta urte eta erdira.
Arazo mentalak dituztenen kopurua haziz doa, oraindik ere estigma sozial handia dute atzean eta, horri aurre egiteko, buruko nahasmenduren bat dutenak lan mundura bideratzen saiatzen da Elkarkide, Nafarroako Parlamentuan azaldu duenez. Lan horretan jarraitzeko laguntza eskatu du.
Dezibelio eta argiztapen muturrekoak ohiko diren makro-ikuskizunen eta makro-estimuluen garaiotan, autismodun haurren bueltako elkarteek aspalditik egindako eskaera zabaltzen ari da pixkanaka, baita Errege Magoen desfileetan ere: ez musika, ez argiztapen, ez abiadura... [+]
EAEko biztanleen %23,9k osasun asegurua zeukan kontratatuta 2023an, Eustaten datuen arabera. 2021eko datuekin alderatuta, %4,1 gehiagok. Batez ere traumatologia, oftalmologia, ginekologia eta dermatologia kontsultak egin ziren. Aseguruen %61,3 enpresentzakoak edo bestelako... [+]
Iazko Gabonetan, hamabi ordurainoko itxaronaldiak izan ziren. Urtean 180 egunetan ezartzen ditu nolabaiteko murrizketak Osakidetzak.
.jpg)
Blanca Ester Díaz Pulido epaileak Osakidetzako 2018ko oposizioen filtrazioen inguruko ikerketari amaiera eman dio, sei urte eta erdi igaro ondoren. Akusatu guztiak absolbitu dituzte, 22 guztira, nahiz eta bi kasu behin-behingoz artxibatu dituzten.
Osasun Legea aldatzea beharrezkoa dela adierazi du Nafarroako Osasun kontseilariak, hala nola Osasunbidea enpresa-erakunde publiko bihurtzea, bestela “luze gabe sistemak porrot” egingo duela argudiatuta. Sindikatuak ez daude formula horrekin ados.
Kutsatze gutxiago egon ez dadin diagnostiko horiek lehenago egitea zein garrantzitsua den azpimarratu du Nafarroako Osasun zuzendari nagusiak. “Osasun-sistemara heltzeko zailtasun handiagoak dituztenengan” jarri du fokua aurtengo hiesaren Eguneko kanpainak.Nafarroak... [+]